In de trouwzaal van het gemeentehuis van Vorselaar staat sinds jaar en dag een “comme”: een robuuste houten kist, voorzien van ijzerbeslag en twee sloten. In vroegere tijden deed zo’n comme dienst als bergplaats voor belangrijke documenten. Een systeem met meerdere sleutels die door verschillende personen werden bewaard, moest ongeoorloofde toegang en diefstal voorkomen. De beveiliging mocht dan wel goed doordacht zijn, maar als een sleutel zoekraakt, is er een probleem... Na bijna 100 jaar stuurde de burgemeester van Vorselaar een slotenmaker op de kist af. Benieuwd welke archieven werden aangetroffen?
De FOD Buitenlandse Zaken heeft zijn 'Heraldisch Fonds' overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief. Het gaat om een van de laatste overheidsarchieven uit het ancien régime die nog niet waren overgebracht naar het Rijksarchief, aangezien het bestand nog administratief nut had.
Het Algemeen Rijksarchief mag binnenkort een nieuwe belangrijke aanwinst verwelkomen: het archief van de Koninklijke Munt van België uit de periode 1830-2007, goed voor meer dan 100 strekkende meter archief. Dankzij de uitmuntende samenwerking met de Munt, de Thesaurie en de FOD Financiën in het kader van het SATURN-project is de belangrijkste historische bron voor de Belgische muntslag veiliggesteld. Het archief wordt momenteel verpakt en is bijgevolg nog niet toegankelijk, maar we lichten al enkele tipjes van de sluier…
In het kader van het SATURN-project is recent een nieuwe reeks archieven van registratiekantoren beschreven en raadpleegbaar gemaakt: de archieven van de registratiekantoren van Borgloon, Bree, Maasmechelen, Beringen, Boom, Kapellen, Brasschaat, Geel en Herentals. Registratiekantoren staan in voor het waarborgen van het registratie- en successierecht, op basis van erfenisaangiften. Hun archief biedt een unieke inkijk in de levensloop van onroerende goederen.
Sinds 2014 werd stapsgewijs circa 145 meter archief van het Directoraat-generaal Luchtvaart overgebracht naar het Rijksarchief. De recentste aanwinst is een vijftal meter archief van het Von Karman Instituut, het voormalig Belgisch aerotechnisch laboratorium, waaronder een prachtige fotocollectie over de bouw en werking van het aerotechnisch laboratorium, het onderzoek van luchtvaartongevallen, het onderzoek naar nieuwe types vliegtuigen en helikopters, en de uitbouw van de luchthaven van Melsbroek.
Het Rijksarchief verwerft elk jaar meer dan 10 km, in hoofdzaak hedendaags, archief. De verwerving van een 15de-eeuwse pauselijke bul is zonder meer uitzonderlijk. Wordt een dergelijk document dan gekocht? En wat is het waard? Het behoort tot het openbaar domein, en is van onschatbare waarde. De bul in kwestie kwam dankzij de opmerkzaamheid van het Brusselse Veilinghuis Henri Godts terecht waar ze hoort, kosteloos.
De Protestantse Kerk van Dour – een van de oudste van België – heeft eind augustus 2017 haar archief in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Bergen. Het archief wordt momenteel geordend en zal zo snel mogelijk voor onderzoek worden ontsloten.
Voorjaar 2017 schonk dhr. Vincent Delrée het archief van de families Fraipont en Delrée aan het Rijksarchief te Luik. In dit familiearchief zitten onder meer enkele parochieregisters waarnaar het Rijksarchief al jaren op zoek was. Maar het archief bevat ook interessante stukken over de geschiedenis van de heerlijkheid Franchimont en de ban van Theux. Een derde deel van het archief bestaat uit het onderzoek dat Henri Delrée, de vader van de schenker, verrichtte rond de mijnbouw en de steenkoolnijverheid.
Het Rijksarchief te Doornik heeft een manuscript op velijn verworven met verwijzingen naar de Doornikse schilder Robert Campin, beter bekend als de Meester van Flémalle. Het procesdossier uit 1427 is een belangrijke en unieke getuigenis van de juridische, politieke en sociale toestand in het Doornik van de 15de eeuw. Bij een brand in het Stadsarchief Doornik in mei 1940 gingen immers bijna 600.000 chirografen in de vlammen op, waaronder ook archieven met betrekking tot Robert Campin.
De kerkfabriek van de Sint-Willibrorduskerk in Berchem heeft haar rijke en vrijwel complete archief in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren. De stukken gaan terug tot de 13de eeuw en vormen samen een bestand van bijna 20 strekkende meter archief. Jonger maar niet minder interessant, is de reeks foto’s die een lokale fotograaf in 1949-1950 maakte van alle straten van de parochie.
