Pascale Falek Alhadeff, anno 2017 conservatrice van het Joods Museum van België, en Gertjan Desmet, archivaris/projectmedewerker bij het Rijksarchief, spitten vier jaar lang archieven in binnen- en buitenland uit op zoek naar bronnen over het Jodendom en de Joodse bevolking in België, 19de-21ste eeuw. Met meer dan 1.000 beschrijvingsfiches van beschikbare archiefbestanden is het een onmisbaar onderzoeksinstrument geworden. Hoe gingen Pascale en Gertjan te werk? Ze leggen het zelf uit in ons nieuw projectfilmpje.
In november 2016 startte de verhuis van de overgebleven archieven van het militair gerecht in het Brusselse Justitiepaleis, zo'n 1.500 strekkende meter, naar het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. Twee keer per week gaat een Rijksarchiefteam aan de slag in de kelders en op de zolders van het Justitiepaleis.
De dossiers oorlogsschade aan private goederen (Tweede Wereldoorlog) worden sinds 2015 volledig in het Rijksarchief bewaard. Om de toegankelijkheid van de dossiers te vergroten, werden de fiches die de verschillende series ontsluiten gedigitaliseerd. De fiches met betrekking tot oorlogsschade aan ondernemingen en verenigingen zijn intussen ook online raadpleegbaar.
Op 21 december 2016 is in het Belgisch Staatsblad een ministerieel besluit verschenen over de technische voorschriften en normen waaraan archieflokalen van de overheden en openbare instellingen opgesomd in art. 2 § 2, moeten voldoen. Voor het Rijksarchief is de publicatie van dit ministerieel besluit een nieuwe, belangrijke stap in de richting van een sluitend reglementair kader, dat tot doel heeft overheden tot een rationeel archiefbeleid aan te zetten en de duurzame bewaring van maatschappelijk relevante overheidsinformatie te waarborgen.
De bronnen met betrekking tot het Jodendom en de Joodse bevolking in België zijn nagenoeg ontelbaar. Jammer genoeg zijn ze weinig gekend en verspreid over een groot aantal private en publieke (archief)instellingen. De publicatie van een bronnengids over het Jodendom en de Joodse gemeenschap in België, 19de-21ste eeuw, vult deze lacune eindelijk op. Met meer dan 1.000 beschrijvingsfiches van beschikbare archiefbestanden is het een onmisbaar werkinstrument geworden voor al wie onderzoek doet naar of geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Joden en het Jodendom in België.
In 1934 schonk de Nederlandse regering honderden kaarten en plattegronden aan ons land. De collectie bestond vooral uit de plannen van de fortificaties van Zuid-Nederlandse steden, van de 17de eeuw tot de eerste helft van de 19de eeuw. Een 700-tal kaarten uit deze collectie zijn nu toegevoegd aan www.cartesius.be en dus online te bekijken.
Het Rijksarchief is zich ervan bewust dat de instelling een belangrijke rol vervult inzake de toegang tot informatie en archieven. Reeds vele jaren werden aanzienlijke inspanningen geleverd om alle gebruikers een kwaliteitsvolle dienstverlening te bieden. Als gevolg van de daling van het budget en de inkrimping van het personeelsbestand en door de gewijzigde noden van het publiek, zal het Rijksarchief zich de komende maanden evenwel genoodzaakt zien om die dienstverlening op een andere manier in te vullen. De heroriëntatie zal de komende weken worden voorbereid. Verschillende opties liggen nog open, maar het is reeds duidelijk dat er gevolgen zullen zijn voor de openingstijden van de studiezalen. We informeren u zo snel mogelijk over de beslissingen die in dat verband zullen genomen worden.
Karel Velle
Algemeen Rijksarchivaris
U bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van uw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief te Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.
Het Rijksarchief bewaart meer dan 315 kilometer archief. Jaarlijks komt daar, na selectie, meer dan 10 km bij. Hoe begin je te zoeken in die onvoorstelbare berg informatie? Hét werkinstrument om je op weg te helpen is de zoekwebsite http://search.arch.be. In deze instructievideo krijg je, na een korte voorstelling van het Rijksarchief, heel concrete tips over hoe je het maximale uit de zoekrobotten van het Rijksarchief kan halen.
Klik hier om de instructievideo te bekijken via YouTube
Science Connection, het magazine van het Federaal Wetenschapsbeleid, heeft zopas nr. 51 (juni-juli 2016) uitgebracht met allerhande nieuws over en van de 10 federale wetenschappelijke instellingen. Op blz. 4 vindt u een artikel over het gevangenisarchief dat in het Rijksarchief kan worden geraadpleegd. De inventarissen van de gevangenissen van Charleroi, Bergen, Verviers, Hoei, Dinant, enz. zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief .
Klik hier om Science Connection nr. 51 (juni-juli 2016) gratis te downloaden
