Tweehonderd jaar geleden, op 18 juni 1815, werd de beroemde Slag bij Waterloo uitgevochten. Het Rijksarchief bewaart honderden meters archief uit deze periode, raadpleegbaar aan de hand van archiefgidsen, inventarissen, historische studies, … Naar aanleiding van de herdenking dit jaar staan ook enkele evenementen op stapel.
Vier meter WO I-archief van 30 Henegouwse gemeenten is voortaan ontsloten voor onderzoek. Het archief geeft zeer nuttige informatie over de dagdagelijkse werking van de gemeentelijke instellingen tijdens de bezetting en over de verschillende Duitse gesprekspartners waarmee de gemeentelijke instanties moesten overleggen. De herdenking van 100 jaar Groote Oorlog is hét moment om deze minder gekende heemkundige bron in de kijker te zetten.
Op 1 mei 2015 ging Michel Van der Eycken, hoofd van het departement ‘Brussel’, na meer dan 34 jaar trouwe dienst bij het Rijksarchief met pensioen. Bij zijn afscheid kreeg Michel een Liber Amicorum overhandigd, gestructureerd rond de thema’s ‘Archieven, archivistiek en internationale samenwerking tussen archieven’, ‘Duitse orde’ en ‘Lokale geschiedenis van Brabant en Limburg’.
Het Rijksarchief, de AAFB (Association des archivistes francophones de Belgique, Vereniging van Franstalige archivarissen in België) en actoren uit de privésector hebben samen een herziene versie uitgegeven van het handboek Questions d’archivage.
Naast het toegankelijk maken van de eigen collecties ondersteunt het Rijksarchief ook de ontsluiting van bijzondere archiefbestanden in externe archiefbewaarplaatsen. Zopas werd de inventaris van het vroegmoderne officialiteitsarchief, bewaard in het Aartsbisschoppelijk Archief van Mechelen, gepubliceerd.
De projectmedewerkers van SATURN – de ‘archiefploegen Financiën’ – hebben al bijna 9 km archief van de FOD Financiën laten vernietigen of overbrengen naar verschillende rijksarchieven. De eerste inventarissen, waaronder enkele toegangen op de archieven van de hypotheekkantoren, zijn gepubliceerd. Benieuwd wat u in hypotheekarchief kan terugvinden en hoe u ermee aan de slag kan? We geven u enkele onderzoektips. Om naast de specifieke inventarissen ook een algemeen overzicht te kunnen bieden van het archief van de centrale diensten van de FOD Financiën, wordt sinds april 2015 aan een archiefgids, getiteld MONETA, gewerkt.
MONETA: een archiefgids over de archieven van de FOD Financiën
SATURN: onderzoektips voor hypotheekarchief
Deze inventaris kwam tot stand in het kader van een stage Archivistiek (VUB) in het Rijksarchief Leuven. Ideaal materiaal voor heemkundigen, genealogen, … die met dorpsgeschiedenis bezig zijn.
Om de vele tienduizenden Belgen die tijdens de Eerste Wereldoorlog naar het buitenland waren gevlucht te helpen, zette de Belgische regering geleidelijk aan verschillende structuren op die hun (over)leven moesten vergemakkelijken. Voor sommige vluchtelingen werden echter extra inspanningen geleverd. In dat verband werd op 8 mei 1915 in Den Haag de “Credietvereeniging voor Belgen” opgericht. De archieven van deze vereniging zijn sinds mei 2015 ontsloten..
Op 2 maart 1916 schreef rijkswachter Arthur Pollet volgend briefje aan zijn echtgenote: “Zorg goed voor onze Robert en houd moed. Denk vaak aan mij. Dat de familie mij niet vergeet. Ik heb de sacramenten ontvangen. ‘k Wens jullie veel goede moed. Ik heb ook moed. Meer kan ik niet zeggen.” Enkele minuten later werd hij door een Duits executiepeloton gefusilleerd. Het is slechts één van de duizenden getuigenissen die beschreven staan in de pas verschenen inventaris van het archief van de Commissie voor het archief van de Patriottische Diensten (1914-1930).
Het archief van de congregatie van de Dochters van het Heilig Hart van Jezus kwam tussen 2007 en 2011 in het Rijksarchief terecht en is intussen geïnventariseerd. De congregatie werd in 1814 gesticht in Bergen en fusioneerde in 1955 met de Congregatie van de Dochters van Maria (Paridaens) te Leuven. De Dochters van Maria-Paridaens verblijven vandaag in Beaumont. Het archief geeft onder meer duiding over de vastgoedgeschiedenis van verschillende wijken van Bergen. Het bevat ook een kroniek over de congregatie tijdens de Eerste Wereldoorlog.
