Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Rijksarchief te Kortrijk

Texte petit  Texte normal  Texte grand

Contact:

G. Gezellestraat 1
8500 Kortrijk
  Hoe te bereiken ?

T : +32 (0)56 21 32 68
F : +32 (0)56 20 57 42
rijksarchief.kortrijk@arch.be

Openingsuren:

Vanaf vrijdag 2 oktober 2020 is de leeszaal in Kortrijk opnieuw open op vrijdag!

  Bekijk hier alle sluitingsdagen

21/04/2024 - Evenementen - Kortrijk
Erfgoeddag - zondag 21 april 2024: Thuis in het Rijksarchief Kortrijk

Het Rijksarchief Kortrijk zet zijn deuren wijd open tijdens Erfgoeddag 2024. Hét moment om een exclusieve blik achter de schermen te krijgen en zo de geschiedenis van het eeuwenoude gebouw en de kilometers archief die het huisvest te ontdekken!

Het archief van de Zwevegemse Sint-Amandusparochie, in 2020 naar het Rijksarchief Kortrijk overgebracht, is geïnventariseerd. De nieuwe inventaris belicht de rijke geschiedenis van de moederparochie en dekt de periode 1532-2007.

05/02/2024

Op maandag 5 februari nam het Rijksarchief tijdens een feestelijke academische zitting na ruim 18 jaar afscheid van Karel Velle als Algemeen Rijksarchivaris. Zowel het personeel van alle Rijksarchiefvestigingen als tal van vertegenwoordigers van het Federaal Wetenschapsbeleid en van partnerinstellingen uit binnen- en buitenland, vrienden en familie tekenden present en gaven Karel Velle een bijzonder hartelijk afscheid. 

12/12/2023 - Aanwinsten - Kortrijk - Brugge

Op vrijdag 8 december 2023 kregen de Rijksarchieven van Brugge en Kortrijk in Diksmuide een laat Sinterklaascadeau! Op het stadhuis van Diksmuide vond de plechtige overhandiging plaats van een 30-tal unieke documenten uit de periode 15de-18de eeuw.

Hou de komende weken de sluitingen wegens bestandscontroles in het oog

Opgelet: in de loop van september, oktober en november sluiten negen van onze leeszalen (ARA2 - CegeSoma - Rijksarchief Antwerpen - Rijksarchief Bergen - Rijksarchief Beveren - Rijksarchief Brugge - Rijksarchief Doornik - Rijksarchief Kortrijk - Rijksarchief Luik) een weekje de deuren voor de jaarlijkse bestandscontrole. Tijdens bestandscontroles, variërend per leeszaal, worden onze archiefmagazijnen systematisch gecontroleerd om na te gaan of er in het afgelopen jaar geen lacunes ontstaan zijn in de diverse bestanden. Er wordt ook extra tijd vrijgemaakt om archiefaanwinsten te verwerken.

23/06/2023 - Divers
Huidige inventarissen van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand vanaf 17 juli 2023 offline

OPGELET! Zes maanden na de lancering van onze nieuwe genealogische website, op maandag 17 juli 2023, zullen zoals aangekondigd de huidige inventarissen (geordend per provincie en gemeente) van de gedigitaliseerde parochieregisters en registers van de burgerlijke stand offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zijn vanaf dan enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s zullen verdwijnen. 

09/06/2023 - Evenementen
Internationale Archiefdag 2023 - Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles?

Op 9 juni is het Internationale Archiefdag: hét moment om eens stil te staan bij een vraag die we héél vaak krijgen… Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles? Ontdek in deze video onze drie antwoorden!

23/05/2023 - Publicaties
Jaarverslag 2022: de realisaties en uitdagingen van het Rijksarchief als 'collectief geheugen van België'

Ook wie ziende blind is, kan er niet omheen: de maatschappelijke betekenis van archieven groeit. Dat blijkt onder meer uit een toename van het aantal parlementaire vragen over onze werking, maar er zijn nog tal van andere factoren. Ontdek ze in het jaarverslag 2022: een bloemlezing van de uiteenlopende activiteiten van het Rijksarchief. Onze taken zijn divers, maar bevatten tegelijk een rode draad: het beschikbaar maken van zoveel mogelijk betrouwbare informatie voor zoveel mogelijk mensen. Dat is het streefdoel van alle 272 medewerkers, of ze nu voor of achter de schermen werken. Samen zorgden ze voor de verwerking van meer dan 12 km nieuwe archieven, wat het totaal op ruim 385 km beheerd analoog archief brengt. Meer dan 5,5 km archief werd raadpleegbaar gemaakt via inventarissen en andere archieftoegangen. Tijdens meer dan 2 miljoen bezoeken aan onze online zoekomgeving werden meer dan 100 miljoen pagina's geconsulteerd. Maar 2022 bracht ook (nieuwe) uitdagingen en bezorgdheden met zich mee. 

Van 25 februari tot 5 maart 2023 is het de Week van de Vrijwilliger, met dit jaar als thema "Iedereen wint met vrijwilligerswerk". Daar moet je het Rijksarchief niet van overtuigen! Onze vrijwilligers zijn cruciaal voor onze basis- en projectwerking. In het Rijksarchief Kortrijk bijvoorbeeld kon dankzij de hulp van vrijwilligers de voorbije weken een gigantische interne archiefverhuisoperatie tot een goed einde worden gebracht.

17/01/2023 - Digitalisering - Divers

Goed nieuws voor doorwinterde genealogen en al wie op zoek wil gaan naar sporen van zijn of haar voorouders: de nieuwe website met de genealogische bronnen van het Rijksarchief staat online! De zoekrobot bevat ruim 38,6 miljoen pagina's met geboorte-, doop-, huwelijks-,  overlijdens- en begrafenisakten  evenals de tienjarige tafels voor heel België. Alle bronnen zijn gratis raadpleegbaar. We hopen dat deze langverwachte lancering alle verwachtingen inlost!

Het Rijksarchief Kortrijk bewaart verschillende brieven geschreven of ontvangen door de West-Vlaamse priester-dichter Guido Gezelle. Als collectiepartner in het participatieproject Gezelles Brieven, een initiatief van het Guido Gezellearchief van de Openbare Bibliotheek Brugge, helpt het Rijksarchief mee om de brieven toegankelijk te maken voor een groot publiek. Het Guido Gezellearchief wil op termijn een online teksteditie van de volledige brievenverzameling realiseren, verspreid over verschillende archief- en documentatie-instellingen: in totaal zowat 7.700 stuks.

De zogenaamde “Verzameling Oorkonden met Blauw Nummer” is met ruim 12.000 oorkonden wellicht de grootste van het land. Ze bevat charters uit de periode 1065-1795, afkomstig van honderden West-Vlaamse instellingen die werden afgeschaft op het einde van het ancien régime. De oorkonden met blauw nummer die in het Rijksarchief Kortrijk worden bewaard, zijn dankzij een nieuwe inventaris helemaal klaar voor onderzoek.

