Als afsluiter van de tentoonstelling “Het ei of de dakpan?” Pater Dominique Pire, Nobelprijswinnaar voor de Vrede, organiseert het Rijksarchief te Namen op vrijdag 29 maart (13.00u - 16.00u) een ontmoetings- en netwerkingsnamiddag rond de figuur van pater Pire. Wees welkom!
SODA blikt terug op een eerste succesvol overleg met de Belgische universiteiten op maandag 25 februari 2019 in Brussel. Alle Belgische universiteiten, bij monde van de rectoren verantwoordelijk voor onderzoek, waren door BELSPO uitgenodigd op een informatieve vergadering over het SODA-project.
Tijdens deze Vrouwenweek (4 - 8 maart 2019) richten we onze spots op ‘vergeten vrouwen’ uit de geschiedenis. Elke dag een nieuw verhaal, met dank aan Joke Verfaillie en Annelies Somers, onze archivarissen in het Rijksarchief te Gent.
1. Elisabeth Van Duyse (1670-1748), “vroede vrouw”
2. Drukkersvrouwen, creatief met mannen én met wetgeving
3. De abdissen van de Roosenbergabdij als luis in de pels van de Gentse bisschoppen
4. Anna van Huerne, leven als een voetnoot in een relaas van rebellie, hoogverraad en politieke intriges
5. De “ongrijpbare” Catharina vande Put, een geestelijke dochter op het slappe koord van de orthodoxie
Geestelijke dochters (ook kwezels genoemd) waren een fenomeen dat vooral in de 17e en 18e eeuw opgang maakte. Het ging om particuliere vrouwen die de wens hadden zich intensief aan het geestelijk leven te wijden, maar zonder zich aan te sluiten bij een kloostergemeenschap. Het feit dat zij zich ergens tussen kerk en wereld in situeerden, maakte hen in de ogen van tijdgenoten ietwat verdacht. Zeker vanuit de Kerk zelf werden dergelijke vrouwen met argusogen gevolgd en werd gepoogd hen zoveel mogelijk onder controle te houden. Catharina van Put of vande Putte, ook “Catharina met de stigmata” genoemd, was zo’n geestelijke dochter. Enkele beeldrijke getuigenissen uit de periode 1697-1699 geven ons een idee van de ophef die ze veroorzaakte met haar bijzondere levenswandel.
Sint-Veerleplaats, centrum Gent, 4 augustus 1584. Ondanks de loodgrijze hemel was een gigantische mensenmassa op de been, die het moment niet wou missen waarop notoir calvinist en politicus Jan van Hembyze het schavot naast de pilaren van het Gravensteen zou beklimmen. Een opvallende afwezige in de verslaggeving rond die fatale vierde augustus, is Hembyzes jonge vrouw Anna. Hoewel ze nauwelijks een voetnoot in de marge van de Grote Geschiedenis krijgt, maakte ze alles van op de eerste rij mee.
De Gentse bisschop Antonius Triest (1577-1657) stond bekend als een spreekwoordelijke kampioen van de katholieke reformatie. Hij was vermaard om zijn vroomheid en zijn streven naar katholiek herstel, in de nasleep van de beeldenstormen en de reformatorische onrust van de 16e eeuw. Eén van de instellingen die in zijn vizier kwam, was de abdij van Roosenberg in Waasmunster, een gemeenschap van reguliere kanunnikessen. Vooral de omgang van de zusters met het slot of de clausuur was hem een doorn in het oog. Dat de abdissen waarmee Triest de confrontatie aanging geen volgzame schapen waren, blijkt uit de correspondentie en overgeleverde processtukken uit die tijd …
Vijftig jaar geleden, in 1969, besloten zes enthousiaste jonge onderzoekers zich samen toe te leggen op baanbrekend historisch onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog. Het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog (NCWOII), de voorganger van het CegeSoma, was geboren! In 1969 verscheen ook het eerste nummer van het Belgisch tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis, dat sinds 2011 wordt uitgegeven door het CegeSoma. Een derde verjaardag waar het CegeSoma in 2019 op inzet, is 75 jaar bevrijding. Op de avond van 3 september 1944 werd Brussel bevrijd door de Britse troepen en de Belgen van de Brigade Piron.
Op donderdag 21 februari 2019 om 20.00u geeft Laurence Druez, archivaris bij het Rijksarchief te Luik, in Saint-Ghislain een lezing over de protestanten van de Borinage en hun ruimtes voor de eredienst (De Dour à Baudour : les protestants du Borinage à travers leurs lieux de culte). Laurence Druez is co-auteur van een boek uit 2017 over de protestantse erfenis van Wallonië. Haar inventaris van de archieven van de Protestantse kerk van Dour, bewaard in het Rijksarchief te Bergen, verschijnt binnenkort.
Het archief van het Keizerlijk Kamergerecht is een van de rijkste en origineelste bestanden die worden bewaard in het Rijksarchief te Luik. Het kostbare archief kent nu een wedergeboorte dankzij de inventarisering en restauratie van de stukken die werden beschadigd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 19 februari 2019 geeft archivaris Laetizia Puccio in Luik een lezing over dit archief.
Naar aanleiding van de 50e verjaardag van het overlijden van pater Dominique Pire geeft prof. André Motte (honorair hoogleraar van de universiteit van Luik) in het Rijksarchief te Namen een lezing met als titel Dominique Pire : un humaniste parmi nous (Dominique Pire: een humanist onder ons).
