Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan 400 meter archief afkomstig van de Dienst Erediensten van het voormalige Ministerie van Justitie. Dit unieke bestand documenteert de politieke, financiële en juridische verhoudingen tussen religieuze instanties en de overheid en dit voor een periode van bijna twee eeuwen. Om het archief over de erediensten beter toegankelijk te maken voor onderzoek, zijn we op zoek naar enthousiaste vrijwilligers.
Begin 2017 werden binnen het BRAIN-programma van het federaal Wetenschapsbeleid zes nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten. We zetten voor u de zes nieuwe onderzoeksprojecten op een rijtje.
Raadpleeg via de zoekrobot van het Rijksarchief (opgelet: eerst inloggen) een duizendtal geïllustreerde affiches uit de oorlogsperiode. Bernard Wilkin, de archivaris die de voorbije maanden de affiches heeft geïnventariseerd, legt in een filmpje uit hoe zijn inventaris is opgebouwd en waar de affiches online te vinden zijn.
Het raadplegen van de digitale catalogi van instellingen als het Rijksarchief/CegeSoma en de Koninklijke Bibliotheek hoort bij de eerste stappen die een onderzoeker zet om inzicht te krijgen in het verleden. Op basis van de eerste resultaten van het MADDLAIN-project, een tweejarig onderzoeksproject dat de gebruiken en de noden van het publiek van de drie instellingen onderzoekt op het vlak van digitale toegang tot de collecties, werden drie tips geformuleerd om meer referenties en digitale bronnen te vinden in de catalogi van deze instellingen.
Dankzij de verhuis van het Rijksarchief te Brussel van Anderlecht naar een grotere locatie in Vorst konden enkele archiefbestanden die noodgedwongen elders werden bewaard naar hun rechtmatige plek verhuizen. Zo verhuisden een aantal archiefbestanden m.b.t. ‘Justitie’ vanuit het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier naar het Rijksarchief te Brussel (Vorst), waar ze sinds september 2017 raadpleegbaar zijn.
De eeuwenoude perkamenten charters van de Norbertijnenabdij van Postel zijn sinds kort online raadpleegbaar: het resultaat van een partnerschap tussen het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren, het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) te ’s Hertogenbosch, de Kempische erfgoedcel k.ERF en de abdij van Postel. Een vruchtbare samenwerking over de landsgrenzen heen!
U bent gepensioneerd en gepassioneerd door de geschiedenis van België? Of u bent student of recent afgestudeerd en u zoekt een nuttige ervaring die u op uw cv kan vermelden? U wil zich graag inzetten voor het goede doel? Het CegeSoma zoekt nieuwe vrijwilligers om het huidige team aan te vullen. Duik in archieven die nog vaak gesloten zijn voor onderzoek en versterk gaandeweg uw archivistische competenties!
Op 1 mei 2017 trad Nico Wouters in dienst als functionele chef van het CegeSoma (de operationele directie 4 van het Rijksarchief). Nico Wouters (1972) is doctor in de geschiedenis (UGent) met als belangrijkste expertisevelden de Tweede Wereldoorlog (lokaal bestuur, verzet en collaboratie, Jodenvervolging, naoorlogse zuivering) en herinneringspolitiek na 1945.
Emmanuel Bodart, diensthoofd van het Rijksarchief te Namen, heeft zijn doctoraat, dat hij tien jaar geleden verdedigde, nu ook gepubliceerd. Zijn studie over de geschiedenis van de stad Namen en zijn bevolking van de 13e tot de 16e eeuw is gebaseerd op historische en archeologische documenten en getuigenissen die tot dusver weinig gekend waren. Een aantal van de historische kenmerken van Namen waar hij op wijst, zijn tot op vandaag zichtbaar in de stad.
In het Rijksarchief te Gent is het lokaal ancien régimearchief van Waterdijk geïnventariseerd. Het gaat om het archief van een minder bekende heerlijkheid die anno 1504, met de toestemming van hertog Filips de Schone (toenmalig graaf van Vlaanderen), door een zekere Hiëronymus Lauwereyns werd opgericht. De voormalige heerlijkheid situeert zich in Nederlands-Belgisch grensgebied en kende in de loop der eeuwen wisselende grenzen, zoals duidelijk wordt in het archiefbestand.
