Na afloop van de Tweede Wereldoorlog bleef een geruïneerd land en een armlastige staat achter. Volgens het credo dat je het geld moet halen waar het zit en dan vooral bij diegenen die van de bezetting hadden geprofiteerd door goede zaken te doen, mikte Minister van Financiën Camille Gutt op de afroming van de oorlogswinsten. Eén van de nieuwe belastingen die dit beleid voortbracht, was de belasting op het kapitaal. Het archief van de betrokken dienst bij het ministerie van Financiën is nu geïnventariseerd.
De belasting op het kapitaal, ingevoerd bij wet van 17 oktober 1945, was één van de nieuwe belastingen die Minister van Financiën Camille Gutt invoerde om de oorlogswinsten af te romen. Het ging om een eenmalige heffing van 5 procent op het vermogen. De belasting werd onder de vlag van de nationale solidariteit geheven, met volgende argumentatie:
”Van al de belastingplichtigen zal de belasting op het kapitaal een prestatie zonder voorgaande vergen. Het gaat, in de volle betekenis van het woord, om een offer van nationale solidariteit, dat het Land wil brengen met het oog op de muntsanering”.
Er werden 264 ontvangkantoren ingezet, maar de dossiers van de naamloze vennootschappen werden in Brussel afgehandeld. De naamloze vennootschappen zagen zich verplicht hun financiële draagkracht uit de doeken te doen en velen gingen daarbij terug tot diep in de vooroorlogse jaren. Bijgevolg werpen deze dossiers licht op een groot deel van het bedrijfspatrimonium van België ten tijde van of voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog en vormen ze een prima impuls voor de bedrijfsgeschiedschrijving.
De documenten handelen vooral over de bezittingen en de kapitaalstructuur van de bedrijven en geven inzicht in de manier waarop de naamloze vennootschappen de periode van mobilisatie, bezetting en bevrijding overleefden/niet overleefden. Van deze laatste optie zijn de vele dossiers over bedrijven die in vereffening werden gesteld de stille getuigen.
Deze belastingsdossiers bevatten heel wat gegevens die van belang kunnen zijn voor de lokale geschiedenis. Daarom werd systematisch geprobeerd om de vestigingsplaats(en) van de bedrijven in de beschrijving te vermelden. Zo nodig en zo mogelijk werd ook de bedrijfssector in de beschrijving van de stukken weergegeven.
De inventaris
VANDEWEYER Luc, Inventaris van het archief van het Ministerie van Financiën : Tijdelijke Dienst van de Belasting op het Kapitaal (1945-1997), Reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 593, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015.
Deze inventaris (Publicatie 5554) is enkel elektronisch beschikbaar, via de zoekrobot Zoeken naar Archieven.
Leestip