28/10/2022 - Divers - Kortrijk - Brugge

Sinds enkele maanden zijn de Rijksarchieven van Brugge en Kortrijk actief op de Nederlandse website Wat staat daer? Deze online oefentool voor het lezen van oude handschriften (paleografie) richt zich op studenten en onderzoekers die hun paleografische vaardigheden verder willen ontwikkelen en meer algemeen op iedereen die spelenderwijs kennis wil maken met oude handschriften in archiefbronnen. Het platform biedt teksten uit verschillende periodes (van de middeleeuwen tot de 20ste eeuw) en over verschillende thema’s (armoede en rijkdom, misdaad en straf, oorlog en rampen …) aan.

Het is zover: de eerste titel van ‘Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland’ werd zaterdag 1 oktober 2022 uitgedeeld! Het werd een bijzonder pittige finale in het Utrechts Archief. De 34 finalisten moesten zich onder meer door een logboekfragment over een kaping op zee worstelen, neergeschreven in 1703 door een Brugs-Amsterdamse kapitein.

05/09/2022 - Divers
Wijzigingen op til voor de raadpleging van genealogische bronnen

In het kader van de lancering van een nieuwe genealogische zoekwebsite in het najaar van 2022 zullen bepaalde gedigitaliseerde parochieregisters of registers van de burgerlijke stand tijdelijk niet beschikbaar zijn. Zes maanden na de lancering van deze nieuwe website zullen de huidige inventarissen in de zoekrobot (geordend per provincie en gemeente) offline worden gehaald. De gedigitaliseerde registers zullen dan nog enkel via de nieuwe genealogische website raadpleegbaar zijn. Concreet betekent dit dat de huidige URL’s op termijn zullen verdwijnen. Heb je links naar deze registers verwerkt in een stamboom of op een website? Dan zullen deze na de lancering van de nieuwe website aangepast moeten worden. We doen er alles aan om de overgang zo vlot mogelijk te laten verlopen en danken je alvast voor je begrip.

Schrift-ure 2022: Finale Kampioenschap Paleografie

Op zaterdag 1 oktober 2022 vindt de finale van de eerste Vlaams-Nederlandse paleografiewedstrijd plaats in Utrecht, dat dit jaar 900 stadsrechten viert. Paleografie (het kunnen lezen van oude handschriften) is niet alleen belangrijk voor onderzoekers, het is ook gewoon spannend voor iedereen die van geschiedenis en taal houdt. Wie wordt de beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland?

Recent werden in het Rijksarchief Kortrijk de 15de-eeuwse indexen van de Kortrijkse weesboeken gedigitaliseerd. Ze vormen een toegang op meer dan 120.000 namen uit de periode 1403-1502, voornamelijk van overleden Kortrijkse poorters, hun (minderjarige) kinderen en hun voogden.

11/03/2022 - Divers

Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.   

07/03/2022 - Divers
Solidariteit met de Oekraïense wetenschappelijke gemeenschap

Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.

14/02/2022 - Divers
Volg ons op Facebook!

Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!

03/02/2022 - Divers

Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.

Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.

17/01/2022 - Archiefbeheer - Divers
Vertragingen in de levering van bewaringsmateriaal

Door de gezondheidscrisis en de krappe papiermarkt kampen we momenteel met abnormaal lange leveringstermijnen voor zuurvrije archiefomslagen en -dozen. We doen er alles aan om onze klanten zo snel mogelijk van dienst te zijn. Met onze excuses voor het ongemak.

Hoewel de archiefbewaarplaatsen van het Rijksarchief gelukkig volledig gespaard bleven, trof de watersnood heel wat elders bewaarde archieven. Het Rijksarchief heeft tot taak toezicht te houden op de archieven van overheidsdiensten. Deze opdracht bestaat onder meer uit het geven van aanbevelingen inzake conservatie en restauratie, met inbegrip van maatregelen die moeten worden genomen in geval van waterschade. Het Rijksarchief is al sinds 14 juli intens bezig met de opvolging van deze taak.

Het archief van de familie de Bersacques, bewaard in het Rijksarchief Kortrijk, is uniek in de Lage Landen. Verschillende leden van deze familie waren vanaf de tweede helft van de 16de eeuw tot de eerste helft van de 18de eeuw actief als landmeter. De opmetingsverslagen, kaartontwerpen, … uit dit archief brengen in hoofdzaak (Zuid-)West-Vlaanderen in kaart, maar ook delen van Oost-Vlaanderen, Henegouwen en Noord-Frankrijk.

01/04/2021 - Digitalisering

De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar werd teruggebracht naar 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten. De voorbije maanden was er nogal wat commotie over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Nu dit langverwachte Koninklijk Besluit gepubliceerd is (B.S. 31/3/2021), blikken we vooruit op de implicaties ervan in de praktijk. Miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online raadpleegbaar maken, zal tijd vragen.

11/03/2021 - Divers
Het Rijksarchief in 2020: jaarcijfers van een bijzonder jaar

Dat 2020 ook voor het Rijksarchief geen gewoon werkjaar is geweest, hoeft eigenlijk niet eens te worden vermeld. In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. Na een periode van minimale dienstverlening werd gefaseerd heropgestart. In het najaar volgde een tweede sluiting van de leeszalen. Elk Rijksarchief bleef evenwel steeds bereikbaar. En achter de schermen werd meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek. De retroconversie raakte in 2020 in een stroomversnelling. Maar de aandacht ging ook naar het online brengen van meer en meer gedigitaliseerde archieven. Deze uitzonderlijke situatie heeft uiteraard sporen nagelaten in de jaarcijfers: minder leeszaalbezoek, nauwelijks publieksevenementen, minder naar het Rijksarchief overgebrachte archieven… Maar dus ook: een grotere digitale toegankelijkheid.

In het Rijksarchief te Kortrijk werd recent de inventarisatie voltooid van het archief van de Kortrijkse Sint-Rochusparochie, in 2017 overgebracht naar het Rijksarchief. Steeds meer kerken en pastorieën komen leeg te staan of gaan over in particuliere handen. Zo werd de Sint-Rochuskerk recent verkocht aan een familie die er zijn kunstcollectie wil onderbrengen. De nieuwe inventaris geeft blijk van de rijke geschiedenis van deze kerk en parochie, die teruggaat op de middeleeuwse kapel van Walle.

16/10/2020 - Divers

Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …

30/09/2020 - Divers

Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?

03/05/2020 - Divers

De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat  achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.

Top 10 ArchPoll staat online!

Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!

  1. Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
  2. Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
  3. Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
  4. Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
  5. Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
  6. Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
  7. Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
  8. Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
  9. Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
  10. Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
21/04/2020 - Divers

In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.

01/09/2019 - Onderzoek - Publicaties - Kortrijk

Genealogen verdiepen zich in de geschiedenis van hun voorouders, maar ook huizen hebben een levensloop die achterhaald kan worden. Regelmatig duiken er in onze leeszalen bezoekers op met een dergelijke vraag. Ze hebben een charmant 18e-eeuws boerderijtje of een bouwvallige molen gekocht en zijn enthousiast op zoek naar informatie over de geschiedenis ervan. Dat is vaak geen eenvoudige, maar wel een spannende zoektocht. Notariële akten, oorlogsschadedossiers en kadasterplannen leveren belangrijke bouwstenen. En wie écht geluk heeft, kan tot een heel eind vóór 1800 teruggaan.

