Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Rijksarchief te Namen

Texte petit  Texte normal  Texte grand

Contact:

Boulevard Cauchy 41
5000 Namen
  Hoe te bereiken ?

T : +32 (0)81 65 41 98
F : /
archives.namur@arch.be

Openingsuren:

  Bekijk hier alle sluitingsdagen

05/02/2024

Op maandag 5 februari nam het Rijksarchief tijdens een feestelijke academische zitting na ruim 18 jaar afscheid van Karel Velle als Algemeen Rijksarchivaris. Zowel het personeel van alle Rijksarchiefvestigingen als tal van vertegenwoordigers van het Federaal Wetenschapsbeleid en van partnerinstellingen uit binnen- en buitenland, vrienden en familie tekenden present en gaven Karel Velle een bijzonder hartelijk afscheid. 

Wanneer het gaat over de geschiedenis van een perceel of een vastgoed wordt meestal onmiddellijk gedacht aan bronnen zoals notariaats- of gemeentearchief. Ook de archieven van de Patrimoniumdocumentatie, zoals die van het Kadaster, de Registratie of de Hypotheken, zijn logische bronnen. Maar er zijn nog andere archiefreeksen van de Patrimoniumdiensten die een waardevolle aanvulling kunnen betekenen voor dit soort onderzoek. Denk bijvoorbeeld aan het archief van de Aankoopcomités, recent geïnventariseerd voor de regio Namen.

23/06/2023 - Evenementen - Namen
Eerbetoon aan de Naamse fotograaf Pierre Dandoy

Het Rijksarchief Namen bewaart sinds 2014 de archieven van de humanistische fotograaf Pierre Dandoy (1922-2003). Logisch dus dat er vanuit het Rijksarchief Namen stukken in bruikleen worden gegeven voor drie tentoonstellingen die hulde brengen aan deze sleutelfiguur uit Namen, die 20 jaar geleden overleed. Dé gelegenheid om het atypische werk van deze kunstenaar te (her)ontdekken!

23/06/2023 - Divers
Huidige inventarissen van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand vanaf 17 juli 2023 offline

OPGELET! Zes maanden na de lancering van onze nieuwe genealogische website, op maandag 17 juli 2023, zullen zoals aangekondigd de huidige inventarissen (geordend per provincie en gemeente) van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zijn vanaf dan enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s zullen verdwijnen. 

15/06/2023 - Onderzoek - Inventarisatie - Namen

Ook vandaag nog zijn tientallen laatmiddeleeuwse archiefbestanden nog niet geïnventariseerd en nauwelijks ontgonnen. Denk bijvoorbeeld aan de oorkondenschatten van de abdij Notre-Dame du Vivier in Marche-les-Dames, van de Sint-Bernardusabdij van Hemiksem, van abdij Maagdendale in Oudenaarde of van het hospitaal in Roosbeek. In februari 2022 ging het onderzoeksprogramma MArch21 van start om de oudste collecties die worden bewaard door het Rijksarchief te inventariseren, te bestuderen en te valoriseren. Onderzoeker Nicolas Ruffini-Ronzani heeft intussen al een deel van het gerestaureerde archief van de Sint-Jakobs benedictijnerabdij van Luik geïnventariseerd.

09/06/2023 - Evenementen
Internationale Archiefdag 2023 - Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles?

Op 9 juni is het Internationale Archiefdag: hét moment om eens stil te staan bij een vraag die we héél vaak krijgen… Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles? Ontdek in deze video onze drie antwoorden!

Opendeur en archiefinzameling in het Rijksarchief Namen nu zaterdag 27 mei

Dit jaar viert het Rijksarchief Namen zijn 175ste verjaardag! Het is bovendien 10 jaar geleden dat onze vestiging in Namen verhuisde naar de Boulevard Cauchy. Meer dan genoeg redenen kortom om de deuren open te gooien! Kom ontdekken hoe een Rijksarchief er 'achter de schermen' uitziet. Of neem deel aan de inzameling van privé-archieven. Nog tot en met zaterdag 27 mei kan je bovendien de tentoonstelling over de geschiedenis van de regio Namen bezoeken.

23/05/2023 - Publicaties
Jaarverslag 2022: de realisaties en uitdagingen van het Rijksarchief als 'collectief geheugen van België'

Ook wie ziende blind is, kan er niet omheen: de maatschappelijke betekenis van archieven groeit. Dat blijkt onder meer uit een toename van het aantal parlementaire vragen over onze werking, maar er zijn nog tal van andere factoren. Ontdek ze in het jaarverslag 2022: een bloemlezing van de uiteenlopende activiteiten van het Rijksarchief. Onze taken zijn divers, maar bevatten tegelijk een rode draad: het beschikbaar maken van zoveel mogelijk betrouwbare informatie voor zoveel mogelijk mensen. Dat is het streefdoel van alle 272 medewerkers, of ze nu voor of achter de schermen werken. Samen zorgden ze voor de verwerking van meer dan 12 km nieuwe archieven, wat het totaal op ruim 385 km beheerd analoog archief brengt. Meer dan 5,5 km archief werd raadpleegbaar gemaakt via inventarissen en andere archieftoegangen. Tijdens meer dan 2 miljoen bezoeken aan onze online zoekomgeving werden meer dan 100 miljoen pagina's geconsulteerd. Maar 2022 bracht ook (nieuwe) uitdagingen en bezorgdheden met zich mee. 

02/05/2023 - Evenementen - Namen - Luik
Tentoonstelling - Pater Pire: 60 jaar wereldsponsoring

De retrospectieve tentoonstelling L’œuf ou la tuile over pater Pire, gerealiseerd door het Rijksarchief Namen met de medewerking van de Universiteit van Namen, houdt van 6 mei tot 4 juni 2023 halt in de kathedraal van Luik. De aanleiding? De 60ste verjaardag van de organisatie Parrainages Mondiaux, die steun biedt aan vluchtelingen, ontheemden en oorlogsslachtoffers.

05/04/2023 - Evenementen - Namen
Red de geschiedenis van Namen! 175 jaar samenwerking tussen het Rijksarchief en het Oudheidkundig genootschap van Namen

Op 17 maart 2023 vierde het Rijksarchief Namen zijn 175ste verjaardag! Nog tot 27 mei 2023 kan je doorheen een tentoonstelling in het Rijksarchief Namen de rijke geschiedenis van deze wetenschappelijke instelling en haar samenwerking met het Oudheidkundig genootschap van Namen ontdekken. Dompel je onder in 175 jaar Rijksarchiefgeschiedenis en bijna 3000 jaar (prehistorische en) Naamse geschiedenis! Uitzonderlijk open op zaterdag 15 april, van 14.00 tot 16.30 uur!

Sinds 2000 bewaart het Rijksarchief Namen archieven van de families van der Straten en Ponthoz. Begin 2023 werd nog een aanvulling op dit familiearchief overgebracht naar het Rijksarchief Namen. Verschillende dagboeken van de familie werden eind 2022 online raadpleegbaar gemaakt.

Het Algemeen Rijksarchief heeft een studie gepubliceerd over de zegelafgietsels van de schepenen van Namen (13de-14de eeuw), als hulde aan Albert Huart. Deze heraldicus doorzocht het archief van het graafschap van Namen uit het ancien régime en beschreef alle zegels die hij terugvond. René Laurent vervolledigt in deze nieuwe studie uit 2023 de aantekeningen van Huart. Het werk bevat beschrijvingen van en verwijzingen naar alle afgietsels die verband houden met de schepenen van Namen tot het jaar 1629.

17/01/2023 - Digitalisering - Divers

Goed nieuws voor doorwinterde genealogen en al wie op zoek wil gaan naar sporen van zijn of haar voorouders: de nieuwe website met de genealogische bronnen van het Rijksarchief staat online! De zoekrobot bevat ruim 38,6 miljoen pagina's met geboorte-, doop-, huwelijks-,  overlijdens- en begrafenisakten  evenals de tienjarige tafels voor heel België. Alle bronnen zijn gratis raadpleegbaar. We hopen dat deze langverwachte lancering alle verwachtingen inlost!

15/12/2022 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling in Namen: Centraal-Afrika door een lens. Honderd jaar subjectieve visies

Van 12 december 2022 tot 23 februari 2023 delen in de tentoonstelling Centraal-Afrika door een lens. Honderd jaar subjectieve visies vijf fotografen in het Rijksarchief Namen hun –tijdsgebonden – opvattingen over Centraal-Afrika: Joseph Dardenne, Casimir Zagourski, Pierre Dandoy, Angelo Turconi en Bernadette Vivuya. De expo is een organisatie van MusAfrica.

16/11/2022 - Evenementen - Namen
Casimir Zagourski en 'Verdwijnend Afrika': een dubbellezing

Op 12 december 2022 nemen Anne Cornet (AfricaMuseum) en Nathalie Tousignant (USLB - CRHiDI) tijdens een middaglezing verschillende onderzoeksperspectieven op 'Verdwijnend Afrika' van Casimir Zagourski onder de loep. Plaats van afspraak is de Université Saint-Louis in Brussel. Sinds vorig jaar zijn Zagourski's etnografische foto's van Centraal-Afrika, bewaard in het Rijksarchief Namen, raadpleegbaar via de online zoekomgeving van het Rijksarchief.

10/11/2022 - Publicaties - Namen

Tussen 1792 en 1814 kregen onze streken een nieuw bestuurlijk, politiek en gerechtelijk kader, met onder meer kantonvredegerechten, registratiekantoren, rechtbanken van eerste aanleg en hypotheekbewaarders per gerechtelijk arrondissement. Zes archiefbestanden die kunnen worden geraadpleegd in het Rijksarchief Namen geven uitvoerig duiding over de bestuurlijk-politieke overgang van het Land van Namen naar het Departement van Samber en Maas. Een recent artikel hierover in de Annales de la Société archéologique de Namur licht verder toe.

Verschillende dagboeken van de adellijke familie van der Straten Ponthoz, goed voor 12 archiefdozen, zijn geïntegreerd in onze online zoekomgeving. De dagboeken, geschreven in de 19de eeuw, nemen je mee naar de Verenigde Staten, de conferentie van Berlijn over Congo, en naar Ponthoz, een gehucht van de gemeente Clavier. Het archief van de familie van der Straten Waillet Ponthoz wordt bewaard in het Rijksarchief Namen.

