Vele burgers en organisaties keken vorige week uit naar de tekst van het akkoord dat zeven politieke partijen sloten om met de nieuwe federale regering van start te gaan. Die tekst werd op 30 september ruim verspreid. Ondertussen is ook de samenstelling van die nieuwe regering bekend. De politieke verantwoordelijke voor het Rijksarchief is staatssecretaris voor wetenschapsbeleid Thomas Dermine, een 34-jarige handelsingenieur uit Charleroi. Rekening houdend met de vele uitdagingen op het vlak van modernisering en uitbreiding van de gebouweninfrastructuur is ook de persoon van Mathieu Michel belangrijk. Michel is nl. staatssecretaris bevoegd voor onder meer de Regie der Gebouwen. Welke delen van het regeerakkoord zijn voor het Rijksarchief belangrijk?
De onafhankelijkheidsverklaring van ons land kwam er niet zonder slag of stoot, maar werd voorafgegaan door de Septemberrevolutie. In Brussel kwam het in september 1830 tot een gewapende confrontatie tussen het regeringsleger en opstandelingen, die een revolutionaire regering vormden: het Voorlopig Bewind. Een week nadat het leger van koning Willem I zich uit het Brusselse Warandepark had teruggetrokken, verklaarden de opstandelingen op 4 oktober 1830 de onafhankelijkheid van België.
Mediëvisten en vroeg-modernisten, opgelet! De gedigitaliseerde stadsrekeningen van tientallen Zuid-Nederlandse steden, bewaard in het archief van de Rekenkamers in het Algemeen Rijksarchief, staan online. Het gaat om steden in de graafschappen Vlaanderen, Henegouwen en Namen; de hertogdommen Brabant, Limburg en Luxemburg; en de heerlijkheden Doornik en Mechelen. Alles bij elkaar staan nu 9.476 stadsrekeningen online, goed voor meer dan 700.000 digitale beelden.
Op 1 september 2020 ging het onderzoeksproject DIGHIMAPS van start, een samenwerking tussen het Rijksarchief en Universiteit Antwerpen. Zorgvuldige georeferentie en vectorisatie van kaarten, evenals de (semi-)automatische herkenning van hun inhoud, zullen ons in de toekomst meer en meer in staat stellen om kaarten te koppelen aan andere soorten digitale inhoud. Voortbouwend op de bestaande inspanningen op het vlak van digitalisering en geolokalisatie wil dit FED-tWIN-project het potentieel van digitale cartografische collecties als sleutel tot het ontsluiten van dit nieuwe digitale universum onderzoeken.
Goed nieuws voor mediëvisten: de gedigitaliseerde stadsrekeningen van Brugge (1406-1787) staan online! En dit is maar een begin. In de loop van het najaar hopen we de meeste stadsrekeningen uit het archief van de Rekenkamer online te brengen. Ook voor onder meer Henegouwen, Brabant en Luxemburg zijn er interessante reeksen in de aanbieding. Wordt vervolgd.
In januari 2019 vertrokken de oorkonden uit de archiefreeksen “Saint-Genois” en “Oostenrijks Fonds”, bewaard in het Rijksarchief te Gent, voor behandeling naar Nederland. Vorig jaar rond deze tijd brachten we ze een bezoekje en nu kunnen we met trots aankondigen dat ze weer thuis zijn!
Aanvankelijk opgericht als Belgisch-Nederlands-Duits initiatief, brengt het Internationaal Archiefsymposium (IAS) vandaag archiefdiensten samen uit Noordrijn-Westfalen, Nederland, België en Luxemburg. Op 6 en 7 juni 2019 vond het IAS, met als thema Archief en wetenschappelijk onderzoek, toepasselijk plaats in het Rijksarchief in de universiteitsstad Leuven. In afwachting van de gedrukte versie van de akten, uitgegeven door het Rijksarchief in België in de reeks Miscellanea archivistica: studia, publiceren we de vier lezingen alvast online.
Augusta Maes, die in de Nationale Bank onder andere verantwoordelijk was voor de culturele werking, woonde in het pittoreske molenaarshuis van het Rood Klooster in Oudergem. Ze verzamelde archiefstukken, boeken en kunstvoorwerpen rond haar huis, het Rood Klooster, Oudergem, het Zoniënwoud (dat aan haar voordeur begon) en katten. Na haar dood in 2001 kwam haar bijzondere archief/verzameling in het Algemeen Rijksarchief terecht. Nu de inventaris gepubliceerd is, is het archief Maes klaar voor ontginning.
Retroconversie. Het is een vreemd woord voor niet-archivarissen. Daarmee wordt bedoeld: de omzetting naar een voor de computer leesbare vorm van bestaande gegevensbestanden (in dit geval inventarissen en andere archieftoegangen). In het Rijksarchief zijn sinds de 19de eeuw duizenden toegangen gemaakt, in alle mogelijke vormen en formaten. De voorbije jaren is een grote inspanning geleverd om die XML-conform in de zoekrobot Zoeken naar archieven op te laden. En ‘dankzij’ de lockdown kwam dit proces de afgelopen maanden in een stroomversnelling terecht. Sinds de sluiting van de leeszalen in maart werden al meer dan duizend inventarissen, na retroconversie, opgeladen!
De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.