30/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties

De Waalse gemeentebesturen krijgen een langverwachte nieuwe archiefselectielijst ter beschikking. Het gaat om een inhoudelijke en vormelijke herziening en aanpassing van een oudere selectielijst die sinds 2005 niet meer herwerkt was. Ook aan Vlaamse zijde is een geactualiseerde versie van de archiefselectielijst voor gemeentearchief beschikbaar, goedgekeurd op 1 juni 2019.

30/08/2019 - Onderzoek - Publicaties - Kortrijk

Achter elke deur schuilt een verhaal, en dat geldt ook voor jouw woning! Wie woonde vroeger op jouw vertrouwde plekje? En was jouw huis vroeger een thuis voor kleermakers, of was het misschien een bakkerij? Emma D’haene heeft, in samenwerking met de stad Kortrijk en het Rijksarchief te Kortrijk, een gids geschreven waarmee je zélf de geschiedenis van je huis kan achterhalen. Het werk moet je nog altijd zelf doen, maar de (sluip)wegen die je kan volgen, worden in deze gids helder en efficiënt aangewezen.

27/08/2019 - Archiefbeheer - Publicaties
Jaarverslag 2018 over het Archieftoezicht

Het Rijksarchief oefent toezicht uit op het archief- en informatiebeheer van de federale overheid. Daartoe publiceren we richtlijnen en aanbevelingen, verrichten we controlebezoeken en stellen archiefselectielijsten op. Dit zijn overzichten van archiefbescheiden met aanduiding van wat op termijn vernietigd, dan wel naar het Rijksarchief moet worden overgebracht. We verzorgen ook opleidingen voor ambtenaren en verlenen advies bij de bouw en inrichting van archiefruimtes. Welke concrete acties we in 2018 ondernamen om deze missie vorm te geven, lees je in het jaarverslag 'Archieftoezicht' dat nu online staat. De conclusie? Het Rijksarchief vraagt bijkomende mensen en middelen om haar wettelijke toezichtstaak en adviesfunctie naar behoren te kunnen uitoefenen...

23/05/2019
Jaarverslag 2018

269 personeelsleden, ruim 8 km nieuw verworven archief (wat het totaal op 345 km beheerd archief brengt), 656 inspectiebezoeken, 135 publicaties, ... Jaarcijfers zijn voor elke organisatie cruciaal. Ze zorgen voor interne duidelijkheid, maar veruitwendigen daarnaast op transparante wijze hoe de organisatie het voorbije jaar zijn missie en taken vormgaf. Data helpen verantwoording af te leggen naar beheersorganen toe en kunnen ingezet worden om op het beleid te wegen. Op welke domeinen gaan we voor- of achteruit? Ontdek het in het Jaarverslag 2018!

16/04/2019 - Evenementen - Hasselt - Gent - Kortrijk - Brugge - Leuven
Erfgoeddag 2019: Hoe maakt u het?

Onder het motto 'Hoe maakt u het?' richt de 19e editie van Erfgoeddag op zondag 28 april 2019 volop de schijnwerpers op vakmanschap. Centraal staat het cultureel erfgoed van en over vakmanschap, meesterschap, leren en maken in Vlaanderen. En uiteraard springt het Rijksarchief mee op de kar! Ontdek bijzondere boekbanden in het Rijksarchief te Brugge, maak kennis met kunstwerken die achter de tralies werden gemaakt in het Rijksarchief te Gent, vier in Gent mee de verjaardag van "Lodewijk" die 1200 jaar wordt, ga in Hasselt mee op zoek naar restanten van tijdens WOII neergestorte vliegtuigen, treed in Kortrijk in de voetsporen van een 17e-eeuwse landmeter, bewonder in Leuven de restauratie van de matrikels van de oude universiteit te Leuven of bezoek er de mini-expo over fraude en vervalsingen, ...

01/03/2019 - Digitalisering

Onze zoekrobot is geüpdatet! Raadpleeg vanaf nu gratis 34,6 miljoen bladzijden met parochieregisters en registers van de burgerlijke stand.

01/03/2019 - Onderzoek

Ik ben opgeklommen in mijn stamboom tot ca. 1600, en dus tot de oudste parochieregisters. Is het mogelijk om oudere gegevens te vinden, en zo ja: hoe?”

Het Rijksarchief bewaart talrijke brieven en duizenden doodsberichten van soldaten die waren ingelijfd in de legers van Napoleon. Een nieuwe publicatie uit 2019 behandelt 150 van dergelijke brieven die werden geschreven tussen 1800 en 1814. De genealogische gegevens uit de doodsberichten van de soldaten van de Franse departementen kunnen bovendien online geraadpleegd worden.  

Op zaterdag 15 december 2018 streden 55 finalisten in het Rijksarchief Brugge om de winst van het Open Kampioenschap Paleografie, een organisatie van de Rijksarchieven in Vlaanderen en de Vlaamse universitaire geschiedenisopleidingen. In tegenstelling tot de voorbije edities, mochten er nu ook professionelen deelnemen. Maar met slechts 13 fouten (tegenover 33 fouten voor de tweede plaats) gaf Jean Bastiaensen uit Kalmthout (categorie +25 jaar) hen allemaal het nakijken. In de categorie -25 jaar mocht de Gentse doctoraatsstudent Kevin Dekoster de titel op zijn palmares schrijven.

18/12/2018 - Publicaties
Nieuw nummer van Science Connection verschenen

Het meest recente nummer van Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft opnieuw enkele Rijksarchiefartikels in de aanbieding: lees over de uitbouw van een federaal webarchief (blz. 32-34), het kennisplatform Temas (blz. 39-42) of de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van WO I  (2014-2018, De herdenkingen lopen ten einde maar het onderzoek gaat verder, blz. 43-46). Veel leesplezier!

De preselecties voor het Kampioenschap Paleografie zijn afgelopen, en jullie belangstelling bleek groot! Een 200-tal deelnemers waagde zich aan de oefentekst: jong, oud, heemkundigen, genealogen, academici, studenten, Vlamingen, maar ook enkele Walen en Nederlanders. De resultaten zijn intussen verwerkt en 64 deelnemers bemachtigden een plaatsje in de finale. De finalisten, die per mail op de hoogte werden gebracht, worden op zaterdag 15 december 2018 om 14u verwacht in het Rijksarchief te Brugge. Rond 17u zullen de kersverse kampioenen bekend zijn en volgt de prijsuitreiking en receptie. Supporters zijn welkom!

11/11/2018 - Evenementen - Divers - Onderzoek
100 jaar Groote Oorlog: volg ons op Facebook

In het kader van de honderdste verjaardag van de Wapenstilstand van de Groote Oorlog kan je elke dag van november 2018 op de Facebook-pagina van het Rijksarchief kennismaken met een van de aspecten van dit gruwelijke conflict. Het Rijksarchief bewaart in zijn verschillende vestigingen talrijke archiefbestanden over de Eerste Wereldoorlog.

