Wie zijn onze lezers? Wat gebeurt er in een selectieruimte? Hoe gaat het eraan toe in ons digitaliseringslabo en restauratieatelier? Welke grote archiefreeksen worden het meest geraadpleegd? Ontdek het in de (Franstalige) reportage die BX1 kwam draaien in het Algemeen Rijksarchief!
Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.
Het Rijksarchief zet steeds meer in op zijn online aanbod. Vrijwel alle inventarissen kan je intussen van thuis uit raadplegen, en in sommige gevallen ook scans van archiefstukken zelf. Maar hoe kiezen we wat we digitaal beschikbaar maken uit onze collecties van meer dan 350 strekkende km? In 2020 organiseerden we hierover een bevraging bij het publiek. De Brabantse volkstellingen uit de 17de en de 18de eeuw, bewaard in het Rijksarchief Brussel (Vorst), scoorden daarbij erg hoog. Benieuwd wie er in je dorp of stad woonde in die jaren? Of heb je misschien voorouders die er leefden? Neem een kijkje via onze zoekrobot!
Sinds kort zijn de vonnisboeken van de Raad van Brabant, die worden bewaard in het Rijksarchief Brussel (Vorst), integraal online raadpleegbaar via de zoekrobot van het Rijksarchief en dat kan zonder meer spectaculair worden genoemd. Het gaat om een doorlopende reeks van maar liefst 584 registers, goed voor 318.462 beelden. De historische waarde van deze vonnisboeken is onschatbaar. Ze geven inzicht in vele tienduizenden rechtszaken: van uit de hand gelopen burenruzies over een lap grond of een gemeenschappelijke huismuur, over familievetes inzake erfenissen, tot beroemde rechtszaken waarin opstandsleiders zoals Frans Anneessens ter dood werden veroordeeld.
Na de Tweede Wereldoorlog moesten duizenden ambtenaren zich verantwoorden over hun houding tijdens de Duitse bezetting. Bij nagenoeg alle overheidsbesturen werden commissies opgericht die deze administratieve zuivering moesten bewerkstelligen. In 2021 ontsloot het Algemeen Rijksarchief de dossiers over de epuratie bij de NMBS. Anno 2022 is dit ook voor de Regie van Telegrafie en Telefonie (RTT) gebeurd.
Het menselijk leed dat de Tweede Wereldoorlog met zich meebracht, kent vele gezichten. Dat bleek enkele weken geleden nog maar eens toen in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel een schilderij van de muur werd gehaald dat tijdens de Tweede Wereldoorlog was geroofd. De restitutie van Corinths bloemenstilleven is niet alleen een schoolvoorbeeld van de waarde van archief voor rechtzoekende burgers en hun nabestaanden. De zaak benadrukt ook de rol van archiefinstellingen en archivarissen als geheugen van de maatschappij, een belangrijke component in de werking van een transparante en democratische samenleving.
Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.
Na de sluiting van het Museum voor Post en Telecommunicatie in Brussel vertrouwde De Post (intussen bpost) zijn archief toe aan het Algemeen Rijksarchief. Het laatste onderdeel van deze massa aan zeer verscheiden documenten is nu ook ontsloten voor onderzoek. Je vindt er onder andere honderden foto’s in terug die het Museum inzamelde over de geschiedenis en de activiteiten van de Post vanaf het begin van de 19de eeuw.
Brecht Deseure (KBR/ULB) realiseerde een bronnenuitgave waarin 22 vergeten grondwetsvoorstellen voor het eerst werden samengebracht. In deze lezing, op 9 maart 2022 om 17.30u in het Rijksarchief Leuven, belicht hij het ontstaan van de Belgische Grondwet vanuit het perspectief van de voorstellen die het niet haalden. De lezing is een co-organisatie van het Rijksarchief en het genootschap Standen en Landen.
De leeszaal van het Rijksarchief Aarlen zal in 2022 wegens personeelsgebrek tijdelijk gesloten zijn op vrijdag, met ingang van 25 februari 2022. Het Rijksarchief Aarlen blijft op vrijdag niettemin telefonisch en per e-mail bereikbaar. Wil je een opzoeking doen in de leeszaal? Vergeet dan niet minstens twee werkdagen vooraf een plaats te reserveren, zoals in alle leeszalen van het Rijksarchief.
