Wat waren de belangrijkste fasen in de evolutie van de wetgeving in het graafschap Henegouwen tijdens het ancien régime? En welke archiefstukken documenteren de praktische aspecten van deze wetgeving? Van 27 oktober tot 23 december 2016 loopt in partnerschap met het Rijksarchief te Bergen in het Maison Losseau de tentoonstelling '750 jaar rechtspraak in Henegouwen'. U ontdekt er o.m. een aantal topstukken die de brand in het Rijksarchief te Bergen in 1940 hebben overleefd.
In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.
In de reeks fotoboeken Villes en guerre zijn twee nieuwe werken verschenen: Bruxelles ville occupée (Brussel, bezette stad) en La Wallonie dans la Grande Guerre (Wallonië tijdens de Groote Oorlog). De twee rijk geïllustreerde boeken geven een zeer levendige impressie van de Eerste Wereldoorlog.
Wat betekent het om vandaag militaire geschiedenis te bestuderen? En waarom is dit belangrijk voor een casus zoals de Staat België, die lange tijd neutraal was en slechts een beperkte militaire slagkracht had? Twee jonge historici bewijzen, als gastredacteurs van het nieuwe BTNG-themanummer, dat (Belgische) militaire geschiedenis springlevend is en veel meer is dan de geschiedenis van veldslagen.
In 2010 bracht de kerkfabriek van Sint-Renelde het parochiearchief en het archief van de schepenbanken van Sint-Renelde en Herbeek evenals van het leenhof van Sint-Renelde over naar het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve. Het archief van de schepenbank en de dorpsgemeenschap van Sint-Renelde (1308-1795) vormt een van de laatste getuigen van de werking van de landelijke schepenbanken van het toenmalige graafschap Henegouwen. Het archiefbestand, met onder meer procesdossiers en chirografen, kan worden geraadpleegd in het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.
In 1825 werd begonnen met de kanalisatie van de Samber, onder meer door aanleg van 22 sluizen. Vanaf 1828 werden ook vaarrechten geheven. Het archief van de kantoren die de vaarrechten op het Samberkanaal inden in Châtelineau, Farciennes en Solre-sur-Sambre (1860-1975) is dankzij een nieuwe inventaris voortaan vlot raadpleegbaar.
Op woensdag 16 november 2016 geeft het CegeSoma om 14.30u het woord aan Luis Angel Bernardo y Garcia, verbonden aan het Algemeen Rijksarchief. Hij geeft een lezing over de rol van de Belgische Staat in de economische heropleving van het naoorlogse België en in het bijzonder over het voedselbeleid (Le ventre des Belges. Grandeur et misères d'un petit État nourricier en temps d'Occupation et de sortie de guerre).
Honderd jaar geleden werden de eerste Belgische burgers als werkkrachten naar Duitsland gedeporteerd. Arnaud Charon, die in het kader van het project The Great War from below bij het Algemeen Rijksarchief een geschiedenis van de deportaties tijdens WO I schrijft, geeft nu woensdag (16 november 2016, 20u) een lezing in Meux (La Bruyère; provincie Namen) over deze problematiek. Gratis toegang.
Van 18 november tot 21 december 2016 kan je in het Rijksarchief te Kortrijk de tentoonstelling ‘Bezettering 14-18: Oorlogsaffiches die blijven plakken’ bezoeken. De expo is het resultaat van een samenwerking tussen het Rijksarchief, de regionale erfgoedcel Zuidwest en de dertien gemeenten van de regio Kortrijk. In 2017 gaat de tentoonstelling op rondreis, maar het Rijksarchief te Kortrijk krijgt de primeur! Aan de hand van tekstaffiches wordt het dagelijks leven onder de Duitse bezetting in beeld gebracht. Thema's die aan bod komen: voedselvoorziening/rantsoenering, opeisingen (van duiven tot telefoontoestellen), het militaire verloop van de oorlog, censuur, propaganda, ...
De tentoonstelling Gender@war 1914-1918, van 8 tot 30 november 2016 te bezoeken in het Rijksarchief te Namen, laat zien hoe de Groote Oorlog het leven van vrouwen én mannen uit die tijd ingrijpend heeft beïnvloed: door de mobilisatie, de ontwrichting van het gezins- en beroepsleven, het geweld,… De rijk gedocumenteerde drietalige (Nederlands, Frans, Engels) tentoonstelling focust op België, maar maakt ook een aantal interessante vergelijkingen met andere landen (Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië). Het doel? Clichés ontkrachten en de bezoeker doen nadenken over de gevolgen van oorlog voor de maatschappelijke positie van vrouw en man.
In het verlengde van de expo geeft prof. Axel Tixhon, als historicus verbonden aan de UNamur, een lezing op woensdag 16 november 2016 (17.30u) over De impact van de Groote Oorlog op de rol van de vrouw in de Belgische samenleving.