30/10/2018 - Digitalisering

Het Rijksarchief bewaart een enorme collectie kaarten en plattegronden, waarvan sommige meer dan 500 jaar oud zijn. Meer dan 112.000 exemplaren werden reeds gedigitaliseerd, en ruim 78.000 daarvan kunnen digitaal geraadpleegd worden in de leeszalen van het Rijksarchief. Via Cartesius zijn ca. 32.000 kaarten bovendien online toegankelijk.

27/09/2018 - Archiefbeheer

Sinds 25 mei 2018 is de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’, beter bekend als de ‘GDPR’, in de Europese Unie van kracht, dus ook in België. Wat verandert er concreet voor het Rijksarchief en voor jou als gebruiker? 

Gratis toegang tot de leeszalen: reportages in de Rijksarchieven te Luik en Louvain-la-Neuve

Sinds 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we ervoor zorgen dat elke burger toegang heeft tot het archief. Onze archiefdiensten beheren documenten van hoven en rechtbanken, parochieregisters, archief van overheidsbesturen, notarissen, de privésector en particulieren. Kortom, een walhalla voor al wie genealogisch of geschiedkundig onderzoek wil voeren! Bekijk de reportages die door lokale televisiezenders in het Luikse en Waals-Brabant werden gedraaid in respectievelijk het Rijksarchief te Luik en het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.

In juni 2018 publiceerde het Rijksarchief de inventaris van het in bewaring gegeven gemeentearchief van Otegem, een relatief kleine gemeente in het zuidoosten van West-Vlaanderen. Ghislain Baert, vrijwilliger in het Rijksarchief te Kortrijk, startte in 2016 met de ordening en beschrijving van de vijf strekkende meter gemeentearchief. De archivarissen namen de inleiding en de verdere afwerking voor hun rekening.

Gratis lezerskaart voor iedereen

Vanaf 1 juni 2018 is de toegang tot de 19 leeszalen van het Rijksarchief gratis. Met deze maatregel willen we de toegankelijkheid van de archieven die we beheren maximaal garanderen. De online raadpleging van archief, ook die van de genealogische bronnen zoals de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand van meer dan 100 jaar oud, blijft gratis. De tarieven voor opzoekingen en reproducties (op afstand) worden daarentegen gevoelig verhoogd. Het nieuwe tarief voor prestaties van het Rijksarchief werd op 25 mei 2018 ondertekend door de staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid en zal eerstdaags worden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Het tarief was sinds 2011 niet meer aangepast of geïndexeerd. Een aanpassing en afstemming op de werkelijke kosten van bepaalde prestaties drong zich op.

25/05/2018 - Divers
Wat doet het Rijksarchief in het kader van de Algemene Verordening Gegevensbescherming?

Op 25 mei 2018 trad de Algemene Verordening Gegevensbescherming in werking. Deze nieuwe Europese wetgeving, beter bekend onder de Engelse afkorting GDPR, zorgt ervoor dat jouw persoonsgegevens beter worden beschermd en dat je er meer controle over hebt. We verzekeren alle nieuwsbriefabonnees van het Rijksarchief dat enkel hun e-mailadres in onze databank zit. We gebruiken dit adres niet voor andere doeleinden en delen het ook niet met derden. Als je onze nieuwsbrief wil blijven ontvangen, moet je niets doen. Wil je je voorkeuren aanpassen of wil je je uitschrijven? Dat kan via de link onderaan elke nieuwsbrief, of via deze link.

Nieuwe parochieregisters online

Update van de parochieregisters! Er zijn duizenden nieuwe scans beschikbaar via onze zoekrobot, waaronder registers van Izegem, Menen, Meulebeke, Ronse, Tielt, Werken, Oudenaarde, Roeselare, Wervik, Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Waimes, Zele, Herfelingen, Donceel, Angleur, Denderleeuw, Hergenrath, en Gent. Daarnaast werden alle foutmeldingen van de laatste twee jaar gecontroleerd en aangepast. Er zijn nu 27.803 registers of 5.705.858 pagina’s beschikbaar! De update van de burgerlijke stand is voorzien voor begin april. Blijf op de hoogte via de website of via Facebook.

11/03/2018 - Evenementen - Kortrijk
Lezing: Was opa een nazi? Speuren naar het oorlogsverleden

“Was mijn familie betrokken bij de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog?” Het is een veelgestelde vraag. Meer dan zeventig jaar na datum gaan steeds meer kinderen en kleinkinderen op zoek naar antwoorden. In de bronnengids Was opa een nazi? reiken historici en archivarissen de sleutels aan om zelf op zoek te gaan in archieven. Paul Drossens, diensthoofd van het Rijksarchief te Gent en redactielid van Was opa een nazi? geeft op zondag 18 maart 2018 om 10.30u een lezing in het Rijksarchief te Kortrijk over deze zoekmogelijkheden.

Rijksarchief te Kortrijk: pand krijgt nieuwe eigenaar, leeszaal blijft

De historische 'Berg van Barmhartigheid' in Kortrijk herbergt sinds jaar en dag het Rijksarchief te Kortrijk. Binnenkort verandert het pand van eigenaar. De stad Kortrijk heeft het verkocht. De dienstverlening komt echter niet in het gedrang. De federale overheid blijft via de Regie der Gebouwen nog vele jaren huurder. Het Rijksarchief in de Guido Gezellestraat is dus ook de komende jaren in Kortrijk de place to be voor historisch, genealogisch en ander onderzoek.

Vanaf midden maart 2018 wordt voor het aanvragen van documenten in onze leeszalen een nieuwe interface in gebruik genomen. De aanvraag wordt hiermee gebruiksvriendelijker en eenvoudiger. De vernieuwing kadert binnen de lancering van een nieuw archiefbeheersysteem.

Het Rijksarchief biedt via zijn online zoekrobotten gratis toegang tot miljoenen gedigitaliseerde archiefdocumenten: een rijk aanbod aan genealogische bronnen, maar ook archieven over de Eerste Wereldoorlog, 38.000 zegelafgietsels, historische kadasterplannen, … Even belangrijk is het om goed te beseffen wat nog niet online beschikbaar is. Wie enkel online zoekt in de meer dan 330 km archief die het Rijksarchief bewaart, mist een groot deel van de koek.

‘Hoe lang moeten we deze documenten bewaren?’ is de meest gestelde vraag aan de archivaris of informatiebeheerder. Het antwoord zit vervat in administratieve, juridische of historisch-wetenschappelijke redenen die worden gebundeld in een selectielijst. Steden en gemeenten in Vlaanderen hebben sinds kort een nieuwe versie ter beschikking van de selectielijst voor hun archieven.

Na een jarenlange inventarisatie is het familiearchief Descantons de Montblanc (de Plotho), bewaard in het Rijksarchief te Kortrijk, voortaan beschikbaar voor onderzoek. Het archief telt maar liefst 16.339 nummers, goed voor 171 strekkende meter, en vormt daarmee een van de grootste en oudste familiearchieven die in België worden bewaard.

