130 jaar geleden, op 22 mei 1885, overleed de Franse schrijver Victor Hugo (°1802). In 1851 ontvluchtte Hugo om politieke redenen Frankrijk. Het dossier over zijn ballingschap in België wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief. In het kader van de evenementen rond de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo is op vrijdag 29 mei 2015 op de RTBF “Sur les traces de Victor Hugo” te zien, een documentaire waaraan ook het Algemeen Rijksarchief heeft meegewerkt.
Met de alsmaar toenemende digitale dienstverlening van archiefinstellingen groeide binnen de Europese archiefgemeenschap de behoefte om haar ervaring en deskundigheid te bundelen in een pioniersproject, namelijk de uitbouw van een gemeenschappelijk archievenportaal. Het Rijksarchief doet mee aan dit APEx-project en neemt de coördinatie van de Belgische bijdragen op zich door andere Belgische archiefinstellingen uit te nodigen om mee te bouwen.
Op 20 april 2015 overhandigde de stad Doornik aan het Rijksarchief de matrijs van het zegel van Maximiliaan II Emanuel van Beieren, landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden van 1711 tot 1714. De matrijs werd teruggevonden in de collecties van het Musée d'Arts décoratifs van de stad Doornik. Hoe het stuk daar terecht kwam, blijft een raadsel…
Eind 2009 verkreeg het Algemeen Rijksarchief een digitale kopie van de archieven van de International Tracing Service te Bad Arolsen. Sindsdien hebben honderden bezoekers van het Rijksarchief er dankbaar gebruikt van gemaakt. Inmiddels is ook de structuur van de International Tracing Service veranderd en is de rol van het Rijksarchief binnen deze dienst aanzienlijk toegenomen. De ratificatie van de overeenkomst in verband met de hernieuwde structuur werd eind maart 2015 door de Belgische regering goedgekeurd.
Op 2 maart 1916 schreef rijkswachter Arthur Pollet volgend briefje aan zijn echtgenote: “Zorg goed voor onze Robert en houd moed. Denk vaak aan mij. Dat de familie mij niet vergeet. Ik heb de sacramenten ontvangen. ‘k Wens jullie veel goede moed. Ik heb ook moed. Meer kan ik niet zeggen.” Enkele minuten later werd hij door een Duits executiepeloton gefusilleerd. Het is slechts één van de duizenden getuigenissen die beschreven staan in de pas verschenen inventaris van het archief van de Commissie voor het archief van de Patriottische Diensten (1914-1930).
In 2004 verscheen het eerste deel van de inventaris van het archief van Wilfried Martens, waarin de jeugdjaren van Martens aan bod kwamen en zijn prille politieke carrière. Nu is ook het tweede deel van het archief Martens geïnventariseerd, dat de periode van 1978 tot 2009 beslaat. Ditmaal staan zijn jarenlange rol als Belgisch premier en zijn politieke activiteiten op Europees niveau centraal. De inventarissen van het archief van Wilfried Martens bundelen leven en werk van één van de voornaamste politici uit de recente Belgische geschiedenis.
Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.
Dit jaar wordt de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo herdacht. Sinds Napoleon op 18 juni 1815 werd verslagen door een internationale coalitie van Engels-Hollandse legers onder leiding van Wellington en Pruisische troepen onder commando van Blücher, staat Waterloo internationaal op de kaart. Maar kent u de geschiedenis van Waterloo vóór 1815?
Op 30 april 2015 organiseren het Rijksarchief, de Koninklijke Militaire School, de Université Catholique de Louvain en het CEGESOMA in het kader van de interuniversitaire attractiepool Justice & Populations: The Belgian Experience in International Perspective een internationale studiedag over het Militair gerecht. Gratis toegang, maar verplichte inschrijving vóór 22 april 2015.
Op 26 maart 2015 wordt in Berlijn de portaalwebsite van de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) voorgesteld. EHRI is een consortium van twintig organisaties uit dertien landen met één gemeenschappelijk doel: het ondersteunen van Holocaust-onderzoek. Het Rijksarchief is met het project ‘Bronnen voor de geschiedenis van de Joden in België’ één van de cooperating institutions and projects van EHRI.
