In april 2014 droeg het Stadsarchief Brussel de archieven van de ‘Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes’ over aan het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier.
De Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes
Tijdens de Tweede Wereldoorlog toonde de Duitse bezetter grote belangstelling voor de bezittingen van Joden in België. De ‘ontjoodsing’ van de Belgische economie moest de Joodse bevolking isoleren en de opbrengst ervan het Duitse Rijk ondersteunen. Daartoe creëerde de bezetter een netwerk van organisaties die elk een rol speelden in de spoliatie van de Joodse gemeenschap. De Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes was als een van deze organen belast met het beheer van ‘Joods vastgoed’ in België (met uitzondering van Antwerpen). Het archief van de Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes vormt een belangrijke bron voor (gedwongen) vastgoedtransacties tijdens de bezetting. De vele honderden dossiers die het bestand telt, maken de financiële en materiële aspecten van de Jodenvervolging tastbaar.
Een archiefbestand met een bewogen geschiedenis
Na de bevrijding werd dit waardevolle archief in beslag genomen door de Dienst van het Sekwester onder het voormalige ministerie van Financiën. Toen de dossiers door de naoorlogse administratie waren afgehandeld, verdween het archief evenwel van de radar. In 1970 werd het bestand (ongeveer 30 meter) overgedragen aan het Stadsarchief Brussel.
In 2012 raadpleegden projectmedewerkers van het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier de dossiers in het kader van de voorbereiding van een archiefgids over het jodendom en de Joodse bevolking in België. Deze gids, die in 2014 ter perse gaat, biedt een overzicht van de vele publiek- en privaatrechtelijke archiefbronnen met betrekking tot de Joodse bevolking in België. Het onderhouden van goede contacten met lokale archiefdiensten was essentieel om belangrijk bronnenmateriaal te lokaliseren en te identificeren.
De vlotte samenwerking met het Stadsarchief Brussel leidde tot de overdracht van het (publiekrechtelijke) archief van de Verwaltung des Jüdischen Grundbesitzes naar het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Op 22 april 2014 werd deze operatie in het Stadsarchief Brussel officieel bekrachtigd in het bijzijn van o.m. Philippe Courard, de toenmalige staatssecretaris voor het federaal wetenschapsbeleid.
Raadpleging
U kan het overgedragen archief, herschikt en geïnventariseerd, raadplegen in de leeszaal van het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier
