Brusselaar Victor Vanden Abbeelen, lid van een verzetsnetwerk dat mensen over de Nederlandse grens bracht, werd in januari 1915 door de Duitse bezetter aangehouden en tot opsluiting veroordeeld. Hij zat vervolgens in verschillende Duitse gevangenenkampen. Ernstig verzwakt door de penibele gevangenisomstandigheden werd hij in mei 1916 naar Zwitserland overgeplaatst, waar hij tot het einde van de oorlog geïnterneerd bleef. Na zijn terugkeer naar België begon hij oorlogsarchief te verzamelen en zijn ervaringen op te tekenen in schriftjes. Het persoonlijk archief van Victor Vanden Abbeelen is voortaan raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief.
Zoals eerder gesignaleerd boekte het SATURN-project van het Rijksarchief, ook de "archiefploegen financiën" genoemd, tot nog toe bijzonder mooie resultaten. Het doel om op drie jaar 10 kilometer papieren archief van de FOD Financiën te verwerken, werd vlot gehaald. SATURN levert het Rijksarchief niet alleen mooie aanwinsten op, het schept ook - letterlijk en figuurlijk - ruimte voor de FOD Financiën om de werking te verbeteren en de overstap van papier naar digitaal te maken. Dat is ook de Minister van Financiën en de Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid niet ontgaan: beide ondertekenden eind december 2015 een nieuwe overeenkomst waarmee SATURN met nogmaals drie jaar verlengd wordt, tot januari 2019. Fantastisch nieuws voor de betrokken collega's en voor heel het Rijksarchief!
Vier nieuwe inventarissen maken 17 strekkende meter archief met betrekking tot de West-Vlaamse gemeente Krombeke toegankelijk voor onderzoek in het Rijksarchief te Brugge. Het gaat om het archief van de heer, het leenhof, de schepenbank en de keure van Krombeke; het archief van de Sint-Blasiusparochie en de armendis van Krombeke; het archief van het Bureel van Weldadigheid van Krombeke en het archief van de gemeente Krombeke zelf.
Baron Pierre Wigny was een vooraanstaand Belgisch politicus uit de naoorlogse periode. Als Minister van Koloniën (1947-1950) en Minister van Buitenlandse Zaken (1958-1961) speelde hij een belangrijke rol in de oprichting van de Europese instellingen. In 1976 gaf Pierre Wigny zijn memoires in bewaring bij het Algemeen Rijksarchief. De documenten bieden een inkijk in de politieke achtergronden van twee van de grootste crisissen uit de Belgische geschiedenis: de Koningskwestie en de opstanden in Leopoldville (Congo).
BERICHT AAN DE BEZOEKERS EN PARTNERS VAN HET CEGESOMA EN HET RIJKSARCHIEF
Vanaf 1 januari 2016 wordt het CegeSoma (onder de nieuwe naam Studiecentrum Oorlog en Maatschappij) geïntegreerd in het Rijksarchief. Het CegeSoma vormt vanaf die datum de vierde Operationele Directie (OD4) van het Rijksarchief.
De opdrachten van OD4 / CegeSoma veranderen niet.
Voor de onderzoeker of de bezoeker van het CegeSoma heeft de integratie voorlopig geen gevolgen. Zowel de leeszaalwerking (het leeszaalreglement, het tarief, de openingsuren) als de online dienstverlening (websites, zoeksystemen) blijven vooralsnog ongewijzigd. Begin 2016 zullen maatregelen worden uitgewerkt en uitgevoerd om de dienstverlening in alle operationele directies van het Rijksarchief te uniformeren. U zal hierover tijdig worden geïnformeerd.
Ook voor de partners van CegeSoma en het Rijksarchief blijft, enkele praktische zaken niet te na gesproken, alles bij het oude.
U kan alle informatie verder op de voet volgen via de gebruikelijke informatiekanalen: nieuwsbrieven, websites en facebook-pagina’s.
Karel Velle, Algemeen Rijksarchivaris
Rudi Van Doorslaer, huidig directeur CegeSoma
18 december 2015
Toen Willy Thiry enkele maanden geleden over de rommelmarkt van Tienen kuierde, viel zijn oog op een reeks oude documenten. Willy, nochtans een doorwinterd genealoog, trouw bezoeker van het Rijksarchief en lid van de heemkundige kring van Geldenaken, besefte eerst niet goed wat hij had ontdekt: parochieregisters van Neerheylissem (vandaag fusiegemeente van Hélécine) uit de 17de en 18de eeuw! In november ll. overhandigde hij de drie parochieregisters aan het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.
Een versierde naaldboom is vandaag een onmisbaar onderdeel in de eindejaarsdecoratie. In 1915 werden in onze streken aan het jaareinde lang niet zoveel kerstbomen opgetuigd... Tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben Duitse troepen uit nostalgie geprobeerd om - al was het maar voor één avond - in de bezette zones of aan het front de warme huiselijke kerstsfeer op te roepen. En daar hoorde toen ook al een kerstboom bij, zoals we kunnen zien op de talrijke archieven.
Toen het Verdrag van Versailles begin 1920 in werking trad, verkreeg België het gezag over de arrondissementen Eupen en Malmedy. Generaal Herman Baltia werd Hoge Commissaris en Gouverneur van het gebied. De activiteitenverslagen en memoires van de omstreden Baltia worden bewaard in het archief van de regering van Eupen-Malmedy (1873-1925), zopas geïnventariseerd in het Rijksarchief te Eupen.
In het kader van de alsmaar stijgende vergoedingen van onkosten aan gerechtelijke deskundigen werd vanaf 1920 een Commissie voor Gerechtskosten in Strafzaken opgericht. De archieven van deze Commissie, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, zijn nu ontsloten: uiterst interessant bronnenmateriaal voor wie bezig is met de geschiedenis van de gerechtelijke en politionele praktijk.
In 2009 keurde het Rijksarchief een eerste selectielijst OCMW's goed, geldig voor Vlaanderen. De selectielijst werd opgesteld door een VVBAD-werkgroep die sinds 2004 geregeld samenkomt en waarin het hele archiefveld is vertegenwoordigd. De werkgroep voltooide in september 2015 een nieuwe versie van de selectielijst OCMW’s, nu online beschikbaar. In het voorjaar van 2016 zullen de rijksarchieven in Vlaanderen de verantwoordelijken voor de OCMW-archieven uitnodigen voor een infosessie hierover.
