SODHA is een Belgische archiefdienst voor onderzoeksgegevens inzake sociale wetenschappen en digital humanities. Het is de dienstverlener die België vertegenwoordigt in het Consortium of European Social Science Data Archives (CESSDA).
SODHA wil instaan voor de bewaring van onderzoeksgegevens uit de digitale humane en sociale wetenschappen en ervoor zorgen dat ze herbruikt worden. Onderzoekers kunnen gegevensreeksen (“datasets”) aanleveren: deze zullen duurzaam worden bewaard en een DOI (‘digital object identifier’) krijgen zodat ze kunnen worden geciteerd als publicaties. Dankzij de zoekrobot van de Dataverse-software zijn de SODHA-collecties doorzoekbaar en kunnen gedocumenteerde datasets worden gevonden.
Wil je datasets aanleveren of (her)gebruiken?
Afspraak op het SODHA-platform!
Opdracht en visie
- Een gegevensarchief is een organisatie die onderzoeksgegevens bewaart en verspreidt. Ze wil er in de eerste plaats voor zorgen dat de gegevens ook binnen meerdere decennia nog kunnen worden teruggevonden en gelezen. Wanneer onderzoeksgegevens worden bijgehouden kunnen andere onderzoekers ze later voor diverse doeleinden hergebruiken. SODHA zorgt voor veilige en duurzame opslag en bewaring van gegevens van onderzoekers die werkzaam zijn in België en voor de online verspreiding van die gegevens, waarbij uiteraard rekening wordt gehouden met het wettelijke kader en meer bepaald de privacybescherming en het auteursrecht. De veiligheid van uw gegevens en een streng beheer van de toegang ertoe zijn voor ons prioritair.
- SODHA volgt de FAIR-beginselen (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable):
- Vindbaar : de gegevens moeten gemakkelijk kunnen worden geïdentificeerd en worden gevonden door mens of machine, dankzij metadata die het opzoeken van specifieke gegevensreeksen vergemakkelijken.
- Toegankelijk : de gegevens worden bewaard op lange termijn zodat ze kunnen worden geraadpleegd en/of gedownload onder duidelijk omschreven toegangsvoorwaarden zowel op niveau van de gegevens zelf als van hun metadata.
- Interoperabel : de gegevens zijn klaar om door mens of machine te worden gecombineerd met andere gegevens, zonder dat de betekenis van termen of waarden dubbelzinnig wordt.
- Herbruikbaar : de gegevens zijn klaar voor toekomstig onderzoek en om te worden bewerkt met informaticatoepassingen. Dit houdt in dat degelijke informatie verstrekt wordt over de manier waarop de gegevens werden verzameld en verwerkt (hun oorsprong) en dat de gepaste vergunningen voorhanden zijn.
De datasets krijgen Persistent Identifiers (of PID) die gepaard gaan met gestandaardiseerde metadata en een duidelijke licentie voor hergebruik.
- Hergebruik en Open data : CESSDA promoot de openheid en het hergebruik van gegevens, overeenkomstig de open data-filosofie. Onze overtuiging is: “Open waar mogelijk, beperk indien nodig”.
- SODHA bewaart en verspreidt niet alleen gegevens van Belgische onderzoekscentra. Het vertegenwoordigt België ook in het CESSDA-netwerk als nationale dienstverlener en het werkt samen met andere Europese gegevensarchieven voor het aanbieden van diensten aan de wetenschapsgemeenschap.
Oorsprong van SODHA
- België is reeds lang actief in het domein van de sociale wetenschappen wat betreft internationale wetenschappelijke samenwerking. In 1976 was ons land stichtend lid van het Consortium of European Social Science Data Archives (CESSDA). Het was er vertegenwoordigd door de Belgian Archives for Social Sciences (BASS), ondergebracht bij de Université catholique de Louvain (UCLouvain). Door budgettaire beperkingen werd BASS in 1998 gesloten.
- In 2010 werd België opnieuw lid van CESSDA: drie regeringsorganisaties – Belgian Science Policy (BELSPO), het Vlaams Bestuur - Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) en de Direction générale de l'Enseignement non obligatoire et de la Recherche scientifique (DGENORS, vandaag de Direction générale de l'Enseignement supérieur, de l'Enseignement tout au long de la vie et de la Recherche scientifique) – ondertekenden daartoe een Memorandum of Understanding.
- Een expertenteam van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de l'UCLouvain kreeg als opdracht een business model en een proof of concept te ontwikkelen met een technisch prototype voor een nationaal gegevensarchief. In 2017 trad het Rijksarchief toe tot dit project en werd het er de coördinator van.
Over CESSDA
CESSDA is een ERIC (European Research Infrastructure Consortium). Dit is een netwerk van gegevensarchieven voor sociale wetenschappen verspreid over Europa. Het wil op nationaal en internationaal vlak onderzoek en ontwikkeling ondersteunen. Elke lidstaat van het netwerk heeft een CESSDA-dienstverlener.