25/08/2017 - Archiefbeheer

Op de website van het Rijksarchief is een geactualiseerde versie van de selectielijst voor de archieven van de lokale politie beschikbaar. De vernieuwde selectielijst kwam tot stand dankzij de input en medewerking van tal van politiemedewerkers, en dankzij de gewaardeerde steun van de Vaste Commissie van de Lokale Politie, die ook instond voor de officiële goedkeuring ervan.

Handschriftenverzameling van Joseph de Bethune geïnventariseerd

In het Rijksarchief te Kortrijk werd op 22 juni 2017 de inventaris van de handschriftenverzameling van Joseph de Bethune voorgesteld. Deze historisch waardevolle collectie werd in 2015 door de stad Kortrijk in bewaring gegeven bij het Rijksarchief. De wetenschappelijke inventaris bevat de beschrijving van 269 handschriften uit de periode 1330-1911: middeleeuwse oorkonden, prachtige figuratieve kaarten uit het ancien régime, maar net zo goed eigenhandig geschreven gedichten van Guido Gezelle.

09/06/2017 - Archiefbeheer

Eind maart 2017 werd een wetswijziging goedgekeurd inzake de organisatie van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. In de nieuwe wettekst zijn diverse bepalingen i.v.m. het archief van deze diensten opgenomen. Er wordt onder meer voorzien in een verlenging van de termijn waarin de Veiligheid van de Staat haar archief moet overbrengen naar het Rijksarchief, wat het Rijksarchief betreurt. Maar er zijn vanuit archiefperspectief ook positieve signalen op te vangen in dit dossier.

Afscheid van Patrick Haelters, hét gezicht van de leeszaal in Kortrijk

Eind mei 2017 nam het Rijksarchief te Kortrijk afscheid van Patrick Haelters. Patrick was bijna 20 jaar lang het gezicht van de leeszalen in achtereenvolgens Ronse en Kortrijk. Dank voor je jarenlange trouwe inzet, Patrick!

16/05/2017 - Digitalisering

Op 16 mei 2017 werd de onlinecollectie historische kadasterplannen en -documenten uit de eerste helft van de 19de eeuw gelanceerd in aanwezigheid van de Minister van Financiën en de Staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid. De creatie van het ‘primitief’ (in de zin van ‘eerste’) kadaster in de eerste helft van de 19de eeuw ging gepaard met de opmaak van tienduizenden kaarten en van de ‘processen-verbaal van afpaling van gemeentegrenzen’. Dankzij een scanningsoperatie van Financiën staan al deze stukken nu online, via de zoekrobot van het Rijksarchief. Nieuwsgierig? Bekijk ons filmpje! Overtuigd? Duik online in de collectie (ca. 85.000 beelden)!

04/05/2017 - Divers

Begin 2017 werden binnen het BRAIN-programma van het federaal Wetenschapsbeleid zes nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten. We zetten voor u de zes nieuwe onderzoeksprojecten op een rijtje.

Eind november 2016 schonk de West-Vlaamse familie Wittouck haar in omvang bescheiden, maar historisch waardevolle familiearchief aan het Rijksarchief te Kortrijk. Intussen staat de inventaris online en zijn de stukken raadpleegbaar in onze leeszaal in Kortrijk.

03/01/2017 - Aanwinsten - Kortrijk

Het Rijksarchief te Kortrijk ontving onlangs een merkwaardige schenking: een pakketje van zeven oorkonden en nog wat andere stukken. De schenker had ze geërfd van zijn vader, die ze na de Tweede Wereldoorlog van een antiquair had ontvangen. Het gaat om enkele verloren gewaande oorkonden uit de archieven van de Groeningeabdij in Kortrijk en de Abdij van Sint-Pieters en Onze-Lieve-Vrouw in Merkem. 

21/12/2016 - Archiefbeheer

Op 21 december 2016 is in het Belgisch Staatsblad een ministerieel besluit verschenen over de technische voorschriften en normen waaraan archieflokalen van de overheden en openbare instellingen opgesomd in art. 2 § 2, moeten voldoen. Voor het Rijksarchief is de publicatie van dit ministerieel besluit een nieuwe, belangrijke stap in de richting van een sluitend reglementair kader, dat tot doel heeft overheden tot een rationeel archiefbeleid aan te zetten en de duurzame bewaring van maatschappelijk relevante overheidsinformatie te waarborgen.

25/11/2016 - Digitalisering

In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.

14/11/2016 - Evenementen - Kortrijk
Tentoonstelling in Rijksarchief te Kortrijk: 'Bezettering 14-18. Oorlogsaffiches die blijven plakken'

Van 18 november tot 21 december 2016 kan je in het Rijksarchief te Kortrijk de tentoonstelling ‘Bezettering 14-18: Oorlogsaffiches die blijven plakken’ bezoeken. De expo is het resultaat van een samenwerking tussen het Rijksarchief, de regionale erfgoedcel Zuidwest en de dertien gemeenten van de regio Kortrijk. In 2017 gaat de tentoonstelling op rondreis, maar het Rijksarchief te Kortrijk krijgt de primeur! Aan de hand van tekstaffiches wordt het dagelijks leven onder de Duitse bezetting in beeld gebracht. Thema's die aan bod komen: voedselvoorziening/rantsoenering, opeisingen (van duiven tot telefoontoestellen), het militaire verloop van de oorlog, censuur, propaganda, ...

Het Rijksarchief te Kortrijk blijft in de Guido Gezellestraat

In de media verschenen de afgelopen dagen berichten over een verhuis van het Rijksarchief te Kortrijk. Deze berichten zijn echter niet correct: het Rijksarchief te Kortrijk blijft vooralsnog op zijn vertrouwde plek in de Guido Gezellestraat, in het centrum van de stad. Er loopt immers een langdurige huurovereenkomst tussen de Regie der Gebouwen en de stad Kortrijk, die beide partijen wensen te respecteren.

Mededeling aan de bezoekers en partners van het Rijksarchief

Het Rijksarchief is zich ervan bewust dat de instelling een belangrijke rol vervult inzake de toegang tot  informatie en archieven. Reeds vele jaren werden aanzienlijke inspanningen geleverd om alle gebruikers een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden. Als gevolg van de daling van het budget en de inkrimping van het personeelsbestand en door de gewijzigde noden van het publiek, zal het Rijksarchief zich de komende maanden evenwel genoodzaakt zien om die dienstverlening op een andere manier in te vullen. De heroriëntatie zal de komende weken worden voorbereid. Verschillende opties liggen nog open, maar het is reeds duidelijk dat er gevolgen zullen zijn voor de openingstijden van de studiezalen. We informeren u zo snel mogelijk over de beslissingen die in dat verband zullen genomen worden.

