Op donderdag 26 januari 2023 werd een charter van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen, dat werd bewaard in de benedictijnenabdij van Mesen in West-Vlaanderen en aan het begin van de Eerste Wereldoorlog verdween, officieel overgedragen aan het Rijksarchief. Het stuk dook in december 2016 op in het Metropolitan Museum of Art van New York City (The Met). Begin 2020 werd met The Met overeengekomen om dit kostbare document, dat deel uitmaakt van het Belgisch cultureel erfgoed, terug te geven aan België.
Zin om mee te helpen bij de transcriptie van duizenden gratiebrieven? Wanneer je in het ancien régime werd vervolgd voor een ernstig misdrijf (doodslag, schaking, ambtsmisbruik, enzomeer) kon je daarvoor gratie vragen aan de vorst. In de gratiebrief, de officiele akte waarmee de gratie werd verleend, staat het relaas van het misdrijf omstandig opgetekend. Via deze verhalen bieden gratiebrieven een unieke blik op alledaagse lokale geschiedenis. Op dinsdag 7 februari 2023 wordt van 18.00u tot 20.00u een tweede Franstalig PARDONS-webinar georganiseerd. Je krijgt concrete uitleg over hoe je ons kan helpen om (Franstalige) pardonbrieven te helpen transcriberen.
Van 12 december 2022 tot 23 februari 2023 delen in de tentoonstelling Centraal-Afrika door een lens. Honderd jaar subjectieve visies vijf fotografen in het Rijksarchief Namen hun –tijdsgebonden – opvattingen over Centraal-Afrika: Joseph Dardenne, Casimir Zagourski, Pierre Dandoy, Angelo Turconi en Bernadette Vivuya. De expo is een organisatie van MusAfrica.
Op 16 november 2022 organiseerden onderzoekers Klaas Van Gelder en Gert Gielis in het Algemeen Rijksarchief een interne workshop over de HTR-software van Transkribus. HTR staat voor handwritten text recognition, de automatische herkenning van handgeschreven teksten met behulp van artificial intelligence en machine learning. Die technologie maakt de laatste jaren furore in de internationale archiefwereld. Transkribus biedt vele mogelijkheden en er zit nog meer in de pijplijn. Heel wat projecten hebben er al mooie resultaten mee geboekt. Daar wilden we bij het Rijksarchief graag meer over weten.
Doodslag, fraude, schaking, ambtsmisbruik… wie in het ancien régime voor een zwaar misdrijf werd vervolgd, kon hiervoor gratie vragen aan de vorst. Het Rijksarchief bewaart duizenden pardonbrieven waarin telkens het relaas van het misdrijf omstandig staat opgetekend. Deze brieven bieden een unieke blik op alledaagse lokale geschiedenis. Jammer genoeg zijn deze bronnen nog nauwelijks ontsloten. Het PARDONS-project wil daar verandering in brengen. Om deze duizenden brieven toegankelijk te maken voor onderzoek, is het PARDONS-projectteam op zoek naar vrijwilligers. Na de opstart aan Nederlandstalige zijde wordt op 29 november 2022 ook een eerste webinar voor Franstalige vrijwilligers georganiseerd. Voor de liefhebbers van smeuïge verhalen, historische sensaties en paleografie!
Op 12 december 2022 nemen Anne Cornet (AfricaMuseum) en Nathalie Tousignant (USLB - CRHiDI) tijdens een middaglezing verschillende onderzoeksperspectieven op 'Verdwijnend Afrika' van Casimir Zagourski onder de loep. Plaats van afspraak is de Université Saint-Louis in Brussel. Sinds vorig jaar zijn Zagourski's etnografische foto's van Centraal-Afrika, bewaard in het Rijksarchief Namen, raadpleegbaar via de online zoekomgeving van het Rijksarchief.
Houtige beplantingen – van solitaire bomen over hakhoutstoven tot boomgaarden en boscomplexen – vormen levende getuigen van zowel natuurlijke als maatschappelijke ontwikkelingen. Om dit houtig erfgoed naar waarde te schatten, betekenis te geven en toekomstgericht te beheren is historische kennis onontbeerlijk. Op deze studiedag van het Rijksarchief Leuven en het Documentatiecentrum Vlaams-Brabant belichten experten de bijdrage van historisch onderzoek voor ons begrip van en omgang met bomen en struiken. Afspraak op zaterdag 3 december 2022 om 10.00 uur in het Rijksarchief Leuven.
Al voor de vijfde keer organiseren het Rijksarchief Eupen, het Zentrum für Ostbelgische Geschichte en de vereniging Zwischen Venn und Schneifel een Collection Day. Burgers krijgen tijdens deze dag de gelegenheid om archiefmateriaal over vooraf bepaalde onderwerpen aan het Rijksarchief aan te bieden en eventueel over te dragen. Hiermee wil het Rijksarchief Eupen zoveel mogelijk burgers aanmoedigen om het verzamelbeleid van het Rijksarchief mee vorm te geven en de collecties te helpen verrijken.
Het is zover: de eerste titel van ‘Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland’ werd zaterdag 1 oktober 2022 uitgedeeld! Het werd een bijzonder pittige finale in het Utrechts Archief. De 34 finalisten moesten zich onder meer door een logboekfragment over een kaping op zee worstelen, neergeschreven in 1703 door een Brugs-Amsterdamse kapitein.
Het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier (ARA2) opent in het kader van de Heritage Days 2022 in Brussel uitzonderlijk zijn deuren op zaterdag 17 en zondag 18 september 2022, telkens van 10 tot 18 uur. Het thema dit jaar? Sporen van de kolonisatie. En dan kom je automatisch in ARA2 terecht.
