Het is zover: de eerste titel van ‘Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland’ werd zaterdag 1 oktober 2022 uitgedeeld! Het werd een bijzonder pittige finale in het Utrechts Archief. De 34 finalisten moesten zich onder meer door een logboekfragment over een kaping op zee worstelen, neergeschreven in 1703 door een Brugs-Amsterdamse kapitein.
De finalisten moesten drie teksten ontcijferen: een dijkbrief van 1328 uit het Utrechts archief over het onderhoud en de verzwaring van de Lekdijk en twee stukken uit het Rijksarchief Gent: een horoscoop van een “zondagskind” (een meisje dat werd geboren op zondag 12 november 1553) en het fameuze logboekfragment over een kaping.
Voor de nieuwsgierigen: de teksten en de transcripties zullen binnenkort op de website Wat Staat Daer? verschijnen. Ook het materiaal dat werd gebruikt in de (online) voorronde zal daar te vinden zijn.
De fantastische namiddag, mee georganiseerd door de Rijksarchieven in Vlaanderen, werd in goede banen geleid door niemand minder dan Rick de Leeuw, die na de inspanning met een optreden ook voor bijzonder veel ontspanning zorgde. Er werd eveneens aan de supporters gedacht. Zij konden kiezen uit een rondleiding door de Utrechtse binnenstad, een workshop transcriberen of een rondleiding door de expo van het Utrechts Archief. Deze locatie werd immers niet zomaar gekozen: 2 juni 1122 is de officiële datum waarop de Duitse keizer Hendrik V de Utrechters stadsrechten toekende. De stad vierde, met andere woorden, haar 900ste verjaardag.
Ondertussen boog de vakjury (Geertrui Van Synghel, Els De Paermentier en Michel Oosterbosch) zich over de wedstrijdkopijen. Daaruit bleek dat de opgaves zeker niet eenvoudig waren, maar toch niet onmogelijk.
Vlaanderen boven bij de jongeren
De categorie -26-jarigen telde 13 finalisten. En de derby der Lage Landen leverde bij de jongeren een Vlaamse winnaar op! Maxim Hoffman, doctoraatsstudent aan de Universiteit Gent, scoorde 78,85 % en ging met de hoofdprijs naar huis. Hij werd met 76,64 % op de voet gevolgd door Nicolas Denutte, archiefconsulent bij het stadsarchief van Oudenaarde.
Nederland gaat met de eindwinst lopen
De hoofdprijs in de categorie +26-jarigen, die 21 finalisten telde, werd echter weggekaapt door Nederland. Met een verbluffende score van 87,61 % mocht Ed van der Vlist, conservator middeleeuwse handschriften van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, de titel van ‘Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland’ in ontvangst nemen.
Waardige tweede, met een score van 84,90 %, was Jean Bastiaensen, medewerker van de gemeente Kalmthout, regelmatige bezoeker van archiefleeszalen en auteur van diverse boeken en losse bijdragen over geschiedenis en genealogie. In 2018 won hij nog de open Vlaamse paleografiewedstrijd, toen georganiseerd in het Rijksarchief Brugge, en ook nu komt hij als eerste Vlaming uit de bus.
Finalisten van 19 tot 82 jaar oud
Wat zowel de organisatoren, de presentator, de jury als alle toeschouwers opviel, was de grote diversiteit onder de deelnemers: van 19 tot 82 jaar oud! De toekomst van de paleografische kennis in de Lage Landen blijkt verzekerd.
