Dit jaar wordt de 200ste verjaardag van de Slag bij Waterloo herdacht. Sinds Napoleon op 18 juni 1815 werd verslagen door een internationale coalitie van Engels-Hollandse legers onder leiding van Wellington en Pruisische troepen onder commando van Blücher, staat Waterloo internationaal op de kaart. Maar kent u de geschiedenis van Waterloo vóór 1815?
Op 30 april 2015 organiseren het Rijksarchief, de Koninklijke Militaire School, de Université Catholique de Louvain en het CEGESOMA in het kader van de interuniversitaire attractiepool Justice & Populations: The Belgian Experience in International Perspective een internationale studiedag over het Militair gerecht. Gratis toegang, maar verplichte inschrijving vóór 22 april 2015.
Op 26 maart 2015 wordt in Berlijn de portaalwebsite van de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) voorgesteld. EHRI is een consortium van twintig organisaties uit dertien landen met één gemeenschappelijk doel: het ondersteunen van Holocaust-onderzoek. Het Rijksarchief is met het project ‘Bronnen voor de geschiedenis van de Joden in België’ één van de cooperating institutions and projects van EHRI.
Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan 650 plattegronden van de hand van architect Laurent-Benoit Dewez (1731-1812). Het RTBF-programma Télétourisme (‘La Une’) brengt op zaterdag 28 februari 2015 om 13.45 u een aflevering over deze architect, waaraan ook het Algemeen Rijksarchief meewerkte.
Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.
Het archief van de weldadigheidsinstellingen uit de periode 1831-1881 (Ministerie van Justitie, Bestuur van de erediensten en weldadigheidsinstellingen) is ontsloten. Het archief, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, bevat onder meer enquêtes en statistieken over armoede en weldadigheid in de 19de eeuw, evenals dossiers over de emigratie van armen en ex-gevangenen naar de Verenigde Staten.
Eind 2014 werden binnen het BRAIN-programma van Belspo vier nieuwe onderzoeksprojecten geselecteerd waarop het Rijksarchief intekende. In tijden van budgettaire krapte is dit bemoedigend nieuws. De deelname aan BRAIN-projecten is immers een van de weinige mogelijkheden voor het Rijksarchief om bijkomende middelen te verwerven voor de ontwikkeling van wetenschappelijke activiteiten.
In het kader van het onderzoeksproject The Great War from Below organiseert het Algemeen Rijksarchief op 3 maart 2015 het internationale colloquium The Great War from Below: van individuele trajecten naar collectieve ervaringen. Nieuwe bronnen, nieuwe perspectieven. Inschrijven kan tot 25 februari 2015 via communicat@arch.be
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.
Het gebeurt niet vaak dat een thema dat archivarissen na aan het hart ligt, ook internationaal en in zeer diverse middens op ruime publieke belangstelling kan rekenen. Het moeilijke evenwicht tussen bescherming van de persoonlijke levenssfeer (privacy) en het recht op/de plicht tot herinnering is de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Op 2 december 2014 verzamelde een dertigtal experten in het Algemeen Rijksarchief voor een workshop rond dit brandend actuele thema.
