Wanneer je in het ancien régime werd vervolgd voor een ernstig misdrijf (doodslag, schaking, ambtsmisbruik, enzomeer) kon je daarvoor gratie vragen aan de vorst. In de gratiebrief, de officiële akte waarmee de gratie werd verleend, staat het relaas van het misdrijf omstandig opgetekend. Via deze verhalen bieden gratiebrieven een unieke blik op alledaagse lokale geschiedenis. Het Rijksarchief bewaart duizenden gratiebrieven, maar ondanks hun uitzonderlijke historische waarde zijn ze jammer genoeg nog nauwelijks ontsloten en bestudeerd. Het PARDONS-project brengt daar verandering in en maakt gratiebrieven toegankelijk voor onderzoek door ze te digitaliseren, van metadata te voorzien en te transcriberen.
Doorheen de Belgische migratiegeschiedenis duikt één constante op. Van begin jaren 1830 tot vandaag maken nieuwkomers het voorwerp uit van vreemdelingendossiers. Op ongeveer 170 jaar tijd vormt de overheid naar schatting 16 km papieren dossiers: de administratieve opvolging van een migrant of diens gezin in ons land. Vreemdelingendossiers, massaal bewaard in het Algemeen Rijksarchief, zijn stille getuigen van het verleden. In de web expo Vreemdelingenzaken. Migratie in het naoorlogse België (1944-1980) wordt die stilte doorbroken! De expo biedt 150 jaar migratiegeschiedenis in een notendop, waarbij zowel individuele migratieverhalen worden verteld als administratie, beleid en archiefbronnen worden toegelicht.
Op 10 maart 2022 bracht staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine een bezoek aan het Rijksarchief Luik, waar hij kennis maakte met 1160 (!) jaar Luikse en Waalse geschiedenis. Het Rijksarchief Luik huisvest het oudste bewaarde archiefstuk uit Wallonië: de schenkingsakte van Lotharius II aan de abdij van Stavelot in 862. Thomas Dermine keek ook het zeer imposante cartularium van de collegiale kerk Sainte-Croix van Luik in, dat 16 kilo weegt! Het Rijksarchief Luik lichtte tijdens het bezoek tot slot de reddingsacties en interventies toe die het na de overstromingen van afgelopen zomer coördineerde.
Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.

Het menselijk leed dat de Tweede Wereldoorlog met zich meebracht, kent vele gezichten. Dat bleek enkele weken geleden nog maar eens toen in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten in Brussel een schilderij van de muur werd gehaald dat tijdens de Tweede Wereldoorlog was geroofd. De restitutie van Corinths bloemenstilleven is niet alleen een schoolvoorbeeld van de waarde van archief voor rechtzoekende burgers en hun nabestaanden. De zaak benadrukt ook de rol van archiefinstellingen en archivarissen als geheugen van de maatschappij, een belangrijke component in de werking van een transparante en democratische samenleving.

Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.
Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!
- Nog geen volger van het Rijksarchief? Klik snel op "Vind ik leuk" op onze Facebook-pagina om op de hoogte te blijven van al het laatste nieuws uit het Rijksarchief!
- Wél al een volger van het Rijksarchief? Aarzel niet om ons via Facebook te laten weten naar welke informatie/berichten je op zoek bent!
Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.

Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan twee miljoen individuele 'vreemdelingendossiers', in totaal goed voor meer dan 7 (!) strekkende km archief. De dossiers bevatten een schat aan informatie, zowel voor genealogische opzoekingen als voor de migratiegeschiedenis van België. Het Rijksarchief zet zijn expertise inzake migratiegeschiedenis met deze video in voor het Belmihiss-project (Belgian Migration History for Secondary Schools). Dit BRAIN.be-project ontwikkelt een digitaal lessenpakket voor geschiedenislessen waarin sleutelbegrippen uit de 19de-eeuwse migratiegeschiedenis worden toegelicht. En wie 19de-eeuwse 'vreemdelingendossiers' doorploegt, komt bekende namen tegen...
Door de gezondheidscrisis en de krappe papiermarkt kampen we momenteel met abnormaal lange leveringstermijnen voor zuurvrije archiefomslagen en -dozen. We doen er alles aan om onze klanten zo snel mogelijk van dienst te zijn. Met onze excuses voor het ongemak.