05/09/2022 - Divers
Wijzigingen op til voor de raadpleging van genealogische bronnen

In het kader van de lancering van een nieuwe genealogische zoekwebsite in het najaar van 2022 zullen bepaalde gedigitaliseerde parochieregisters of registers van de burgerlijke stand tijdelijk niet beschikbaar zijn. Zes maanden na de lancering van deze nieuwe website zullen de huidige inventarissen in de zoekrobot (geordend per provincie en gemeente) offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zullen dan nog enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar zijn. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s op termijn zullen verdwijnen. Heb je links naar deze registers verwerkt in een stamboom of op een website? Dan zullen deze na de lancering van de nieuwe website aangepast moeten worden. We doen er alles aan om de overgang zo vlot mogelijk te laten verlopen en danken je alvast voor je begrip.

01/09/2022 - Evenementen - Namen
Heeft Georges Hobé Namen gemoderniseerd? Ontdek het in deze expo in het Rijksarchief Namen!

Nog tot 19 november 2022 kan je in het Rijksarchief Namen een tentoonstelling ontdekken die gewijd is aan een relatief onbekende figuur en zijn bijdrage aan de evolutie van de stedelijke morfologie in het decennium vóór de Eerste Wereldoorlog: Georges Hobé. De vraag die Raymond Balau, auteur van de publicatie bij de tentoonstelling, stelt, is tegelijk eenvoudig en complex: heeft Georges Hobé Namen gemoderniseerd? Het antwoord ligt in wat we vandaag doen met de erfenis die hij achterliet.

13/06/2022 - Onderzoek - Namen - Luik - Bergen

Het project FREE, dat de omgang van politieke en religieuze instellingen met laatmiddeleeuwse voedselcrisissen in de Zuidelijke Nederlanden analyseert, is halfweg. Tijd voor een update! Op dit ogenblik wordt er voor de stad Luik een nieuwe databank aangelegd met de inkomsten en uitgaven van verschillende religieuze en liefdadigheidsinstellingen die een belang hadden in het commerciële netwerk van de graanhandel in deze stad. Hierbij worden drie crisisperiodes uit de 15de eeuw onder de loep genomen.

22/04/2022 - Aanwinsten - Namen
56.000 digitale foto's gedeponeerd in het Rijksarchief Namen

In april 2022 deponeerde amateurfotograaf Christian Delwiche 56.000 digitale foto's bij de vzw Archives photographiques namuroises, die gehuisvest is in het Rijksarchief Namen. Een bestand met louter digitale foto's (van erfgoed en evenementen in de regio Namen) is een primeur voor de vzw Archives photographiques namuroises!

Het Rijksarchief op Municipalia 2022: beurs voor lokale overheidsmandatarissen

Ook dit jaar neemt het Rijksarchief deel aan Municipalia, een beurs bestemd voor overheidsmandatarissen van gemeenten, provincies, intercommunales, autonome raden, departementen en andere organismen van openbaar nut. Dit jaarlijks event wordt gehouden om beleidsmakers uit de overheidssector in contact te brengen met leveranciers van materiaal en diensten.

Tussen 1860 en 1875 werden in de provincie Namen met staatssubsidies ongeveer 360 kerken en pastorieën gebouwd, uitgebreid of gerestaureerd. Het archief over werken die tussen 1824 en 1944 werden uitgevoerd aan gebouwen voor de eredienst in de provincie Namen werd zopas geïnventariseerd. De inventaris telt 1.374 beschrijvingen en is online raadpleegbaar.

15/03/2022 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling – De Maas, de mensen

Ontdek van 18 maart tot 17 juni 2022 de dubbeltentoonstelling "La Meuse, les hommes" en "Les hommes, la Meuse" in het Rijksarchief Namen. De Maas onthult vele geheimen: van haar langzame vorming in het geologische tijdperk tot haar domesticatie door de mens.

11/03/2022 - Divers

Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.   

07/03/2022 - Divers
Solidariteit met de Oekraïense wetenschappelijke gemeenschap

Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.

14/02/2022 - Divers
Volg ons op Facebook!

Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!

De inventarisering van het archief van het provinciebestuur van Namen opent nieuwe onderzoeksmogelijkheden voor de geschiedenis van onderwijs en overheidsgebouwen. Het archief bevat talrijke dossiers over kleuter- en lagere scholen in de provincie. Van Achêne tot Yvoir, via Beauraing, Champion, Daussoulx, Éghezée, Flawinne of Gesves: allemaal locaties die aan bod komen in deze 32 strekkende meter archief, die zo ook een uiterst rijke bron vormt voor heemkundige studies. Je kan dit archief raadplegen in het Rijksarchief Namen.   

03/02/2022 - Divers

Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.

Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.

Het project Lokaal Archief Wallonië zag het licht in 2010, maar blijft crescendo gaan qua productiviteit. Intussen telt dit project ruim 100 (!) partners. “Ambulante” archivarissen helpen archiefvormers bij archiefselectie, voorzien opleidingen, geven advies inzake documentbeheer, ...

17/01/2022 - Archiefbeheer - Divers
Vertragingen in de levering van bewaringsmateriaal

Door de gezondheidscrisis en de krappe papiermarkt kampen we momenteel met abnormaal lange leveringstermijnen voor zuurvrije archiefomslagen en -dozen. We doen er alles aan om onze klanten zo snel mogelijk van dienst te zijn. Met onze excuses voor het ongemak.

03/12/2021 - Evenementen - Namen - Bergen - ARA

Van december 2021 tot maart 2022 is in het Franse Beaune een prestigieuze internationale tentoonstelling te bezoeken over drie markante figuren uit het middeleeuwse Bourgondië: de hertogen Filips de Goede en Karel de Stoute en kanselier Nicolas Rolin. Het Rijksarchief gaf verschillende archiefstukken in bruikleen voor deze tentoonstelling.  

Het fotoarchief van Casimir Zagourski, een baanbrekende fotograaf van Centraal-Afrikaanse volkeren en gebruiken, is aan het Rijksarchief Namen geschonken. De foto’s vormen een waardevolle getuigenis over het interbellum. Nu ook online raadpleegbaar!

De 1500 glasnegatieven van Studio Gilles, een fotografenfamilie die over verschillende generaties heen talrijke inwoners van Namen over de vloer had, vormen een archivalisch pareltje. De meestal anonieme portretten zijn nu gedigitaliseerd én sinds kort online raadpleegbaar.  

Vorige week deed het Rijksarchief een oproep tot redding van sommige archieven na de verschrikkelijke overstromingen die Wallonië troffen. De snelle reacties, de voorstellen voor vrijwillige hulp, de demonstraties van steun, het aanbod van diensten, kortom de solidariteit tussen archivarissen en met de rampendiensten was buitengewoon, ver boven verwachting. Bedankt aan iedereen die gehoor heeft gegeven aan onze oproep! De rijksarchivarissen zetten hun interventies om archieven te redden verder op het terrein.

Hoewel de archiefbewaarplaatsen van het Rijksarchief gelukkig volledig gespaard bleven, trof de watersnood heel wat elders bewaarde archieven. Het Rijksarchief heeft tot taak toezicht te houden op de archieven van overheidsdiensten. Deze opdracht bestaat onder meer uit het geven van aanbevelingen inzake conservatie en restauratie, met inbegrip van maatregelen die moeten worden genomen in geval van waterschade. Het Rijksarchief is al sinds 14 juli intens bezig met de opvolging van deze taak.

18/06/2021 - Aanwinsten - Namen

Het Rijksarchief Namen heeft onlangs een uitzonderlijk document teruggekregen dat in 2020 te koop werd aangeboden door een belangrijk veilinghuis in Parijs. Het gaat om een waardevol perkament van keizer Boudewijn II van Constantinopel, die ook graaf van Namen was. Het document uit 1240 draagt een Byzantijnse handtekening in vermiljoenrood en is gedateerd in Griekse letters.

In de provincie Namen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog 14.947 particuliere gebouwen beschadigd of vernield. De dossiers met betrekking tot deze schade in de provincie Namen zijn overgebracht naar het Rijksarchief Namen, waar je ze vanaf 1 juli 2021 kan raadplegen.

Het archief van de provinciearchitect en de dienst voor gebouwen van de provincie Namen, bewaard in het Rijksarchief Namen, bevat 32 strekkende meter dossiers en ruim 4.600 plannen van openbare gebouwen in Namen. De inventaris van dit archief is zopas verschenen. Binnenkort volgt een analytische inventaris van de plannen.

01/04/2021 - Digitalisering

De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar werd teruggebracht naar 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten. De voorbije maanden was er nogal wat commotie over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Nu dit langverwachte Koninklijk Besluit gepubliceerd is (B.S. 31/3/2021), blikken we vooruit op de implicaties ervan in de praktijk. Miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online raadpleegbaar maken, zal tijd vragen.

11/03/2021 - Divers
Het Rijksarchief in 2020: jaarcijfers van een bijzonder jaar

Dat 2020 ook voor het Rijksarchief geen gewoon werkjaar is geweest, hoeft eigenlijk niet eens te worden vermeld. In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. Na een periode van minimale dienstverlening werd gefaseerd heropgestart. In het najaar volgde een tweede sluiting van de leeszalen. Elk Rijksarchief bleef evenwel steeds bereikbaar. En achter de schermen werd meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek. De retroconversie raakte in 2020 in een stroomversnelling. Maar de aandacht ging ook naar het online brengen van meer en meer gedigitaliseerde archieven. Deze uitzonderlijke situatie heeft uiteraard sporen nagelaten in de jaarcijfers: minder leeszaalbezoek, nauwelijks publieksevenementen, minder naar het Rijksarchief overgebrachte archieven… Maar dus ook: een grotere digitale toegankelijkheid.

05/03/2021 - Onderzoek - Digitalisering - Namen

Na de stadsrekeningen uit het archief van de Rekenkamer, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, staan nu ook de rekeningen van de stad Namen (1364-1794) die worden bewaard in het Rijksarchief Namen online.