Karel Velle
Algemeen Rijksarchivaris

De archieven van de Sint-Elooisparochie uit Moen en de O.-L.-Vrouw Hemelvaartparochie uit Heestert, twee dorpjes in het uiterste zuiden van West-Vlaanderen die deel uitmaken van de gemeente Zwevegem, werden in 2014 en 2015 in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Kortrijk. De inventarissen, die respectievelijk 3 en 6,5 strekkende meter archief ontsluiten, zijn zonet van de persen gerold.

04/10/2016 - Kortrijk - Brugge
Proeven van het Rijksarchief: workshops in Kortrijk en Brugge over minder bekende archiefbronnen

In het Rijksarchief zit veel ongekend bronnenmateriaal uit de 19de eeuw met een schat aan informatie voor lokaal historisch onderzoek. Maar hoe vind je de weg in deze massa informatie? Het Rijksarchief en Heemkunde Vlaanderen peilden via een enquête naar de interesses van heemkundigen en lokale erfgoedwerkers. De bronnen die zij naar voor schoven, kan je in de loop van oktober-november 2016 via een workshopreeks in het Rijksarchief leren kennen. 

04/10/2016 - Publicaties

U bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van uw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief te Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.

21/09/2016 - Divers - Kortrijk

450 jaar geleden, in 1566, barstte in het Noord-Franse Steenvoorde en de Westhoek de Beeldenstorm los. Niet alleen kerken en kloosters moesten het ontgelden, ook vele geestelijken lieten het leven. Grote “boosdoener” was Jan Camerlynck, de aanvoerder van de bosgeuzen. Het dossier van zijn proces, bewaard in het Rijksarchief te Kortrijk, getuigt van zijn vele gruweldaden.

02/09/2016 - Inventarisatie - Divers - Kortrijk

Een medewerker van het Rijksarchief Kortrijk treft een mes aan in een 18e-eeuws procesdossier. Het zou het begin van een misdaadthriller kunnen zijn, maar het overkwam Hannah onlangs echt bij het (her)inventariseren van het familiearchief Descantons de Montblanc (de Plotho)!

07/07/2016 - Digitalisering - Divers
Instructiefilmpje over de zoekrobotten van het Rijksarchief online!

Het Rijksarchief bewaart meer dan 315 kilometer archief. Jaarlijks komt daar, na selectie, meer dan 10 km bij. Hoe begin je te zoeken in die onvoorstelbare berg informatie? Hét werkinstrument om je op weg te helpen is de zoekwebsite http://search.arch.be. In deze instructievideo krijg je, na een korte voorstelling van het Rijksarchief, heel concrete tips over hoe je het maximale uit de zoekrobotten van het Rijksarchief kan halen.

 Klik hier om de instructievideo te bekijken via YouTube

06/07/2016
Gevangenisarchieven geven hun geheimen prijs

Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft zopas nr. 51 (juni-juli 2016) uitgebracht met allerhande nieuws over en van de 10 federale wetenschappelijke instellingen. Op blz. 4 vindt u een artikel over het gevangenisarchief dat in het Rijksarchief kan worden geraadpleegd. De inventarissen van de gevangenissen van Charleroi, Bergen, Verviers, Hoei, Dinant, enz. zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief .

Klik hier om Science Connection nr. 51 (juni-juli 2016) gratis te downloaden

Recent schonk graaf de Limburg-Stirum een deel van het familiearchief, tot voor kort bewaard in de Jeruzalemstichting in Brugge, aan het Rijksarchief te Kortrijk. Het vormt een mooie aanvulling op eerdere overdrachten van familiearchief van het geslacht de Limburg-Stirum aan het Rijksarchief. Alles samen bewaart het Rijksarchief te Kortrijk nu ca. 25 meter archief van de familie de Limburg-Stirum uit de periode 13de-20ste eeuw. De inventarisatie is in volle gang.

Het archief van de Heilig Hart van Jezus en Sint-Amandusparochie uit Spiere, een dorpje in het uiterste zuiden van West-Vlaanderen dat deel uitmaakt van de faciliteitengemeente Spiere-Helkijn, werd in 2015 in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Kortrijk. De inventaris die deze 2,4 strekkende meter archief ontsluit, is zonet van de persen gerold.

11/04/2016 - Digitalisering

België beschikt over een unieke reeks registers met bevolkingsstatistieken over de periode 1841-1976. Nergens in Europa zijn er zulke oude, gedetailleerde bevolkingscijfers beschikbaar. In 2001 kwamen de registers in het Rijksarchief terecht. Ze werden integraal gedigitaliseerd, ontsloten via een databank en zopas online gezet.

25/02/2016 - Publicaties

Het Algemeen Rijksarchief heeft een repertorium heruitgegeven dat een overzicht biedt van alle parochies van de Oostenrijkse Nederlanden, de prinsdommen Luik en Stavelot-Malmédy, en het hertogdom Bouillon in 1787.

In 2009 keurde het Rijksarchief een eerste selectielijst OCMW's goed, geldig voor Vlaanderen. De selectielijst werd opgesteld door een VVBAD-werkgroep die sinds 2004 geregeld samenkomt en waarin het hele archiefveld is vertegenwoordigd. De werkgroep voltooide in september 2015 een nieuwe versie van de selectielijst OCMW’s, nu online beschikbaar. In het voorjaar van 2016 zullen de rijksarchieven in Vlaanderen de verantwoordelijken voor de OCMW-archieven uitnodigen voor een infosessie hierover.

03/12/2015 - Digitalisering
Update van 1 miljoen pagina’s Burgerlijke Stand

* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.

Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…

Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!

De volledige inventaris van het zogenaamde ‘Oud Stadsarchief Kortrijk’, bewaard in het Rijksarchief te Kortrijk, is sinds kort raadpleegbaar via onze zoekrobot. De ‘akten en contracten’ stonden al langer online, maar nu kan u ook de meer dan 16.000 archiefbeschrijvingen van thuis uit doorzoeken.

06/08/2015 - Publicaties

Huizenonderzoek wint almaar aan populariteit, niet alleen bij architectuurhistorici, ook bij wie een sterke band heeft met zijn of haar eigen woning. Wie dit onderzoeksterrein wil verkennen, kan terecht bij het Rijksarchief, dat hierover talloze bronnen bewaart. Opzoekingen in dit soort bronnenmateriaal vergen evenwel een flinke dosis geduld. Hierbij een korte leidraad...

Op 27 maart 2015 tekenden de stad Kortrijk en het Rijksarchief een overeenkomst over de bewaargeving van de bijzonder rijke historische handschriftencollecties van de stadsbibliotheek. Het absolute topstuk is de prachtig verluchte kroniek van de Doornikse abt Gilles Li Muisis over de geschiedenis van het graafschap Vlaanderen van 1294 tot 1348. De overbrenging van deze belangrijke aanwinst voor het Rijksarchief te Kortrijk is volop bezig.

Het archief van het Kortrijkse O.-L.-Vrouwehospitaal, de middeleeuwse voorloper van het huidige AZ Groeninge, is ontsloten voor onderzoek. Het bevat met oorkonden, rekeningen, renterollen, ... een schat aan informatie over middeleeuws Kortrijk.

