Na afloop van de Tweede Wereldoorlog bleef een geruïneerd land en een armlastige staat achter. Volgens het credo dat je het geld moet halen waar het zit en dan vooral bij diegenen die van de bezetting hadden geprofiteerd door goede zaken te doen, mikte Minister van Financiën Camille Gutt op de afroming van de oorlogswinsten. Eén van de nieuwe belastingen die dit beleid voortbracht, was de belasting op het kapitaal. Het archief van de betrokken dienst bij het ministerie van Financiën is nu geïnventariseerd.
Brusselaar Victor Vanden Abbeelen, lid van een verzetsnetwerk dat mensen over de Nederlandse grens bracht, werd in januari 1915 door de Duitse bezetter aangehouden en tot opsluiting veroordeeld. Hij zat vervolgens in verschillende Duitse gevangenenkampen. Ernstig verzwakt door de penibele gevangenisomstandigheden werd hij in mei 1916 naar Zwitserland overgeplaatst, waar hij tot het einde van de oorlog geïnterneerd bleef. Na zijn terugkeer naar België begon hij oorlogsarchief te verzamelen en zijn ervaringen op te tekenen in schriftjes. Het persoonlijk archief van Victor Vanden Abbeelen is voortaan raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief.
Baron Pierre Wigny was een vooraanstaand Belgisch politicus uit de naoorlogse periode. Als Minister van Koloniën (1947-1950) en Minister van Buitenlandse Zaken (1958-1961) speelde hij een belangrijke rol in de oprichting van de Europese instellingen. In 1976 gaf Pierre Wigny zijn memoires in bewaring bij het Algemeen Rijksarchief. De documenten bieden een inkijk in de politieke achtergronden van twee van de grootste crisissen uit de Belgische geschiedenis: de Koningskwestie en de opstanden in Leopoldville (Congo).
In het kader van de alsmaar stijgende vergoedingen van onkosten aan gerechtelijke deskundigen werd vanaf 1920 een Commissie voor Gerechtskosten in Strafzaken opgericht. De archieven van deze Commissie, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, zijn nu ontsloten: uiterst interessant bronnenmateriaal voor wie bezig is met de geschiedenis van de gerechtelijke en politionele praktijk.
Van 2014 tot 2019 wordt de 75ste verjaardag van de Tweede Wereldoorlog herdacht, maar ondanks de groeiende belangstelling heeft België geen museum dat een stand van zaken biedt van WO II-onderzoek en ook een overzicht van archief en documentatie ter zake ontbreekt. Het BRAIN-project BELVIRMUS-WW2 wil deze leemte opvullen door een virtueel museum uit te bouwen over de Tweede Wereldoorlog in België, met in eerste instantie een focus op collaboratie en repressie. Projectmedewerkster Margot Brulard licht de plannen verder toe.
Bekijk het filmpje met Margot
Lees meer over het BELVIRMUS-project
CARTESIUS heeft op 3 december 2015 een e-Gov Award gewonnen in de categorie gebruiksvriendelijkheid. De e-Gov Awards, een organisatie van Agoria ICT, bekronen overheidsdiensten die beloftevolle e-gov-projecten realiseerden op het gebied van administratieve vereenvoudiging, hulp aan burgers en hulp aan ondernemingen. Ruim drie maanden na de lancering hebben al meer dan 100.000 unieke bezoekers een bezoekje gebracht aan www.cartesius.be.
Zowat 26 strekkende meter kostbaar archief over verschillende Europese koninklijke families kan voortaan worden geraadpleegd in het Algemeen Rijksarchief te Brussel. Het archiefbestand “Vendôme-Nemours”, afkomstig van het huis Orléans, bevat een massa brieven, memoires, dagboeken en onuitgegeven handschriften, foto’s, tekeningen en etsen. Onlangs verscheen de inventaris van dit archief. De meest kostbare stukken zullen binnenkort worden gerestaureerd met steun van het Fonds Baillet Latour.
* Toevoeging van nieuwe gemeenten, aktetypen of jaren voor alle provincies.
* Verbetering van fouten in de beschrijvingen + toevoegen van ontbrekende pagina’s.
* Terbeschikkingstelling van de jaren 1914 en 1915.
Enkele steden/gemeenten die ofwel volledig nieuw beschikbaar zijn of waar er nieuwe aktetypen of jaren bij komen:
* Vlaanderen: Boutersem, Erembodegem, Hamme, Kemmel, Lochristi, Mechelen, Moelingen,Tollembeek, Waregem, Zelzate,…
* Brussel: Brussel, Etterbeek, Schaarbeek, Watermaal-Bosvoorde,…
* Wallonië : Ath, Cheratte, Froidmont, Izier, Landenne, Luik, Namen, Neufvilles, Ramelot, Tubeke,…
Veel succes met de opzoekingen in http://search.arch.be!
Als gevolg van hervormingen bij de FOD Financiën werden in 2009 alle personeelsdiensten en bijgevolg ook hun archieven gecentraliseerd in één Stafdienst Personeel & Organisatie. Tot 2009 werden alle personeelsaangelegenheden van de FOD Financiën behandeld door de afzonderlijke administraties, die elk een eigen aanpak hanteerden. Alles samen bestrijkt dit personeelsarchief, gecentraliseerd in het North-Galaxy complex (Brussel), bijna 4 km: een hele uitdaging voor de "archiefploeg" Brussel van het SATURN-project.
Migratie is van alle tijden, zoals dat heet. Vanaf de 19de eeuw is dit fenomeen steeds beter gedocumenteerd in overheidsarchieven. De opkomst van de moderne natiestaat verbreedde het onderscheid tussen ‘binnen- en buitenlanders’ en ging gepaard met een nauwgezettere registratie van migranten. De actualiteit en de huidige vluchtelingencrisis nopen meer dan ooit tot herinneringseducatie, ook op het vlak van migratiegeschiedenis.