Het Rijksarchief blijft aandacht hebben voor de toestand van archieven bij lokale besturen. Vanuit het project Lokaal archief Wallonië, een product van deze bezorgdheid, werden de voorbije periode weer heel wat nieuwe hulpmiddelen gelanceerd: van een herziene selectielijst voor gemeentearchief tot tal van nieuwe inventarissen.

07/01/2021 - Publicaties - Namen

Na de tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen verschijnt nu ook het boek L’œuf ou la tuile ? (Het ei of de dakpan?). Aan de hand van archiefstukken wordt de levensloop geschetst van pater Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede in 1958.  

16/10/2020 - Divers

Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …

30/09/2020 - Divers

Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?

Tijdelijke sluiting de eerste zaterdag van de maand van de Rijksarchieven in Aarlen, Luik, Bergen en Namen

Door de Covid 19-crisis ziet het Rijksarchief zijn genoodzaakt om haar dienstverlening op zaterdag tijdelijk aan te passen. Op zaterdag waren tot nog toe vier leeszalen geopend voor het publiek nl. één maal per maand, op de eerste zaterdag van de maand: in Bergen, Namen, Luik en Aarlen. Welnu, de volgende vier maanden zullen in de voornoemde Rijksarchieven de leeszalen ook op de eerste zaterdag van de maand gesloten zijn. Het gaat hier dus om 5 september, 3 oktober, 7 november en 5 december. Over de eventuele heropening begin 2021 zal tijdig worden gecommuniceerd. Met dank voor uw begrip.

03/05/2020 - Divers

De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat  achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.

Top 10 ArchPoll staat online!

Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!

  1. Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
  2. Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
  3. Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
  4. Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
  5. Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
  6. Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
  7. Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
  8. Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
  9. Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
  10. Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
21/04/2020 - Divers

In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.

11/12/2019 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling – Het ei of de dakpan? Pater Dominique Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede 1958

Naar aanleiding van de 60e verjaardag van de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede aan Dominique Pire (1958) organiseert het Rijksarchief te Namen in samenwerking met de universiteit van Namen vanaf 11 december 2019 in BUMP (universitaire bibliotheek Plantijn-Moretus, Namen) een retrospectieve tentoonstelling  over pater Pire. In 2018 was de tentoonstelling te zien in het Rijksarchief te Namen.

06/12/2019 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling – De krant '(Vers) l’Avenir' en de provincie Namen: uitzonderlijk fotoarchief

De krant (Vers) l’Avenir, die op 19 november 1918 werd opgericht in Namen, verzamelde de afgelopen decennia een rijk fotoarchief. Om het duurzaam te bewaren en open te stellen voor het publiek heeft de krant dit archief toevertrouwd aan het Rijksarchief te Namen. Met een tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen van 6 december 2019 tot 28 februari 2020 zetten het Rijksarchief, L’Avenir en de vzw Archives Photographiques Namuroises deze uitzonderlijke collectie in de kijker. Door de bril van een regionaal dagblad ontdek je de soms vergeten actualiteit uit de provincie Namen: grote evenementen, faits divers, sport, lokale politiek, socio-economisch leven, cultuur, feestelijkheden, …

30/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties

De Waalse gemeentebesturen krijgen een langverwachte nieuwe archiefselectielijst ter beschikking. Het gaat om een inhoudelijke en vormelijke herziening en aanpassing van een oudere selectielijst die sinds 2005 niet meer herwerkt was. Ook aan Vlaamse zijde is een geactualiseerde versie van de archiefselectielijst voor gemeentearchief beschikbaar, goedgekeurd op 1 juni 2019.

28/08/2019 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling - Namen bevrijd: fotogetuigenissen uit 1944-1945

De tentoonstelling “Namur libérée 1944-1945”, een organisatie van de Archives Photographiques Namuroises en het Rijksarchief te Namen toont onuitgegeven foto’s uit de periode 1944-1945, voornamelijk van de hand van de Naamse beroepsfotograaf Louis-Robert Pennart. Tijdens de bevrijding van Namen door de Amerikaanse troepen en de periode die daarop volgde, maakte de fotograaf zowel sfeerbeelden, snapshots als geposeerde foto’s die focussen op “de mensen”: militairen, verzetslui, burgers, ... De tentoonstelling voert je terug in de tijd en laat je aan de hand van sprekende beelden een aantal sterke momenten herbeleven uit de geschiedenis van Namen!

27/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties
Jaarverslag 2018 over het Archieftoezicht

Het Rijksarchief oefent toezicht uit op het archief- en informatiebeheer van de federale overheid. Daartoe publiceren we richtlijnen en aanbevelingen, verrichten we controlebezoeken en stellen archiefselectielijsten op. Dit zijn overzichten van archiefbescheiden met aanduiding van wat op termijn vernietigd, dan wel naar het Rijksarchief moet worden overgebracht. We verzorgen ook opleidingen voor ambtenaren en verlenen advies bij de bouw en inrichting van archiefruimtes. Welke concrete acties we in 2018 ondernamen om deze missie vorm te geven, lees je in het jaarverslag 'Archieftoezicht' dat nu online staat. De conclusie? Het Rijksarchief vraagt bijkomende mensen en middelen om haar wettelijke toezichtstaak en adviesfunctie naar behoren te kunnen uitoefenen...

26/08/2019 - Aanwinsten - Evenementen - Namen - Doornik

Op 21 augustus 2019 heeft het Oudheidkundig genootschap van Namen officieel het “armenboek” van de Sint-Brixiusparochie (Doornik) terugbezorgd aan het Rijksarchief te Doornik. Het manuscript uit 1288 was sinds 1851 in bezit van het genootschap, na omzwervingen waarvan de details niet helemaal duidelijk zijn. Het document vermeldt de pachtgelden die verschuldigd waren door de huurders van 198 woningen die toebehoorden aan de armentafel van de Sint-Brixiuskerk. Het is belangrijk omwille van de sociologische, genealogische, stedenbouwkundige en topografische informatie die erin vervat zit.

23/05/2019
Jaarverslag 2018

269 personeelsleden, ruim 8 km nieuw verworven archief (wat het totaal op 345 km beheerd archief brengt), 656 inspectiebezoeken, 135 publicaties, ... Jaarcijfers zijn voor elke organisatie cruciaal. Ze zorgen voor interne duidelijkheid, maar veruitwendigen daarnaast op transparante wijze hoe de organisatie het voorbije jaar zijn missie en taken vormgaf. Data helpen verantwoording af te leggen naar beheersorganen toe en kunnen ingezet worden om op het beleid te wegen. Op welke domeinen gaan we voor- of achteruit? Ontdek het in het Jaarverslag 2018!

Pierre-Jean Niebes, archivaris in het Rijksarchief te Bergen, heeft zes nieuwe, meer analytische, inventarissen gemaakt voor het archief van het departement Samber-en-Maas. Het archief bevindt zich opnieuw in het Rijksarchief te Namen, waar het ook kan worden geraadpleegd.

29/04/2019 - Evenementen - Gent - Namen

Begin april 2019 opende in het Maison du patrimoine médieval mosan in Bouvignes (Dinant) de tentoonstelling “Voyageurs, en route!” In deze tentoonstelling kruip je als bezoeker in de huid van een middeleeuwer, die je volgt naar zijn of haar bestemming: een handelaar, een non, een ambachtsman, een pelgrim, een soldaat, een edelvrouw, … Hun reizen over korte en lange afstand zijn gevuld met ontmoetingen en ontdekkingen van nieuwe voedingsmiddelen, materialen en technieken. Aan de hand van historische documenten, onder meer uit de Rijksarchieven te Gent en Namen, en voorwerpen verken je vanuit hun perspectief nieuwe horizonten.

26/04/2019 - Divers - Namen

De oorkondenschat van de graven van Namen is het meest waardevolle archiefbestand dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen: 1.365 stukken, waaronder 1.005 oorkonden met zegel, uit de periode 1092-1619.  In vergelijking met ander vorstelijk archief kende de oorkondenschat van Namen een zeer rustig bestaan en raakte hij niet verspreid. Gezien de uitzonderlijke kwaliteit van dit archief heeft het ministerie van de Federatie Wallonië-Brussel, bevoegd voor cultuur, op 2 april 2019 beslist om de volledige oorkondenschat van de graven van Namen te klasseren als topstuk.  

26/03/2019 - Evenementen - Namen
Ontmoetingsnamiddag rond de figuur van Pater Dominique Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede

Als afsluiter van de tentoonstelling  “Het ei of de dakpan?”  Pater Dominique Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede, organiseert het Rijksarchief te Namen op vrijdag 29 maart (13.00u - 16.00u) een ontmoetings- en netwerkingsnamiddag rond de figuur van pater Pire. Wees welkom!

01/03/2019 - Digitalisering

Onze zoekrobot is geüpdatet! Raadpleeg vanaf nu gratis 34,6 miljoen bladzijden met parochieregisters en registers van de burgerlijke stand.

Het Rijksarchief nam op 13 februari 2019 met veel belangstelling kennis van de tekst van het Memorandum 2019-2024 dat de Association des Archivistes francophones de Belgique heeft voorbereid met het oog op de verkiezingen van 26 mei 2019. De tekst is het resultaat van een brede denkoefening en stelt voor de diverse beleidsniveaus (federaal, gemeenschapsniveau, regionaal) acties voor die zouden kunnen ondernomen worden, gestaafd met onderbouwde argumenten.  

01/03/2019 - Onderzoek

Ik ben opgeklommen in mijn stamboom tot ca. 1600, en dus tot de oudste parochieregisters. Is het mogelijk om oudere gegevens te vinden, en zo ja: hoe?”

Het Rijksarchief bewaart talrijke brieven en duizenden doodsberichten van soldaten die waren ingelijfd in de legers van Napoleon. Een nieuwe publicatie uit 2019 behandelt 150 van dergelijke brieven die werden geschreven tussen 1800 en 1814. De genealogische gegevens uit de doodsberichten van de soldaten van de Franse departementen kunnen bovendien online geraadpleegd worden.  

