Om de vele tienduizenden Belgen die tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het buitenland waren gevlucht te helpen, zette de Belgische regering geleidelijk aan verschillende structuren op die hun (over)leven moesten vergemakkelijken. Voor sommige vluchtelingen werden echter extra inspanningen geleverd. In dat verband werd op 8 mei 1915 in Den Haag de “Credietvereeniging voor Belgen” opgericht. De archieven van deze vereniging zijn sinds mei 2015 ontsloten..
Het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier breidt z’n openingsuren uit! Voortaan kan u er terecht van dinsdag tot vrijdag (9u -16u30). Naast grote archiefreeksen m.b.t. de Tweede Wereldoorlog (oorlogsschade, sekwester, enz.) vindt u in ARA 2 archieven van de buitendiensten van de FOD Justitie (gevangenissen), archieven van hoven en rechtbanken binnen het ressort van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (vredegerechten, politierechtbanken, Hof van Assisen enz.), tal van bestanden m.b.t. (Belgisch-)Congo, …
Plant u een eerste bezoek? Geef dan vooraf een seintje via agr_ar_2@arch.be, zodat we u optimaal op weg kunnen helpen.
Het Rijksarchief verwerft de laatste jaren meer en meer parochiearchieven. De regionale verschillen in frequentie en omvang van kerkelijke aanwinsten zijn aanzienlijk, maar het fenomeen is in heel België merkbaar. In samenspraak met de bisdommen, en met de hulp van vele vrijwilligers, werkt het Rijksarchief mee aan lange termijn oplossingen. Een blik op het bisdom Gent leert dat dit tot mooie resultaten kan leiden.
Op 26 maart 2015 wordt in Berlijn de portaalwebsite van de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) voorgesteld. EHRI is een consortium van twintig organisaties uit dertien landen met één gemeenschappelijk doel: het ondersteunen van Holocaust-onderzoek. Het Rijksarchief is met het project ‘Bronnen voor de geschiedenis van de Joden in België’ één van de cooperating institutions and projects van EHRI.
Het Rijksarchief bewaart vele honderden meters procesdossiers, verspreid over zijn verschillende vestigingen in België. Ontsluiting en valorisatie van dit interessante bronnenmateriaal heeft sinds kort een nieuwe adem gevonden, die wordt toegelicht in het laatste nummer van Science Connection (p. 28 t/m 30). En ook de Bibliografie van de Geschiedenis van België, sinds 2012 gerealiseerd binnen het Rijksarchief, komt aan bod, op p. 20 t/m 23.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd grote schade aangericht aan privébezittingen, waarvoor nadien schadevergoeding kon worden aangevraagd. Het Rijksarchief bewaart honderdduizenden van dergelijke ‘oorlogsschadedossiers'. De dossiers bevatten een schat aan unieke en gediversifieerde informatie, die ongetwijfeld talrijke onderzoekers – zowel vakspecialisten als het grote publiek – van waarde kan zijn.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog toonde de Duitse bezetter grote belangstelling voor de bezittingen van Joden in België en werd ingezet op de ‘ontjoodsing’ van de Belgische economie. Eén van de organen die daartoe werd opgezet, was de Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes. De archieven ervan kwamen via het Stadsarchief Brussel in april 2014 in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier terecht.
Op 27 januari 2014 trad het Koninklijk besluit in werking dat een wijziging inhoudt van de regels rond raadpleging van de bevolkings- en vreemdelingenregisters.
Wat verandert er voor u als lezer/klant/partner van het Rijksarchief?
Het archief van Justitie en van de hoven en rechtbanken van het arrondissement Brussel werd overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Drie archiefreeksen blijven – in het kader van een IAP-onderzoeksprogramma – nog in het Rijksarchief te Brussel voor inventarisatie en verpakking:
- de notitieregisters en de zonder gevolg geklasseerde dossiers van het parket van de procureur des Konings van Brussel (1918-1950 en 1962-1969)
- de dossiers van gevonniste zaken en van buitenvervolgingstelling van de correctionele rechtbank van Brussel (1893-1965)
- het archief van de gerechtelijke politie van het parket van Brussel (1932-1960, vnl. 1940-1948)
