Archieven van gemeenten bieden zeer interessante gegevens voor de lokale geschiedenis. Jammer genoeg werden (en worden!) sommige lokale archieven verwaarloosd, en is heel wat historisch patrimonium verloren gegaan. In Vorst werd enkele jaren geleden een kentering ingezet, waarvan de publicatie van de inventaris van het gemeentearchief het levende bewijs vormt!
Het dienstplichtarchief van de stad Luik uit de periode 1780-1890 bevat lijsten met geboortedata, registers van de mannen die werden opgeroepen voor dienstplicht per lottrekking, registers van mannen die uitstel van dienstplicht verkregen, enz. Dankzij een nieuwe inventaris is dit dienstplichtarchief voortaan toegankelijk voor onderzoek.
Het archief (1850-1876) van notaris Louis Calixte Urbin-Choffray uit Houffalize kan voortaan worden geraadpleegd in het Rijksarchief te Saint-Hubert. Het archiefbestand bevat enkel de minuten van de notaris, maar het Rijksarchief te Saint-Hubert bezit gelukkig kopieën van de repertoria. De repertoria en minuten van notaris Henri Louis Joseph Dayeneux, die van 1872 tot 1884 actief was in Durbuy, zijn eveneens ontsloten voor onderzoek.
Het BRAIN-onderzoeksproject TIC-Belgium werkt een nieuw Virtual Research Environment-model uit om internationale organisaties te bestuderen. Doelstelling is aan te tonen dat lokaal activisme, nationale hervormingsagenda’s en transnationale ideeënuitwisseling over sociale hervormingen nauw verweven waren. Nicolas Surdiacourt, projectmedewerker van het Rijksarchief voor TIC-Belgium, legt uit hoe dit project nieuwe perspectieven opent voor geschiedkundig onderzoek naar sociale hervormingen in de periode 1815-1914. Bekijk hier de projectfilm.
Zopas verscheen een inventaris waarin de rekeningregisters uit de periode 1362-1794 van veertien Henegouwse steden worden beschreven. De 572 rekeningen in kwestie maken deel uit van het archief van de Rekenkamer, bewaard en bijgevolg raadpleegbaar in het Algemeen Rijksarchief in Brussel.
Het muziekarchief van de kapittelkerk Sint-Vincentius in Zinnik heeft uitzonderlijke erfgoedwaarde en kent een lange voorgeschiedenis. Reeds in 1543 liet kroniekschrijver Jacques de Leussauch zich lovend uit over de kunde van de zangers uit zijn streek, die volgens hem konden wedijveren met die van de kathedraal van Kamerijk. Meer dan 13.000 gedrukte en handgeschreven documenten over de muziekgeschiedenis van Zinnik zijn vandaag ontsloten en raadpleegbaar in het Rijksarchief te Bergen.
Ongeveer 40 strekkende meter archief van Pater Dominique Pire werd eind 2015 overgebracht naar het Rijksarchief te Namen. Pater Pire, die in 1958 de Nobelprijs voor de Vrede won voor zijn inzet voor vluchtelingen, stichtte onder meer de vzw Vredeseilanden. De verklaring van schenking aan het Rijksarchief van het archief van Pater Pire werd ondertekend in januari 2016. Deze uitzonderlijke archiefaanwinst wordt momenteel geïnventariseerd, maar van 11 december 2018 tot 30 maart 2019 kan je in het Rijksarchief te Namen alvast de expo bezoeken die op basis van het archief-Pire werd samengesteld!
Prosper de Haulleville (1830-1898), een van de belangrijkste persfiguren van zijn tijd, richtte o.a. mee de Revue Générale op en leidde van 1878 tot 1890 de Journal de Bruxelles. Zoon Alphonse de Haulleville was van 1910 tot 1927 directeur van het Koloniaal Museum in Tervuren. En kleinzoon Eric de Haulleville was tijdens het interbellum een van de meest veelbelovende Franstalige schrijvers van België. Het archief van de drie de Haullevilles kan voortaan worden geraadpleegd in het Algemeen Rijksarchief in Brussel.
Nadat de Duitse nederlaag een zekerheid was geworden, diep in de herfst van 1918, moest de Belgische regering nadenken over maatregelen die de gevolgen van de oorlogstoestand konden milderen. Er werden diverse diensten en administraties opgericht die zich moesten buigen over de nalatenschap van de Eerste Wereldoorlog. De personeelsdossiers van deze tijdelijke diensten zijn nu geïnventariseerd en raadpleegbaar.
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog bleef een geruïneerd land en een armlastige staat achter. Volgens het credo dat je het geld moet halen waar het zit en dan vooral bij diegenen die van de bezetting hadden geprofiteerd door goede zaken te doen, mikte Minister van Financiën Camille Gutt op de afroming van de oorlogswinsten. Eén van de nieuwe belastingen die dit beleid voortbracht, was de belasting op het kapitaal. Het archief van de betrokken dienst bij het ministerie van Financiën is nu geïnventariseerd.