05/02/2019 - Digitalisering - Namen

Sinds 2016 digitaliseert de vzw Archives photographiques namuroises het fotoarchief dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen. Het voorlopige resultaat? Al meer dan 3.500 van deze foto's zijn digitaal raadpleegbaar in alle leeszalen van het Rijksarchief. Momenteel richt één van de vrijwilligers van de vzw zijn pijlen op de fotocollectie van Louis-Robert Pennart, die in de jaren 1980 gedeeltelijk werd gered van de container door zijn buren. Het opzoekingswerk van de vrijwilliger leest bij momenten als een detectiveverhaal...

05/02/2019 - Onderzoek - Digitalisering - Namen
De middeleeuwse oorkondenschat van de graven van Namen op 10 panelen

Het oorkondenboek van de graven van Namen is het meest kostbare stuk dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen. Het bevat 1.365 documenten uit de periode 1092-1619, waarvan 1.005 oorkonden met zegel. De charters gaan voornamelijk over het beheer van het graafschap Namen en omliggende regio’s zoals het bisdom Luik, het hertogdom Brabant en de graafschappen Henegouwen, Luxemburg en Vlaanderen. In 2018 organiseerde het Rijksarchief een tentoonstelling over deze oorkondenschat. Tien panelen uit die expo zijn nu online raadpleegbaar.

30/01/2019 - Evenementen - Namen
Lezing – Dominique Pire: een humanist onder ons

Naar aanleiding van de 50e verjaardag van het overlijden van pater Dominique Pire geeft prof. André Motte (honorair hoogleraar van de universiteit van Luik) in het Rijksarchief te Namen een lezing met als titel Dominique Pire : un humaniste parmi nous (Dominique Pire: een humanist onder ons).

Op 22 januari 2019 heeft de Stichting voor Toekomstige Generaties 31 meter archief geschonken aan het Rijksarchief te Namen. De Stichting werd opgericht in 1998 en legt zich toe op de transitie naar een duurzaam ontwikkelingsmodel, één van de grootste maatschappelijke uitdagingen van de 21e eeuw. De Stichting is een pluralistische, onafhankelijke stichting voor openbaar nut en is actief in de drie gewesten van ons land.

03/01/2019 - Onderzoek - Inventarisatie - Namen

Tussen 2014 en 2018 hebben de 28 notariskantoren van de provincie Namen die daartoe de wettelijke verplichting hadden hun minuten en repertoria overgedragen aan het Rijksarchief te Namen. In totaal is in Namen nu iets meer dan 500 strekkende meter notariaatsarchief uit de periode 1670-1971 raadpleegbaar voor onderzoek. 

20/12/2018 - Evenementen - Namen
“Het ei of de dakpan?” Expo in het Rijksarchief te Namen over pater Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede

Op 10 december 1958 kreeg Georges-Dominique Pire de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk ten voordele van Oost-Europese vluchtelingen. Naar aanleiding van de 60e verjaardag van deze uitreiking organiseert het Rijksarchief te Namen van 11 december 2018 tot 30 maart 2019 een retrospectieve tentoonstelling over pater Pire. Het Rijksarchief te Namen bewaart ca. 55 strekkende meter archief van en over pater Pire. Maak kennis met geschriften, foto’s, geluidsopnamen, filmfragmenten en – soms ongewone – voorwerpen uit het kantoor van pater Pire! De expo is tijdens de sluitingsperiode voor de leeszalen (24 december 2018 t/m 1 januari 2019) wél te bezoeken op woensdag 26 december 2018 (11u-16.30u), donderdag 27, vrijdag 28 en zaterdag 29 december 2018 (9u-16.30)!

18/12/2018 - Publicaties
Nieuw nummer van Science Connection verschenen

Het meest recente nummer van Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft opnieuw enkele Rijksarchiefartikels in de aanbieding: lees over de uitbouw van een federaal webarchief (blz. 32-34), het kennisplatform Temas (blz. 39-42) of de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van WO I  (2014-2018, De herdenkingen lopen ten einde maar het onderzoek gaat verder, blz. 43-46). Veel leesplezier!

11/11/2018 - Evenementen - Divers - Onderzoek
100 jaar Groote Oorlog: volg ons op Facebook

In het kader van de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van de Groote Oorlog kan je elke dag van november 2018 op de Facebook-pagina van het Rijksarchief kennismaken met een van de aspecten van dit gruwelijke conflict. Het Rijksarchief bewaart in zijn verschillende vestigingen talrijke archiefbestanden over de Eerste Wereldoorlog.

09/11/2018 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling 14-18: Namen bezet en bevrijd

Van 27 juli tot 11 november 2018 organiseren het Rijksarchief te Namen en de vzw Archives Photographiques Namuroises de tentoonstelling Namen bezet en bevrijd - Een fotogetuigenis (1914-1920). Op de tentoonstelling zijn talrijke onuitgegeven foto’s van Namen te zien uit de periode van de Duitse bezetting tot en met de herdenking van de bevrijding in 1920. Vrije toegang van dinsdag tot vrijdag van 9.00u tot 16.30u. De expo is ook te bezoeken op zaterdag 10 november 2018 en op zondag 11 november 2018, telkens van 9.00u tot 16.00u.

30/10/2018 - Digitalisering

Het Rijksarchief bewaart een enorme collectie kaarten en plattegronden, waarvan sommige meer dan 500 jaar oud zijn. Meer dan 112.000 exemplaren werden reeds gedigitaliseerd, en ruim 78.000 daarvan kunnen digitaal geraadpleegd worden in de leeszalen van het Rijksarchief. Via Cartesius zijn ca. 32.000 kaarten bovendien online toegankelijk.

Het kasteel van Annevoie was drie eeuwen lang in handen van de familie de Montpellier, nadat deze het had verworven van de familie de Halloy. Het archief van de familie de Montpellier d'Annevoie en aanverwanten (1587-1983), dat lange tijd in het kasteel werd bewaard, is nu raadpleegbaar in het Rijksarchief te Namen.

03/10/2018 - Digitalisering - Onderzoek - Namen

Het Rijksarchief blijft volop inzetten op de digitalisering van zijn kaarten en plattegronden. Vijfhonderd kadasterplannen uit de Franse tijd die worden bewaard in het Rijksarchief te Namen zijn voortaan digitaal raadpleegbaar in al onze leeszalen. In totaal kan je in de leeszalen nu al ruim 78.000 digitale kaarten en plattegronden bestuderen.

27/09/2018 - Archiefbeheer

Sinds 25 mei 2018 is de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’, beter bekend als de ‘GDPR’, in de Europese Unie van kracht, dus ook in België. Wat verandert er concreet voor het Rijksarchief en voor jou als gebruiker? 

Gratis toegang tot de leeszalen: reportages in de Rijksarchieven te Luik en Louvain-la-Neuve

Sinds 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we ervoor zorgen dat elke burger toegang heeft tot het archief. Onze archiefdiensten beheren documenten van hoven en rechtbanken, parochieregisters, archief van overheidsbesturen, notarissen, de privésector en particulieren. Kortom, een walhalla voor al wie genealogisch of geschiedkundig onderzoek wil voeren! Bekijk de reportages die door lokale televisiezenders in het Luikse en Waals-Brabant werden gedraaid in respectievelijk het Rijksarchief te Luik en het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.

Lokaal archief Wallonië: 12 nieuwe inventarissen

De voorbije weken verschenen in het kader van het project Lokaal archief Wallonië verschillende inventarissen van gemeente-archieven in Luxemburg (Assenois, Bande, Lomprez, Saint-Pierre, Sommethonne, Villers-sur-Semois), Namen (Franc-Waret, Natoye, Mohiville, Yvoir) en Luik (Francorchamps, Yernée-Fraineux). Sinds 2010 hebben reeds meer dan 100 plaatselijke besturen in Wallonië zich aangesloten bij het project.

Gratis lezerskaart voor iedereen

Vanaf 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we de toegankelijkheid van de archieven die we beheren maximaal garanderen. De online raadpleging van archief, ook die van de genealogische bronnen zoals de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand van meer dan 100 jaar oud, blijft gratis. De tarieven voor opzoekingen en reproducties (op afstand) worden daarentegen gevoelig verhoogd. Het nieuwe tarief voor prestaties van het Rijksarchief werd op 25 mei 2018 ondertekend door de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid en zal eerstdaags worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het tarief was sinds 2011 niet meer aangepast of geïndexeerd. Een aanpassing en afstemming op de werkelijke kosten van bepaalde prestaties drong zich op.

25/05/2018 - Divers
Wat doet het Rijksarchief in het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming?

Op 25 mei 2018 trad de Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking. Deze nieuwe Europese wetgeving, beter bekend onder de Engelse afkorting GDPR, zorgt ervoor dat jouw persoonsgegevens beter worden beschermd en dat je er meer controle over hebt. We verzekeren alle nieuwsbriefabonnees van het Rijksarchief dat enkel hun e-mailadres in onze databank zit. We gebruiken dit adres niet voor andere doeleinden en delen het ook niet met derden. Als je onze nieuwsbrief wil blijven ontvangen, moet je niets doen. Wil je je voorkeuren aanpassen of wil je je uitschrijven? Dat kan via de link onderaan elke nieuwsbrief, of via deze link.

20/04/2018 - Evenementen - Namen
Het gerestaureerde en gedigitaliseerde oorkondenboek van de graven van Namen: bezoek de expo

De charterverzameling van de graven van Namen maakt deel uit van het belangrijkste historische erfgoed van ons land. Het gaat om één van de kostbaarste archieven die worden bewaard in het Rijksarchief te Namen. De oorkonden, waarvan de meeste 600 tot 800 jaar oud zijn, worden momenteel gerestaureerd met steun van het Fonds Baillet Latour, maar een 800-tal stukken zijn reeds teruggekeerd naar het Rijksarchief te Namen. Nog tot vrijdag 15 juni 2018 kan je er een tentoonstelling bezoeken over deze bijzondere charterverzameling.  

Nieuwe parochieregisters online

Update van de parochieregisters! Er zijn duizenden nieuwe scans beschikbaar via onze zoekrobot, waaronder registers van Izegem, Menen, Meulebeke, Ronse, Tielt, Werken, Oudenaarde, Roeselare, Wervik, Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Waimes, Zele, Herfelingen, Donceel, Angleur, Denderleeuw, Hergenrath, en Gent. Daarnaast werden alle foutmeldingen van de laatste twee jaar gecontroleerd en aangepast. Er zijn nu 27.803 registers of 5.705.858 pagina’s beschikbaar! De update van de burgerlijke stand is voorzien voor begin april. Blijf op de hoogte via de website of via Facebook.