Tweehonderd jaar geleden, op 18 juni 1815, werd de beroemde Slag bij Waterloo uitgevochten. Het Rijksarchief bewaart honderden meters archief uit deze periode, raadpleegbaar aan de hand van archiefgidsen, inventarissen, historische studies, … Naar aanleiding van de herdenking dit jaar staan ook enkele evenementen op stapel.

09/06/2015 - Inventarisatie - Aanwinsten

De medewerkers van het project SATURN hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan?

Blokken in het Rijksarchief?

Juni betekent… examens. Op zoek naar een rustige plek om samen met anderen te studeren? Wees welkom in één van onze volgende leeszalen in Brussel (Algemeen Rijksarchief, Rijksarchief te Brussel), Vlaanderen (Antwerpen-Beveren, Brugge, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven) of Wallonië (Aarlen, Bergen, Louvain-la-Neuve, Luik, Namen). Studenten betalen voor een jaarkaart € 10,00, maar krijgen daarvoor de luxe van een studiezaal, waar een sfeer van historisch onderzoek hangt!

SATURN & MONETA: nieuws over onze bestaande en nieuwe archiefprojecten met betrekking tot de FOD Financiën

De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.

  MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
  SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief

28/05/2015 - Evenementen - Kortrijk - Brugge
Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in archiefdocumenten uit het Rijksarchief te Kortrijk

Het WAP of West-Vlaams Archievenplatform viert dit jaar zijn vijftienjarig bestaan en heeft alle West-Vlaamse archiefdiensten uitgenodigd om mee te werken aan de rondreizende tentoonstelling en publicatie ‘Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden in West-Vlaamse archiefdocumenten (1815-1830)’. De ‘Hollandse Periode’ komt niet toevallig net nu onder de aandacht. Het is precies 200 jaar geleden dat het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot stand kwam. De tentoonstelling is van 10 juni tot en met 3 juli 2015 te bezoeken in het Rijksarchief te Kortrijk.

04/05/2015 - Divers - Kortrijk - Leuven
Vrijwilligersproject 'Notarius' gaat van start

De rijksarchieven te Kortrijk en Leuven starten met de nadere ontsluiting van hun notariaatsarchief, gestroomlijnd in het vrijwilligersproject Notarius. Notarissen moeten volgens de wet op het notarisambt hun minuten na 75 jaar overdragen aan het Rijksarchief, wat een bijzonder rijke collectie oplevert. Daarnaast beheert het Rijksarchief een grote verzameling notariaatsarchief die dateert uit de periode vóór de aanhechting bij Frankrijk (1795). Alles bij elkaar gaat het voor Leuven en Kortrijk alleen al om meer dan 2 strekkende km archief.

27/03/2015 - Archiefbeheer - Aanwinsten

Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.

Microfilms en genealogische bib Oost-Vlaanderen verhuizen naar Gent

Vanaf 14 april 2015 zijn de microfilms en de genealogische bibliotheek Oost-Vlaanderen (destijds ondergebracht in het Rijksarchief te Ronse) niet langer raadpleegbaar in het Rijksarchief te Kortrijk.  Ze worden immers verhuisd naar het nieuwe Rijksarchief te Gent. De gedigitaliseerde parochieregisters en akten van de burgerlijke stand kunnen uiteraard wél nog in de (digitale) leeszaal in Kortrijk geraadpleegd worden.

19/02/2015 - Divers
Procesdossiers en de Bibliografie van de Geschiedenis van België in 'Science Connection'

Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.

Archiefselectie is een belangrijke uitdaging, ook voor steden en gemeenten. De bestaande selectielijsten voor Vlaamse gemeenten uit de jaren 1980-1990 waren als gevolg van wettelijke, organisatorische en technologische (r)evoluties dringend aan vernieuwing toe. Een VVBAD-werkgroep zette zich aan het werk en op 11 juli 2014 werd de nieuwe versie van de selectielijst voor gemeenten goedgekeurd door de algemeen rijksarchivaris.

14/05/2014 - Restauratie - Kortrijk

Het Rijksarchief te Kortrijk restaureert twee middeleeuwse topstukken uit het stadsarchief van Kortrijk, bewaard in het Rijksarchief.

04/03/2014 - Divers

Op 27 januari 2014 trad het Koninklijk besluit in werking dat een wijziging inhoudt van de regels rond raadpleging van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.

Wat verandert er voor u als lezer/klant/partner van het Rijksarchief?

Het Rijksarchief te Kortrijk huist sinds 1964 in een pand van de stad Kortrijk in de Guido Gezellestraat, op 100 meter van de Grote Markt.

Het prachtige gebouw werd ontworpen door architect Wenceslas Cobergher (1561-1625) en aanvankelijk als pandjeshuis gebruikt. In de jaren 1930 werd de stadsbibliotheek er ondergebracht. Na vernieling door een bombardement in 1944 werd het pand in de jaren 1950-1960 gerestaureerd en heropgebouwd.

In 1962 stelde algemeen rijksarchivaris Etienne Sabbe voor om in Kortrijk een arrondissementeel rijksarchief op te richten. Na het verschijnen van het koninklijk besluit van 28 november 1963 werd op 7 april 1964 een contract gesloten tussen de minister van Nationale Opvoeding en Cultuur enerzijds en het college van burgemeester en schepenen anderzijds. Het pand aan de Guido Gezellestraat 1 zou gedeeld worden door het Rijksarchief te Kortrijk en de Stedelijke Openbare Bibliotheek. Later kwamen andere stadsdiensten in de plaats van de bibliotheek. Van 2005 tot 2014 deelde het Rijksarchief te Kortrijk het gebouw met de Erfgoedcel Kortrijk. De kant van het gebouw met ingang aan de O.-L.-Vrouwestraat kreeg daarop de naam Erfgoedhuis.

In 2012-2013 werden renovatiewerken uitgevoerd in het deel van de Kortrijkse Berg van Barmhartigheid dat door het Rijksarchief wordt gebruikt: de leeszaal verhuisde naar het gelijkvloers, de opslagcapaciteit voor archief werd aanzienlijk uitgebreid (van 5 naar 8 strekkende km) en de infrastructuur voor medewerkers, vrijwilligers en leeszaalbezoekers ging er fors op vooruit.

Het Rijksarchief te Kortrijk bewaart archieven van zowel publiek- als privaatrechtelijke archiefvormers met zetel of vestigingsplaats op het grondgebied van het voormalige gerechtelijk arrondissement Kortrijk. Het oudste stuk dateert uit de 11de eeuw. De voornaamste publiekrechtelijke archiefvormers zijn gewestelijke en lokale overheidsinstellingen, zoals kasselrijen en schepenbanken, gemeenten, OCMW’s (en rechtsvoorgangers), kerkfabrieken en notarissen.

In 2013 werd het archief van de rechtbanken vanuit het Rijksarchief te Beveren overgebracht naar Kortrijk. De archieven van de buitendiensten van de FOD Financiën zijn terug te vinden in het Rijksarchief te Brugge. In Beveren worden enkel nog enkele grotere bedrijfsarchieven en de handelsregisters van het arrondissement Kortrijk bewaard.

