Op 9 juni is het Internationale Archiefdag: hét moment om eens stil te staan bij een vraag die we héél vaak krijgen… Waarom digitaliseert het Rijksarchief niet alles? Ontdek in deze video onze drie antwoorden!
Vanaf het eind van de 19de eeuw beschikte het Ministerie van Openbare Werken over een fotografische dienst. Die moest de herinnering aan de acties van het ministerie waarborgen. Zo ontstond geleidelijk aan een enorme fototheek, vandaag zorgvuldig bewaard in het Algemeen Rijksarchief. Een eerste reeks van 10.000 foto’s, genomen tussen de jaren 1890 en de Tweede Wereldoorlog, werd gedigitaliseerd en is nu online raadpleegbaar.
Ook wie ziende blind is, kan er niet omheen: de maatschappelijke betekenis van archieven groeit. Dat blijkt onder meer uit een toename van het aantal parlementaire vragen over onze werking, maar er zijn nog tal van andere factoren. Ontdek ze in het jaarverslag 2022: een bloemlezing van de uiteenlopende activiteiten van het Rijksarchief. Onze taken zijn divers, maar bevatten tegelijk een rode draad: het beschikbaar maken van zoveel mogelijk betrouwbare informatie voor zoveel mogelijk mensen. Dat is het streefdoel van alle 272 medewerkers, of ze nu voor of achter de schermen werken. Samen zorgden ze voor de verwerking van meer dan 12 km nieuwe archieven, wat het totaal op ruim 385 km beheerd analoog archief brengt. Meer dan 5,5 km archief werd raadpleegbaar gemaakt via inventarissen en andere archieftoegangen. Tijdens meer dan 2 miljoen bezoeken aan onze online zoekomgeving werden meer dan 100 miljoen pagina's geconsulteerd. Maar 2022 bracht ook (nieuwe) uitdagingen en bezorgdheden met zich mee.
De dossiers van de Vreemdelingenpolitie en de naturalisatiedossiers, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, vormen een onuitputtelijke bron voor iedereen die de Belgische migratiegeschiedenis wil bestuderen. Ook wie het lot wil achterhalen van personen en gezinnen die tot ballingschap gedoemd waren, kan ermee aan de slag. Vanaf nu wordt een nieuwe bron aan deze essentiële archiefreeksen toegevoegd: de dossiers inzake erkenningsaanvragen van vluchtelingen uit de periode 1944-1957.
Al te vaak verdwijnen de archieven van privaatrechtelijke organisaties of verenigingen met sociaal of cultureel oogmerk in de vuilbak. Zo gaat de geschiedenis van vrijwilligers die een belangrijke rol hebben gespeeld in het verenigingsleven van ons land verloren. Door haar archief toe te vertrouwen aan het Algemeen Rijksarchief redde de Koninklijke Maatschappij voor Kinderbescherming niet alleen haar eigen geheugen, maar ook de geschiedenis van honderden kinderen waarvoor ze instond.
Transkribus maakt al enkele jaren furore in de wereld van het historisch onderzoek en het archiefwezen. Ook in het Rijksarchief is de interesse meer dan gewekt en gaan archivarissen Transkribus beginnen gebruiken voor de ontsluiting van archiefbestanden. Op 22 maart werd een praktische workshop georganiseerd over het tekstherkenningsprogramma. Veelbelovend!
In 350 jaar tijd heeft de Grote Raad voor de Nederlanden – als rechtbank en als bestuursorgaan – minstens 1,5 km archief gevormd. In het Algemeen Rijksarchief wordt al jaren hard gewerkt aan de ontsluiting van deze massa archief van een instelling die drie eeuwen lang een voorname plaats bekleedde binnen het juridisch kader van de Nederlanden. Een nieuwe inventaris beschrijft 500 bijkomende procesdossiers uit Namen.
De stamboekdossiers en -registers van het personeel van het Belgisch leger vormen een indrukwekkende informatiebron. De overbrenging ervan naar het Algemeen Rijksarchief wijst op nauwere banden tussen het Rijksarchief en Defensie en op de gemeenschappelijke wil om erfgoed dat essentieel is voor de geschiedenis van ons land te bewaren.
DigHiMapper betrekt het publiek bij twee belangrijke stappen in de verwerking van historische kaarten tot analyseerbare informatiebronnen. Door kaarten te ‘georefereren’ en ‘annoteren’ wordt het mogelijk landschapsevoluties in beeld te brengen en kaarten gericht te doorzoeken op plaatsnamen. Centraal in een eerste fase van dit platform staan de prachtige kaarten van de familie Arenberg, bewaard in het Algemeen Rijksarchief.
8 maart is Internationale Vrouwendag, een dag waarop wereldwijd extra (en spijtig genoeg nog steeds broodnodige) aandacht wordt gevraagd voor vrouwenrechten en de emancipatie van de vrouw. In onze archieven zijn tal van sporen te vinden van militantes van de feministische zaak. Als eerbetoon en bron van inspiratie dit portret van Vogelina Dille-Lobe (1912-1997), een geëngageerde feministe pur sang. Al in 1933 was Vogelina Lobe een voorvechtster van bewust moederschap, anticonceptie en geboortecontrole. Ze stelde ook de loonkloof tussen vrouwen en mannen aan de kaak en andere zaken die vandaag de dag nog steeds onderwerp van maatschappelijk debat zijn. Ontdek haar verhaal.