Vanaf midden maart 2018 wordt voor het aanvragen van documenten in onze leeszalen een nieuwe interface in gebruik genomen. De aanvraag wordt hiermee gebruiksvriendelijker en eenvoudiger. De vernieuwing kadert binnen de lancering van een nieuw archiefbeheersysteem.

Het Rijksarchief biedt via zijn online zoekrobotten gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten: een rijk aanbod aan genealogische bronnen, maar ook archieven over de Eerste Wereldoorlog, 38.000 zegelafgietsels, historische kadasterplannen, … Even belangrijk is het om goed te beseffen wat nog niet online beschikbaar is. Wie enkel online zoekt in de meer dan 330 km archief die het Rijksarchief bewaart, mist een groot deel van de koek.

Het Rijksarchief neemt deel aan dé beurs voor de Waalse overheidssector

Op donderdag 8 en vrijdag 9 februari 2018 neemt het Rijksarchief deel aan het  “Salon des Mandataires” in Marche-en-Famenne, hét ontmoetingsmoment voor de Waalse overheidssector. Het Rijksarchief stelt er zijn knowhow voor i.v.m. het vrijwaren en valoriseren van lokaal archivalisch erfgoed, en meer bepaald de activiteiten die worden ontplooid in het kader van het project Archives locales de Wallonie. Lokale mandatarissen worden dus zeker verwacht aan stand 5B08! 

09/01/2018 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling: Namen 1917-2017. Een artistieke kijk op censuur

Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam de Duitse bezetter strikte maatregelen om de weerstand van de bevolking de kop in te drukken en pers en fotografie te controleren. Maar ook tijdens de volgende honderd jaar waren censuur en manipulatie van tekst en beeld nooit helemaal uit de lucht. Een tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen wil aan de hand van het werk van hedendaagse kunstenaars de herinnering hieraan levendig houden.  De tentoonstelling is verlengd en is nog tot 23 februari 2018 te bezoeken!

20/11/2017 - Inventarisatie - Publicaties - ARA - Namen

Het Algemeen Rijksarchief heeft drie nieuwe inventarissen over de procesdossiers van de Grote Raad van Mechelen gepubliceerd. Het gaat om een tweeduizendtal processen uit de 15e tot 18e eeuw die betrekking hadden op Namen en omgeving. Intussen wordt er verder gewerkt aan de volledige ontsluiting van de reeks procesdossiers.

In 2017 werd de 500e verjaardag van de protestantse Reformatie herdacht. Naar aanleiding hiervan hebben het Algemeen Rijksarchief en het Waals Erfgoedinstituut samen een boek uitgebracht over het protestants patrimonium in Wallonië. De publicatie is te koop vanaf 18 december 2017.

22/09/2017 - Onderzoek - Evenementen - Divers - Namen

Het Rijksarchief te Namen bewaart het archief van Studio Gilles uit Namen: een duizendtal negatieven op glasplaat, vervaardigd volgens het collodiumprocédé. In samenwerking met de vzw Archives photographiques namuroises wordt deze collectie in 2019 getoond in een tentoonstelling, maar gaan we ook op zoek naar bijkomende foto’s van Studio Gilles. Misschien vind jij er wel in een lade met oude foto’s? Nog tot 29 september 2017 organiseert het Rijksarchief te Namen alvast een voortentoonstelling over het archief van Studio Gilles.

25/08/2017 - Archiefbeheer

Op de website van het Rijksarchief is een geactualiseerde versie van de selectielijst voor de archieven van de lokale politie beschikbaar. De vernieuwde selectielijst kwam tot stand dankzij de input en medewerking van tal van politiemedewerkers, en dankzij de gewaardeerde steun van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, die ook instond voor de officiële goedkeuring ervan.

20/07/2017 - Evenementen - Namen

De abdij van Salzinnes (Namen), die vandaag niet meer bestaat, vormt het onderwerp van een tentoonstelling in Canada waaraan ook het Algemeen Rijksarchief en het Rijksarchief te Namen meewerkten. De expo werd verlengd en is nog tot 28 januari 2018 te bezoeken. Vanwaar die belangstelling voor een Belgische abdij aan de andere kant van de Atlantische Oceaan?

09/06/2017 - Archiefbeheer

Eind maart 2017 werd een wetswijziging goedgekeurd inzake de organisatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In de nieuwe wettekst zijn diverse bepalingen i.v.m. het archief van deze diensten opgenomen. Er wordt onder meer voorzien in een verlenging van de termijn waarin de Veiligheid van de Staat haar archief moet overbrengen naar het Rijksarchief, wat het Rijksarchief betreurt. Maar er zijn vanuit archiefperspectief ook positieve signalen op te vangen in dit dossier.

07/06/2017 - Evenementen - Namen
Ieder huis heeft zijn geschiedenis: tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen

Van 28 maart tot 30 juni 2017 is in het Rijksarchief te Namen de tentoonstelling ‘Ieder huis heeft zijn geschiedenis’ te bezoeken. Ontdek uniek bronnenmateriaal waarmee diverse aspecten van de geschiedenis van privévastgoed kunnen worden gereconstrueerd, zoals het ontwerp, de omgeving en de opeenvolgende bestemmingen en bewoners ervan. In de expo wordt daarbij gefocust op Namen en omgeving. Tot 21 juni 2017 is eveneens een tijdelijke expo te bezoeken op de Place de l'Ange.

16/05/2017 - Digitalisering

Op 16 mei 2017 werd de onlinecollectie historische kadasterplannen en -documenten uit de eerste helft van de 19de eeuw gelanceerd in aanwezigheid van de Minister van Financiën en de Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid. De creatie van het ‘primitief’ (in de zin van ‘eerste’) kadaster in de eerste helft van de 19de eeuw ging gepaard met de opmaak van tienduizenden kaarten en van de ‘processen-verbaal van afpaling van gemeentegrenzen’. Dankzij een scanningsoperatie van Financiën staan al deze stukken nu online, via de zoekrobot van het Rijksarchief. Nieuwsgierig? Bekijk ons filmpje! Overtuigd? Duik online in de collectie (ca. 85.000 beelden)!

04/05/2017 - Divers

Begin 2017 werden binnen het BRAIN-programma van het federaal Wetenschapsbeleid zes nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten. We zetten voor u de zes nieuwe onderzoeksprojecten op een rijtje.

25/04/2017 - Publicaties - Namen

Emmanuel Bodart, diensthoofd van het Rijksarchief te Namen, heeft zijn doctoraat, dat hij tien jaar geleden verdedigde, nu ook gepubliceerd. Zijn studie over de geschiedenis van de stad Namen en zijn bevolking van de 13e tot de 16e eeuw is gebaseerd op historische en archeologische documenten en getuigenissen die tot dusver weinig gekend waren. Een aantal van de historische kenmerken van Namen waar hij op wijst, zijn tot op vandaag zichtbaar in de stad.

De charterverzameling van de graven van Namen behoort tot het belangrijkste historisch erfgoed van ons land. De meeste van deze oorkonden zijn zes tot acht eeuwen oud. Ze worden momenteel gerestaureerd met steun van het Fonds Baillet Latour. Een eerste reeks van 254 oorkonden is reeds gerestaureerd en werd op 31 maart 2017 teruggebracht naar het Rijksarchief te Namen. Binnenkort worden de charters ook gedigitaliseerd.

28/03/2017 - Publicaties - Namen

In 2014 nam de vzw Archives photographiques namuroises haar intrek in het gebouw van het Rijksarchief te Namen, een nabuurschap dat ook leidde tot vruchtbare samenwerking. Op 28 maart 2017 verscheen de publicatie Une ville en chantier ! Het boek, waarvan de helft uit beeldmateriaal bestaat, biedt een politieke kroniek van Namen van 1830 tot 1976.

Sinds 2010 hebben al meer dan 80 lokale besturen uit Wallonië zich aangesloten bij het project Lokaal archief Wallonië. Via ambulante archivarissen biedt het Rijksarchief gemeenten en OCMW’s hulp bij hun archiefbeheer en de almaar toenemende documentenflow waarmee ze worden geconfronteerd. 

Het Rijksarchief te Namen bewaart een uitzonderlijke collectie laat-19de- en vroeg 20ste-eeuwse foto’s. Intussen zijn al ruim 1.800 van deze foto’s gedigitaliseerd en digitaal raadpleegbaar in alle leeszalen van het Rijksarchief.

Het Rijksarchief tekent present op het 'Salon des Mandataires'

Het Rijksarchief nam op donderdag 16 en vrijdag 17 februari 2017 deel aan het Salon des Mandataires in Marche-en-Famenne: een evenement voor lokale overheden uit het Waals Gewest. In het kader van het project 'Lokaal archief Wallonië' gaven rijksarchivarissen er advies over archiefbeheer aan de administratieve en politieke verantwoordelijken van lokale instellingen.

05/01/2017 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling over de landschapsherinnering van Floreffe

Van 9 december 2016 tot 17 maart 2017 loopt in het Rijksarchief te Namen een tentoonstelling waarin heden en verleden van de gemeente Floreffe thematisch worden vergeleken. Aan de hand van diverse documenten schetst de expo “De mémoire de paysages” de evolutie van het landschap in en rond Floreffe. Toegang is gratis.

21/12/2016 - Archiefbeheer

Op 21 december 2016 is in het Belgisch Staatsblad een ministerieel besluit verschenen over de technische voorschriften en normen waaraan archieflokalen van de overheden en openbare instellingen opgesomd in art. 2 § 2, moeten voldoen. Voor het Rijksarchief is de publicatie van dit ministerieel besluit een nieuwe, belangrijke stap in de richting van een sluitend reglementair kader, dat tot doel heeft overheden tot een rationeel archiefbeleid aan te zetten en de duurzame bewaring van maatschappelijk relevante overheidsinformatie te waarborgen.

13/12/2016 - Digitalisering - Divers - Namen
Virtuele tentoonstelling rond armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu

Van 27 augustus tot 30 oktober 2016 was in het Rijksarchief te Namen de tentoonstelling 'Pauvres de nous. Armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu' te bezoeken. De expo gemist? Grijp je herkansing met de virtuele versie!