Overheidsarchief ancien régime

  • archief van plaatselijke en regionale overheidsinstellingen:
    • kasselrij Kortrijk
    • schepenbanken

Overheidsarchief hedendaagse periode

  • archief van rechtbanken (19de-20ste eeuw)
    • Rechtbank van Eerste Aanleg
    • Jeugdrechtbank
    • Politierechtbank
    • Rechtbank van Oorlogsschade
    • Rechtbank van Koophandel
    • Arbeidsrechtbank
    • Vredegerechten
    • Parket
  • archief van buitendiensten van de overheid: Radio 2-West-Vlaanderen, PMS-centra, …
  • archief van gemeenten en OCMW’s
  • archief van kerkfabrieken

Archief van kerkelijke instellingen

  • archief van het kapittel Onze-Lieve-Vrouw van Kortrijk
  • archief van de Groeningeabdij te Kortrijk
  • Zoekinstrumenten

Notariaatsarchief

Privaat archief

  • archief van textielondernemingen: Linière de Courtrai (Kortrijk), Vetex (Kortrijk), Claessens (Waregem), …
  • archief van federaties en verenigingen: VOKA (Kortrijk en Roeselare), Sint-Lucasgilde (Kortrijk), Febeltex (Kortrijk), Koninklijke Filharmonie (Ingelmunster), …
  • archief van personen die een belangrijke maatschappelijke rol hebben gespeeld: familie Descamps-Reyntjens (Barco), de Laubespin, Delcroix-Meulenbergh (De Witte-Visage), Descantons de Montblanc (de Plotho), d'Ennetières, …

Genealogische bronnen

  • schaduwarchief raadpleegbaar van microfilms van parochieregisters en registers van de burgerlijke stand van alle gemeenten van de provincie West-Vlaanderen en van de bevolkingsregisters, tot 1900
  • microfilms van genealogische bronnen van de gerechtelijke arrondissementen Kortrijk en Oudenaarde
  • online: search.arch.be
    • miljoenen pagina's uit de parochieregisters en registers van de burgerlijke stand (geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten) vanaf de 16de eeuw
    • toevoeging van de registers en tafels van de burgerlijke stand is een ‘work in progress’
    • de applicatie laat toe in/uit te zoomen en contrast en helderheid aan te passen
    • consultatie is gratis, maar wie toegang wil krijgen tot de beelden moet wel over een login     en een paswoord beschikken (na keuze van een paswoord ontvangt u een login per e-mail)

Inschrijving: http://search.arch.be/nl/component/user/register
Parochieregisters: http://search.arch.be/nl/tips/98-parochieregisters
Registers van de Burgerlijke Stand: http://search.arch.be/nl/tips/101-burgerlijke-stand

Verzamelingen

  • Verzameling kaarten en plattegronden

Bibliotheek

Consulteer de bilbiotheekcatalogus van het Rijksarchief

Zoekinstrumenten

Van Isterdael H., Beknopt overzicht van de archieven en verzamelingen van het Rijksarchief te Kortrijk, Reeks Gidsen nr. 55, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2002 (Publicatie 3740).

Huyse E., Catalogus van de verzameling kaarten, plattegronden en andere afbeeldingen van het Rijksarchief te Kortrijk, Reeks Inventarissen Rijksarchief te Kortrijk nr. 10, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2003 (Publicatie 4096).

Callewier H, Inventaris van het archief van de Groeningeabdij te Kortrijk (1199) 1237-1797, Reeks Inventarissen Rijksarchief te Kortrijk nr. 23, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2011 (Publicatie 5028).

Gebiedsomschrijving van het Rijksarchief te Kortrijk

Het Rijksarchief te Kortrijk bewaart archieven van zowel publiek- als privaatrechtelijke archiefvormers met zetel of vestigingsplaats op het grondgebied van het voormalige gerechtelijk arrondissement Kortrijk. Hierbij vindt u een overzicht van de gemeenten die deel uitmaakten van het voormalige gerechtelijk arrondissement Kortrijk, per fusiegemeente.

 ANZEGEM

 Anzegem, Gijzelbrechtegem, Ingooigem, Kaster, Tiegem, Vichte

 AVELGEM

 Avelgem, Bossuit, Kerkhove, Outrijve, Waarmaarde

 DEERLIJK

 Deerlijk

 DENTERGEM

 Dentergem, Markegem, Oeselgem, Wakken

 HARELBEKE

 Bavikhove, Harelbeke, Hulste

 HOOGLEDE

 Gits, Hooglede

 INGELMUNSTER

 Ingelmunster

 IZEGEM

 Emelgem, Izegem, Kachtem

 KORTRIJK

 Aalbeke, Bellegem, Bissegem, Heule, Kooigem, Kortrijk, Marke, Rollegem

 KUURNE

 Kuurne

 LEDEGEM

 Ledegem, Rollegem-Kapelle, Sint-Eloois-Winkel

 LENDELEDE

 Lendelede

 MENEN

 Lauwe, Menen, Rekkem

 MEULEBEKE

 Meulebeke

 OOSTROZEBEKE

 Oostrozebeke

 ROESELARE

 Beveren-Roeselare, Oekene, Roeselare, Rumbeke

 SPIERE-HELKIJN

 Helkijn, Spiere

 WAREGEM

 Beveren-Leie, Desselgem, Sint-Eloois-Vijve, Waregem

 WEVELGEM

 Gullegem, Moorsele, Wevelgem

 WIELSBEKE

 Ooigem, Sint-Baafs-Vijve, Wielsbeke

 ZWEVEGEM

 Heestert, Moen, Otegem, Sint-Denijs, Zwevegem

Diensthoofd: Hendrik Callewier.

Archivaris: /

Onthaal, leeszaal en magazijnbeheer: Kay De Vlaminck, Ann Vansteelant.

Onderhoud: Shameela Mehra.

Met het openbaar vervoer: Het Rijksarchief bevindt zich op 10 minuten lopen van het station van Kortrijk. Vanaf het station bereikt u het Rijksarchief via de Grote Markt en de Onze-lieve-Vrouwestraat.

Met de wagen: Bereikt u het Rijksarchief via de Grote Markt. Parkeren is mogelijk op het parkeerterrein 'Broeltorens' over de Leie, op 100 meter lopen van het Rijksarchief.

Toegang voor personen met beperkte mobiliteit (PBM): Het Rijksarchief verbindt zich ertoe de toegang tot al zijn leeszalen en andere openbare ruimtes te garanderen voor alle gebruikers. In dit kader werden de voorbije jaren reeds aanpassingen aan de gebouwen uitgevoerd zoals aangepaste toiletten voor personen met beperkte mobiliteit, de beschikbaarheid van oprijplaten voor rolstoelen, etc. Hebt u concrete vragen rond de toegang tot het Rijksarchief te Kortrijk? Contacteer ons via telefoon (+32 (0)56 21 32 68) of e-mail.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement