In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.
Het Rijksarchief moest in 2019 helaas afscheid nemen van enkele ex-collega’s die bijzonder veel betekend hebben voor de instelling. Een postuum eerbetoon aan Jocelyne Puraye, Chantal Vancoppenolle en Rudi Willockx.
Op 14 november 2019 werd bekendgemaakt dat de dodenrol van de Gentse Sint-Baafsabdij uit 1406 is beschermd als Vlaams topstuk. Deze indrukwekkende rol – in totaal 30 meter lang en versierd met een prachtige miniatuur – maakt deel uit van het archief van Sint-Baafs en bisdom Gent en wordt bewaard in de Sint-Baafskathedraal. Het Rijksarchief te Gent bewaart een gelijkaardige rol – die eveneens deel uitmaakt van het archiefbestand van het bisdom – uit 1508. Ook van die andere grote Gentse abdij, Sint-Pieters, bewaart het Rijksarchief te Gent een dodenrol (uit 1399).
Wie is in welke vestiging van het Rijksarchief gespecialiseerd in welke historische periode? Bij wie kan ik terecht voor advies over archiefbeheer? Welke wetenschapper is aan welk project verbonden? …
Sinds kort kan je het opzoeken via de Who’s Who op onze website!
Op 26 mei 2019 trekken we weer naar de stembus. Vandaag moet iedereen die 18 jaar is, gaan stemmen. Is dat altijd zo geweest? Lag die leeftijd vroeger hoger? Blijft die op 18 jaar liggen of wordt dat binnenkort 16? Kan echt iedereen die in België woont, kiezen of verkozen worden? En hoe was dat pakweg bij het ontstaan van België? Is de stemplicht een typisch Belgisch fenomeen? Op deze en andere vragen kan je een antwoord vinden op www.algemeenstemrecht.be: een online tentoonstelling die de geschiedenis van het stemrecht in België schetst van 1830 tot nu, aan de hand van 22 sleutelmomenten. De verhalen worden verteld met foto’s, tijdsdocumenten en bewegend beeld. De website is het resultaat van een intense samenwerking tussen het Rijksarchief, Liberaal Archief/Liberas en Amsab-ISG.
2018 was een wisseljaar voor het CegeSoma, op de wip tussen twee grote oorlogsherdenkingen. Het was ook een jaar waarin de basis werd gelegd voor de strategische oriëntering van het onderzoeksbeleid en de grondige hernieuwing van het collectie- en depotbeleid. Zo werden belangrijke stappen gezet in de uitvoering van het meerjarenplan 2017-2020.
450 jaar geleden overleed Pieter Bruegel de Oude (ca. 1527/8 - 1569). Voor kunstminnend Europa de ideale gelegenheid om de beroemde schilder voor het voetlicht te plaatsen. Over het leven van Bruegel is weinig met zekerheid geweten, en ook de reconstructie van zijn œuvre heeft specialisten al veel hoofdbrekens bezorgd. De puzzel is nog niet compleet, maar onlangs deed een vaste bezoeker van het Rijksarchief te Gent een intrigerende ontdekking…
Sinds de inwerkingtreding van de Algemene Verordening Gegevensbescherming krijgt het Rijksarchief veel vragen over de bewaring en overbrenging van archief met persoonsgegevens. In sommige organisaties wordt via de functionaris voor gegevensbescherming (DPO) geadviseerd om alle persoonsgegevens te vernietigen van zodra hun administratief nut verstreken is, ook in (digitale) documenten die volgens de selectielijst moeten worden bewaard en overgebracht naar het Rijksarchief. Want de Europese AVG zou de Belgische Archiefwet overrulen. Klopt dat?
De oorkondenschat van de graven van Namen is het meest waardevolle archiefbestand dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen: 1.365 stukken, waaronder 1.005 oorkonden met zegel, uit de periode 1092-1619. In vergelijking met ander vorstelijk archief kende de oorkondenschat van Namen een zeer rustig bestaan en raakte hij niet verspreid. Gezien de uitzonderlijke kwaliteit van dit archief heeft het ministerie van de Federatie Wallonië-Brussel, bevoegd voor cultuur, op 2 april 2019 beslist om de volledige oorkondenschat van de graven van Namen te klasseren als topstuk.
Op 16 april 2019 is het koninklijk besluit tot vaststelling van de referentienummers voor normen inzake de gekwalificeerde elektronische archiveringsdienst, in toepassing van de Digital Act, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Even ter herinnering: de vertrouwensdienst elektronische archivering heeft zowel betrekking op digitalisering (wettelijke substitutie) als op digitale bewaring. De dienst is van toepassing op de overheids- en op de privésector. Het KB heeft tot doel om een praktisch hulpinstrument te zijn voor het opzetten van een gekwalificeerde elektronische archiveringsdienst in België.