  Virtuele tentoonstelling Pauvre de nous. Armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu

Het parochiearchief van Daussoulx bestaat uit een collectie plattegronden, bestekken, brieven, huwelijksdossiers, boekhoudkundige stukken, enz. uit de periode 1857-2000. De documenten ouder dan 30 jaar die geen privacygevoelige gegevens bevatten, zijn vrij raadpleegbaar in het Rijksarchief te Namen.

25/11/2016 - Digitalisering

In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.

09/11/2016 - Evenementen - Namen
Gender@war 1914-1918: tentoonstelling en lezing in het Rijksarchief te Namen

De tentoonstelling Gender@war 1914-1918, van 8 tot 30 november 2016 te bezoeken in het Rijksarchief te Namen, laat zien hoe de Groote Oorlog het leven van vrouwen én mannen uit die tijd ingrijpend heeft beïnvloed: door de mobilisatie, de ontwrichting van het gezins- en beroepsleven, het geweld,… De rijk gedocumenteerde drietalige (Nederlands, Frans, Engels) tentoonstelling focust op België, maar maakt ook een aantal interessante vergelijkingen met andere landen (Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië). Het doel? Clichés ontkrachten en de bezoeker doen nadenken over de gevolgen van oorlog voor de maatschappelijke positie van vrouw en man.

In het verlengde van de expo geeft prof. Axel Tixhon, als historicus verbonden aan de UNamur, een lezing op woensdag 16 november 2016 (17.30u) over De impact van de Groote Oorlog op de rol van de vrouw in de Belgische samenleving.

  Lees meer

Mededeling aan de bezoekers en partners van het Rijksarchief

Het Rijksarchief is zich ervan bewust dat de instelling een belangrijke rol vervult inzake de toegang tot  informatie en archieven. Reeds vele jaren werden aanzienlijke inspanningen geleverd om alle gebruikers een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden. Als gevolg van de daling van het budget en de inkrimping van het personeelsbestand en door de gewijzigde noden van het publiek, zal het Rijksarchief zich de komende maanden evenwel genoodzaakt zien om die dienstverlening op een andere manier in te vullen. De heroriëntatie zal de komende weken worden voorbereid. Verschillende opties liggen nog open, maar het is reeds duidelijk dat er gevolgen zullen zijn voor de openingstijden van de studiezalen. We informeren u zo snel mogelijk over de beslissingen die in dat verband zullen genomen worden.

Karel Velle
Algemeen Rijksarchivaris

04/10/2016 - Publicaties

U bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van uw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief te Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.

Het Rijksarchief neemt deel aan de Waalse Erfgoeddagen

Op zaterdag 10 en zondag 11 september 2016 worden in Wallonië Erfgoeddagen gehouden (Journées du Patrimoine en Wallonie). Dit jaar staan ze in het teken van religie en wijsbegeerte. De aftrap van het evenement wordt gegeven in de abdij La Ramée in Jauchelette. Dé gelegenheid voor het Rijksarchief om een publicatie en een tentoonstelling aan de abdij La Ramée te wijden. Het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve bewaart meer dan 1.220 oorkonden van deze cisterciënzerabdij. In het Rijksarchief te Namen loopt de tentoonstelling 'Pauvres de nous'. Armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu, met een historisch overzicht van de bestaansonzekerheid in Namen en het beleid dat ertegen werd gevoerd, van de middeleeuwen tot vandaag. In Saint-Hubert worden in samenwerking met het Rijksarchief te Saint-Hubert geleide bezoeken georganiseerd aan het domein van de vroegere abdij van Saint-Hubert (het Rijksarchief zelf is tijdens het erfgoedweekend gesloten).

Tentoonstelling over de 800 jaar oude geschiedenis van de abdij van La Ramée
Tentoonstelling 'Pauvres de nous' in het Rijksarchief te Namen
Geleide bezoeken aan de voormalige abdij van Saint-Hubert

25/08/2016 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen: 'Pauvres de nous. Armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu'

Zaterdag 27 augustus 2016 opent het Rijksarchief te Namen om 10u de deuren van de tentoonstelling 'Pauvres de nous. Armoede en sociale bijstand in Namen, vroeger en nu'. Omdat er zoveel aanvragen voor rondleidingen binnenkwamen, is de expo, nog voor de opening, alvast verlengd tot 30 oktober 2016. De 40ste verjaardag van de organieke wet op de OCMW’s vormde de concrete aanleiding om het armoedethema uit te diepen. De expo geeft een historisch overzicht van de bestaansonzekerheid in Namen en het beleid dat ertegen werd gevoerd, van de middeleeuwen tot vandaag. Inkom is gratis.

  Lees meer

11/08/2016 - Evenementen - Namen
Tentoonstelling: Een manuscript over de weerstand tijdens de Groote Oorlog

Na de Duitse inval in België en de daarop volgende geweldplegingen, bloedbaden en vernielingen, had de Belgische bevolking bij de overgang van oud naar nieuw in 1914/15 duidelijk alle moed verloren. De manoeuvre-oorlog was een stellingenoorlog geworden die naar het leek veel langer zou duren dan gedacht. In dit neerslachtige klimaat publiceerde kardinaal Désiré-Joseph Mercier op Kerstdag 1914 zijn herderlijke brief “Vaderlandsliefde en standvastige lijdzaamheid”. Van 9 tot 15 augustus 2016 organiseerden de zusters benedictinessen van Maredet in het Rijksarchief te Namen een tentoonstelling rond deze herderlijke brief, die in 1916 werd verlucht volgens middeleeuwse technieken en die in 2015 werd geklasseerd als Waals cultureel erfgoed.   

07/07/2016 - Digitalisering - Divers
Instructiefilmpje over de zoekrobotten van het Rijksarchief online!

Het Rijksarchief bewaart meer dan 315 kilometer archief. Jaarlijks komt daar, na selectie, meer dan 10 km bij. Hoe begin je te zoeken in die onvoorstelbare berg informatie? Hét werkinstrument om je op weg te helpen is de zoekwebsite http://search.arch.be. In deze instructievideo krijg je, na een korte voorstelling van het Rijksarchief, heel concrete tips over hoe je het maximale uit de zoekrobotten van het Rijksarchief kan halen.

 Klik hier om de instructievideo te bekijken via YouTube

06/07/2016
Gevangenisarchieven geven hun geheimen prijs

Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft zopas nr. 51 (juni-juli 2016) uitgebracht met allerhande nieuws over en van de 10 federale wetenschappelijke instellingen. Op blz. 4 vindt u een artikel over het gevangenisarchief dat in het Rijksarchief kan worden geraadpleegd. De inventarissen van de gevangenissen van Charleroi, Bergen, Verviers, Hoei, Dinant, enz. zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief .

Klik hier om Science Connection nr. 51 (juni-juli 2016) gratis te downloaden

Het Rijksarchief te Namen bewaart een uitzonderlijke collectie laat-19de-eeuwse foto’s. Een deel van dit fotoarchief werd gedigitaliseerd en kan voortaan digitaal worden geraadpleegd in alle leeszalen van het Rijksarchief. Het gaat om 1.409 afdrukken op glasplaat met foto’s van Namen en omgeving, maar ook van Zwitserland, Bulgarije, Italië, China, Frankrijk, Egypte en Midden-Europa.

11/04/2016 - Digitalisering

België beschikt over een unieke reeks registers met bevolkingsstatistieken over de periode 1841-1976. Nergens in Europa zijn er zulke oude, gedetailleerde bevolkingscijfers beschikbaar. In 2001 kwamen de registers in het Rijksarchief terecht. Ze werden integraal gedigitaliseerd, ontsloten via een databank en zopas online gezet.

Met de inventaris van het archief van de gemeente Felenne (1809-1950) beschikken heemkundigen weer over een extra bron voor hun opzoekingen! De 2,5 strekkende meter archief wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen.

25/02/2016 - Publicaties

Het Algemeen Rijksarchief heeft een repertorium heruitgegeven dat een overzicht biedt van alle parochies van de Oostenrijkse Nederlanden, de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmédy, en het hertogdom Bouillon in 1787.

Ongeveer 40 strekkende meter archief van Pater Dominique Pire werd eind 2015 overgebracht naar het Rijksarchief te Namen. Pater Pire, die in 1958 de Nobelprijs voor de Vrede won voor zijn inzet voor vluchtelingen, stichtte onder meer de vzw Vredeseilanden. De verklaring van schenking aan het Rijksarchief van het archief van Pater Pire werd ondertekend in januari 2016. Deze uitzonderlijke archiefaanwinst wordt momenteel geïnventariseerd, maar van 11 december 2018 tot 30 maart 2019 kan je in het Rijksarchief te Namen alvast de expo bezoeken die op basis van het archief-Pire werd samengesteld!

Zowat 22 strekkende meter gemeentearchief van Beez uit de periode 1806-1981 is dankzij een nieuwe inventaris voortaan raadpleegbaar voor onderzoek. Het archief vormt een weerspiegeling van de “klassieke” manier waarop de bestuurs-en beleidsorganen van deze kleine gemeente functioneerden in de 19de en 20ste eeuw (in ieder geval tot de gemeentefusies van 1977). De komende jaren duikt wellicht nog meer archief op dat in voormalige gemeentehuizen werd bewaard…

03/12/2015 - Digitalisering
Update van 1 miljoen pagina’s Burgerlijke Stand

* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.

Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…

Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!

03/11/2015 - Publicaties - Evenementen - Namen
Namen in de seventies: een tentoonstelling en een boek

45 jaar seventies... Van zaterdag 21 november 2015 tot vrijdag 19 februari 2016 organiseren het Rijksarchief te Namen en de vzw Archives photographiques namuroises in het Rijksarchief te Namen de fototentoonstelling ‘Namen in de seventies’: pure nostalgie! Tot 20 november 2015 kan u alvast aan gereduceerd tarief intekenen op het boek dat bij deze tentoonstelling verschijnt.

  Lees meer

Het archief van persfiguur Victor Delvaux, bewaard in het Rijksarchief te Namen, is geïnventariseerd. Het biedt een inkijk in het leven van Delvaux, de geschiedenis van de katholieke pers van Namen en de problematiek van de perscensuur ten tijde van de Eerste Wereldoorlog.

21/10/2015 - Publicaties - Namen

Tussen 1875 en 1882 publiceerde archivaris Stanislas Bormans een lijst met alle wijzigingen in de leengebieden van het Soeverein-baljuwschap Namen, zoals die destijds waren opgetekend in tientallen registers. Anderhalve eeuw later heeft het Rijksarchief het werk van Bormans, nog steeds zeer bruikbaar voor genealogen en historici, opnieuw gepubliceerd.

Sinds de zomer van 2015 is het archief van het Provinciaal Comité van Winterhulp voor de provincie Oost-Vlaanderen raadpleegbaar voor onderzoek. De series briefwisseling met de plaatselijke comités, die de hoofdmoot van het bestand uitmaken, geven een unieke inkijk in de Oost-Vlaamse couleur locale tijdens en in de nasleep van WOII.

02/09/2015 - Evenementen - Namen
De geschiedenis van Namen 2.0

Het Rijksarchief te Namen heeft uit zijn bestanden van de 8ste tot de 20ste eeuw een representatief staal samengesteld van zijn rijk archivalisch erfgoed. Van 1 september tot 16 oktober 2015 wordt deze selectie 2.0 tentoongesteld.

In 2014 en het eerste semester van 2015 hebben 17 notariskantoren uit de provincie Namen hun minuten en repertoria overgedragen aan het Rijksarchief te Namen. Het gaat om 70 archiefbestanden uit de periode 1670-1965, met een totaal volume van 235 strekkende meter of 3483 beschreven bestanddelen.

06/08/2015 - Publicaties

Huizenonderzoek wint almaar aan populariteit, niet alleen bij architectuurhistorici, ook bij wie een sterke band heeft met zijn of haar eigen woning. Wie dit onderzoeksterrein wil verkennen, kan terecht bij het Rijksarchief, dat hierover talloze bronnen bewaart. Opzoekingen in dit soort bronnenmateriaal vergen evenwel een flinke dosis geduld. Hierbij een korte leidraad...

In 2014 publiceerde het Algemeen Rijksarchief een inventaris van 500 processen die voor de Grote Raad voor der Nederlanden te Mechelen werden gevoerd en verband hielden met Namen. De dossiers handelen voornamelijk over privépersonen en plaatselijke heren uit het graafschap Namen. Enkele dossiers hebben betrekking op ridders van het Gulden Vlies en inwoners van Luik en Luxemburg.

09/06/2015 - Inventarisatie - Aanwinsten

De medewerkers van het project SATURN hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan?

Blokken in het Rijksarchief?

Juni betekent… examens. Op zoek naar een rustige plek om samen met anderen te studeren? Wees welkom in één van onze volgende leeszalen in Brussel (Algemeen Rijksarchief, Rijksarchief te Brussel), Vlaanderen (Antwerpen-Beveren, Brugge, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven) of Wallonië (Aarlen, Bergen, Louvain-la-Neuve, Luik, Namen). Studenten betalen voor een jaarkaart € 10,00, maar krijgen daarvoor de luxe van een studiezaal, waar een sfeer van historisch onderzoek hangt!

SATURN & MONETA: nieuws over onze bestaande en nieuwe archiefprojecten met betrekking tot de FOD Financiën

De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.

  MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
  SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief

Het Rijksarchief heeft een overeenkomst afgesloten met de Archeologische Dienst van Wallonië. De doelstelling is om archeologen die actief zijn op de sites van Liernu, Chièvres, Dinant en Namen relevante (ancien régime) bronnen en wetenschappelijke expertise aan te reiken vanuit het Rijksarchief.

27/03/2015 - Archiefbeheer - Aanwinsten

Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.

19/02/2015 - Divers
Procesdossiers en de Bibliografie van de Geschiedenis van België in 'Science Connection'

Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.

01/01/2015 - Inventarisatie - Namen

Op 1 januari 1915 werd in Namen de Onderlinge Vereniging voor Oorlogsrisico’s opgericht.  Vastgoedeigenaars, huurders en ondernemers verenigden zich om schadevergoeding te bekomen voor schade die werd veroorzaakt door brand of vernielingen als gevolg van oorlogsdaden of opstanden.

Het Rijksarchief te Namen telt heel wat archieven van onderwijsinstellingen in zijn collectie. Met de publicatie van de inventaris van de archieven van de Rijksmiddenscholen van Namen is opnieuw een belangrijke stap gezet in de ontsluiting van deze onderwijsarchieven.

In november 2006 verwierf het Rijksarchief een aantal perkamenten en papieren kopieën met akten over familiebezittingen in verschillende dorpen in de buurt van Ciney. Naast Ciney zelf gaat het over Sovet, Biron, Halloy, Braibant en Achêne. Een aantal akten hebben betrekking op bezittingen gelegen in de wijk Outremeuse te Luik. De inventaris kan geraadpleegd worden in de leeszaal en zal in 2015 gepubliceerd worden.

29/11/2014 - Evenementen - Namen

Op vrijdag 28 november 2014 organiseren het Rijksarchief te Namen en het Erfgoedgenootschap van het Domein Dave (Société patrimoniale du domaine de Dave) een conferentie over het archief van de heerlijkheid Dave. Ontdek het volledige programma.

04/10/2014 - Publicaties - Namen
Nieuw e-book: Repertorium van de instellingen van het graafschap Namen

Geïnteresseerd in de geschiedenis van het graafschap Namen? In 2013 gaf het Algemeen Rijksarchief een repertorium in drie volumes uit van alle centrale, regionale en plaatselijke overheidsinstellingen die in de periode 1000 - 1795 actief waren in het graafschap Namen. Binnenkort verschijnt deze omvangrijke publicatie ook als e-book (€ 9,99).  Voor onderzoekers, genealogen en historici die zich interesseren voor de regio Namen is Les Pouvoirs politiques du Comté de Namur een onmisbare gids. Neem alvast een kijkje in onze e-bookshop!

Om het grote publiek een aanlokkelijk overzicht van het archivalisch patrimonium rond de Eerste Wereldoorlog voor te schotelen, heeft het Rijksarchief een nieuwe website op touw gezet: http://14-18-wallonie.arch.be. U vindt er een uitgebreide waaier van documenten terug: brieven, affiches, foto's, notulen, enz.

Nu het Rijksarchief te Namen een nieuwbouw ter beschikking heeft, werd bijna al het archief uit de regio Namen dat tijdelijk was ondergebracht in het Rijksarchief te Bergen en het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve opnieuw naar Namen verhuisd. Enkel het archief van de registratiekantoren van de provincie Namen zit voorlopig nog in het Rijksarchief te Bergen.

Het nieuwe gebouw van het Rijksarchief te Namen is sinds 15 april 2014 open voor het publiek

Sinds 15 april 2014 is het nieuwe gebouw van het Rijksarchief te Namen aan de boulevard Cauchy 41 open voor het publiek. De officiële inhuldiging had plaats op 7 mei 2014. Het gebouw bewaart momenteel bijna 15 strekkende kilometer archief op een oppervlakte van 9.431m².

04/03/2014 - Divers

Op 27 januari 2014 trad het Koninklijk besluit in werking dat een wijziging inhoudt van de regels rond raadpleging van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.

Wat verandert er voor u als lezer/klant/partner van het Rijksarchief?

Het Rijksarchief publiceerde in 2012 een dossier met praktische raadgevingen voor het beheer van de archieven van kerkfabrieken en van parochies in Wallonië. Kerkfabrieken zijn openbare instellingen en de documenten die ze aanmaken en bewaren vallen onder het toezicht van het Rijksarchief (archiefwet van 24 juni 1955, gewijzigd door de wet van 6 mei 2009 en aangevuld door de koninklijke besluiten van 18 augustus 2009). Parochies daarentegen zijn privéorganisaties die hun archief aan het Rijksarchief kunnen schenken of in bewaring geven.

In 2009 werd het historisch archief van de Sint-Jozefsparochie in Namen overgebracht naar het Rijksarchief te Namen. De inventaris verscheen in 2012.

14/03/2011 - Aanwinsten - Namen

In 2011 werd 29 meter archief van het vredegerecht van Gembloers overgebracht naar het Rijksarchief te Namen, ter aanvulling van eerdere overdrachten in 1965 en 1975. Het bestand biedt een volledig overzicht van de werkzaamheden van het vredegerecht, van 1795 tot 1980.

Het Rijksarchief heeft sinds 1848 een vestiging in Namen. Tot 1930 huisde het Rijksarchief Namen in een vleugel van het gerechtshof van Namen. Later werd het archief overgebracht naar de rue d’Arquet, in een gebouw dat oorspronkelijk bedoeld was als koelruimte. Als gevolg van chronisch plaatsgebrek werd in 2012 een nieuw gebouw opgetrokken aan de boulevard Cauchy, in de buurt van het station.
 

Eind 18de eeuw werd het archief van Namen, eigendom geworden van de staat, bijeengebracht in de zetel van het Departementsbestuur Samber en Maas (het vroegere bisschoppelijk paleis, vandaag het provinciehuis) en in de residentie van de gouverneurs van het graafschap Namen (het huidige justitiepaleis).

Na een inspectie besliste algemeen rijksarchivaris Louis-Prosper Gachard in 1833 om het archief van de provincieraad van Namen en de Naamse religieuze instellingen over te brengen naar Brussel, onder het voorwendsel dat de provincie Namen niet over een degelijk georganiseerde archiefbewaarplaats beschikte.

In 1842 werd een ernstige poging ondernomen om komaf te maken met de erbarmelijke bewaaromstandigheden van het Naamse archief.

Het Rijksarchief Namen werd in eerste instantie ondergebracht in het gerechtsgebouw. Krachtens een Koninklijk Besluit van 17 december 1851 werd het archief eenmaal per week opengesteld voor het publiek, namelijk op donderdag van 10u tot 14u.

De bestanden van het Rijksarchief Namen (vooral het notariaatsarchief) werden grondig geïnventariseerd. Nadien groeide de collectie stevig aan door overdrachten vanuit het Algemeen Rijksarchief, het Rijksarchief Luik, het provinciebestuur en diverse instellingen en privépersonen. Al gauw werd het Rijksarchief Namen opnieuw geconfronteerd met plaatsgebrek.

In 1889 werd naar aanleiding van restauratie- en uitbreidingswerken aan het gerechtsgebouw alle archief overgebracht naar drie ruimtes in een centrale toren, waardoor de dienstverlening volledig ontregeld geraakte. Er was slechts plaats voor drie lezers… In 1894 werden zalen in gebruik genomen op de zolderverdieping van de toren en in de bijgebouwen aan de façade. Een jaar later werden eindelijk nieuwe lokalen in gebruik genomen en werden de archiefbestanden naar behoren gehergroepeerd. Voor het Rijksarchief Namen trad een nieuw tijdperk aan.

Toch ging het Rijksarchief Namen uit zorg voor de vrijwaring en uitbreiding van zijn bestanden verder op zoek naar grotere, brandbestendige lokalen. In 1930 volgde een verhuis naar de rue d’Arquet, naar een gebouw dat al sinds 1927 onafgewerkt leeg stond en aanvankelijk bedoeld was als koelruimte: geen ideale oplossing. Het gebouw kon wel 5,5 km rekken herbergen en beschikte over – voor die tijd – grote ruimtes die de aangroei van de bestanden mogelijk maakten.

Verbouwings- en aanpassingswerken zorgden voor elektriciteit, verwarming en een verhoging van de opslagcapaciteit. Alle inspanningen bleken echter onvoldoende om het aangroeiende archief te kunnen herbergen en verdere uitbreidingsmogelijkheden waren er niet. De bouw van een nieuw depot drong zich op. De beslissing hiertoe werd genomen in 1972, maar de eerste steen werd pas 40 jaar later gelegd, op 4 juni 2012. De werken aan de boulevard Cauchy werden beëindigd in oktober 2013.

Door de oprichting van het nieuwe gebouw kon 4 kilometer archief uit Namen, verspreid geraakt buiten de provincie, naar zijn thuisbasis terugkeren. Er is nu ook ruimte om de komende 25 jaar bijkomende bestanden en collecties op te nemen. Het gebouw heeft een totale oppervlakte 9 431m² en kan 35 kilometer archief herbergen. Er is een leeszaal voor de raadpleging van originele archiefstukken, een leeszaal voor de raadpleging van gedigitaliseerd archief of archief op microfilm, een bibliotheek, een zaal voor seminaries, een polyvalente zaal, een cafetaria en technische lokalen.

Het nieuwe gebouw van het Rijksarchief Namen bevindt zich nabij het station en is vlot bereikbaar voor al wie historisch of genealogisch onderzoek wil komen verrichten.

 

Leeswijzer

J. Bovesse, Un centre de recherches historiques : le dépôt des Archives de l’État pour la province de Namur. In : Annales de la Société archéologique de Namur, t.49, 1957-1959, p. 85-160, illustraties + 1 kaart (overdruk, met praktische inlichtingen = p. 160-161) (J. Bovesse), Rijksarchieven in de Provinciën. Archievenoverzicht. T. II : Waalse provincies, Brussel, 1975, p. 221-320.

Rijksarchief Namen bewaart archief van instellingen, verenigingen, families en natuurlijke personen die een verankering hebben of ooit hadden op het grondgebied van de huidige provincie Namen.

U kan in Rijksarchief Namen onder meer volgende archiefbestanden en collecties raadplegen:

Lokaal en regionaal overheidsarchief uit het ancien régime

  • centrale instellingen van het graafschap Namen: Provincieraad van Namen,  Soeverein-baljuwschap van Namen, …
  • regionale instellingen van de vorstendommen uit het ancien régime, in zoverre hun zetel zich bevond op het grondgebied van de huidige provincie: Land van Orchimont (deel van het hertogdom Luxemburg), « trente-deux hauteurs de Ciney » (die bestuurlijk afhingen van het grootbaljuwschap van de Condroz, maar gerechtelijk onafhankelijk waren), heerlijkheden, …
    De baljuwschappen Fleurus, Viesville (provincie Henegouwen) en Wasseiges (provincie Luik) vallen hier dus buiten.
  • plaatselijke instellingen:
    • schepenbanken (rechtbanken), gemeenschappen, cijns- leen- en laathoven, ongeacht het territorium waarop ze betrekking hadden.
      Sommige registers bevatten akten van verschillende soorten hoven of akten van een regionale instelling.
    • Archief gevormd door de ambachtsgilden en de stadsschutterij.
    • Archief van hospitalen en Armentafels.

Archief van overheidsinstellingen uit de hedendaagse tijd (vanaf 1795)

  • rechtbanken uit de provincie Namen
  • gedecentraliseerde overheidsdiensten: kadaster, registratie, hypotheekbewaring, BTW-controle, …
  • provinciebestuur
  • gemeentebesturen
    Hierbij dient opgemerkt dat het archief van zowel Dinant als Ciney meermaals verloren is gegaan. Het archief van Namen ouder dan 1830 werd op het nippertje gered doordat het in 1913 – een jaar voor de Duitsers het stadhuis, waar het archief werd bewaard, in brand staken – in het Rijksarchief werd ondergebracht.
  • Hospitalen en OCMW’s

Archief van kerkelijke instellingen

Abdijen, kloosters, kapittels en parochies (desgevallend aan te vullen met de documenten die worden bewaard door de archiefdienst van het bisdom Namen)

Minuten van de notarissen

Van de gerechtelijke arrondissementen Namen en Dinant

Privaatrechtelijk archief

  • Archief van ondernemingen en verenigingen, als getuigen van de socio-economische toestand van de regio: Cultureel centrum van Namen, Feutreries nouvelles d’Auvelais, Glasbedrijf Zoude, ...
  • Archief van families en kastelen : kastelen van Corroy-le-Château, Franc-Waret, Sart-Eustache, families Stassart-de Maillen, Van der Straten Waillet et Ponthoz, enz.
    Dit archief biedt belangrijke documentatie die het provinciale karakter overstijgt. Het gaat om een kwaliteitsbron voor de studie van de culturele, sociale en economische geschiedenis van België. Alle periodes vanaf het einde van de middeleeuwen komen aan bod.
  • Naams fotoarchief: Rijksarchief Namen biedt onderdak aan de vzw Archives photographiques namuroises: beide instellingen werken samen om de onderzoekers toegang te verschaffen tot fotoarchief m.b.t. de geschiedenis van de provincie Namen vanaf het midden van de 19de eeuw.

Genealogische bronnen

  • parochieregisters (16e eeuw-1796) en registers van de burgerlijke stand (1796-1910) op microfilm en online.

Bibliotheek

Een wetenschappelijke en administratieve bibliotheek.

Zoekinstrumenten?

  • JACQUET-LADRIER Françoise, Guide des archives civiles d’Ancien Régime conservées aux Archives de l’État à Namur, Reeks Miscellanea archivistica. Manuale nr. 47, Publicatie nr. 3771, Algemeen Rijksarchief, 2002.
  • BODART Emmanuel, Guide des fonds et collections des Archives de l'État à Namur. II, Reeks Gidsen nr. 60, Publicatie nr. 4311, Algemeen Rijksarchief, 2004.
  • DE MOREAU DE GERBEHAYE Claude, HENIN Catherine, Les Pouvoirs politiques du comté de Namur, Répertoire des institutions centrales, régionales et locales de l’an mil à 1794, Reeks Studia nr. 140, Publicatie nr. 5288, Algemeen Rijksarchief, 2013.
  • Nieuwsgierig naar andere publicaties die u op weg kunnen helpen bij uw onderzoek? Neem een kijkje.

Links naar search.arch.be

Diensthoofd: Emmanuel Bodart.

Archivarissen: Julie Godinas, Bernadette Petitjean.

Projectmedewerkers:

Onthaal, leeszaal en magazijnbeheer: Samuel Chainiaux, Céline Capelle, Vincent Hellas, Anthony Pochet.

Onderhoud: Anthony Pochet.

Het Rijksarchief Namen is gelegen aan de boulevard Cauchy 41, op een kwartiertje wandelen van het station.

Te voet: In het station neemt u de uitgang richting stadscentrum (Place de la station). Bij het verlaten van het station slaat u linksaf naar de avenue de la gare en de rue Borgnet. Aan de rotonde aan de place Léopold gaat u rechtdoor naar de boulevard Cauchy. Links van u ziet u de spoorlijn. Het gebouw van het Rijksarchief bevindt zich aan de linker straatzijde.

Met de wagen:

  • via de E42: Neem afrit 12 Namur-ouest, vervolgens de N4 richting Namen.
    Rijd achter het station door, sla vervolgens rechtsaf en rijd over de pont de Louvain. Aan de rotonde draait u links in naar de boulevard Cauchy.
  • via de E411 : Neem afrit 13 Champion en vervolgens de N91 richting Namen. Rijd over de pont de Louvain en draai vervolgens links in de boulevard Cauchy.
  • via de E411: Neem afrit 14 Namur-centre en vervolgens de N80 richting Namen. Rijd voorbij het regionaal ziekenhuis. Neem de boulevard Cauchy, richting station.

Parking:

In de straten in de nabijheid van het Rijksarchief geldt betalend parkeren (Parkeermeters/“groene zone”: max. 4u).

De betaalparking Léopold, uitgebaat door de privéfirma Q-park, bevindt zich aan de rotonde Léopold, tussen het station en de boulevard Cauchy.

Op de website van de stad Namen vindt u meer informatie i.v.m. parkeren.

GPS-coördinaten:

50.4677855, 4.8739027

N 50° 28’ 4.029 E 4° 52’ 26.050

Toegang voor personen met beperkte mobiliteit (PBM): Het Rijksarchief verbindt zich ertoe de toegang tot al zijn leeszalen en andere openbare ruimtes te garanderen voor alle gebruikers. In dit kader werden de voorbije jaren reeds aanpassingen aan de gebouwen uitgevoerd zoals aangepaste toiletten voor personen met beperkte mobiliteit, de beschikbaarheid van oprijplaten voor rolstoelen, etc. Hebt u concrete vragen rond de toegang tot het Rijksarchief te Namen? Contacteer ons via telefoon (+32 (0)81 65 41 98) of e-mail.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement