Na de overstromingen in de provincie Luik waren onder meer de archieven van het Protestants Centrum van Nessonvaux geïmpacteerd door het water van de Vesder. De documenten werden overgebracht naar het Rijksarchief Luik en gedroogd door leden van de Protestantse Gemeenschap en vrijwilligers uit heel België van het Belgische Blauwe Schildcomité, bijgestaan door vrijwilligers van de Bouclier Bleu France.
Na de overstromingen van juli 2021 heeft het Rijksarchief contact opgenomen met een aantal parochies en kerkfabrieken in functie van het redden van hun beschadigde archieven. Weinig kerkfabrieken namen zelf het initiatief om het Rijksarchief te contacteren. Het Rijksarchief kan nochtans hulp en advies bieden. Aarzel dus niet om deze boodschap over te brengen aan de kerkfabriek van je gemeente!
Vorige week deed het Rijksarchief een oproep tot redding van sommige archieven na de verschrikkelijke overstromingen die Wallonië troffen. De snelle reacties, de voorstellen voor vrijwillige hulp, de demonstraties van steun, het aanbod van diensten, kortom de solidariteit tussen archivarissen en met de rampendiensten was buitengewoon, ver boven verwachting. Bedankt aan iedereen die gehoor heeft gegeven aan onze oproep! De rijksarchivarissen zetten hun interventies om archieven te redden verder op het terrein.
Hoewel de archiefbewaarplaatsen van het Rijksarchief gelukkig volledig gespaard bleven, trof de watersnood heel wat elders bewaarde archieven. Het Rijksarchief heeft tot taak toezicht te houden op de archieven van overheidsdiensten. Deze opdracht bestaat onder meer uit het geven van aanbevelingen inzake conservatie en restauratie, met inbegrip van maatregelen die moeten worden genomen in geval van waterschade. Het Rijksarchief is al sinds 14 juli intens bezig met de opvolging van deze taak.
In het archief van de Commissie voor de burgerlijke verpleeghuizen van Luik (1481-1937), zopas geïnventariseerd, zitten enkele opmerkelijke stukken, zoals het verslag van een bezoek aan een tehuis in Luik waar de bewoners klaagden dat hun bier werd aangelengd met water.
Op 23 juni 1946 ondertekenden Italië en België een akkoord om mijnwerkers naar België te sturen in ruil voor steenkool. Het Algemeen Rijksarchief bewaart in het archief van de Vreemdelingenpolitie talrijke dossiers over Italianen die hun geboortedorp verlieten op zoek naar een beter bestaan. Ook in de gemeentearchieven die verschillende vestigingen van het Rijksarchief bewaren, vind je stukken in verband met Italiaanse immigratie. Onder meer in Bergen en Luik bewaart het Rijksarchief ook nog archief van de steenkoolbedrijven.
Wat weten we over het dagelijks leven van de soldaten van keizer Napoleon Bonaparte? Over hun angst voor de strijd, hun lijden tijdens de veldtochten, de moeilijkheden die ze dagelijks ondervonden? De integrale transcriptie die de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis heeft gemaakt van het dagboek van de veldtochten van wachtmeester Jean Gheerbrant van het 10e huzarenregiment biedt verheldering.
Het Rijksarchief is voortdurend op zoek naar verloren archieven. Op 17 mei 2021 stelde een vrouw uit Hoei spontaan voor aan het Rijksarchief Luik om 44 uittreksels terug te bezorgen van overlijdensakten van soldaten van het Ourthedepartement. Deze documenten werden vermoedelijk in de jaren 1980 of 1990 uit het Rijksarchief meegenomen of gestolen. Heb je publiekrechtelijk archief in je bezit of heb je online of elders zulke archieven te koop zien staan? Neem contact met ons op!
De versoepeling van de raadpleegbaarheid van de registers van de burgerlijke stand (wet van 21 december 2018) is een goede zaak voor het genealogisch onderzoek. De termijn van 100 jaar werd teruggebracht naar 75 jaar voor huwelijksakten en 50 jaar voor overlijdensakten. De voorbije maanden was er nogal wat commotie over het uitblijven van een uitvoeringsbesluit in verband met (1) de afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden. Nu dit langverwachte Koninklijk Besluit gepubliceerd is (B.S. 31/3/2021), blikken we vooruit op de implicaties ervan in de praktijk. Miljoenen akten van de burgerlijke stand uit de periode 1920-1970 online raadpleegbaar maken, zal tijd vragen.
Dat 2020 ook voor het Rijksarchief geen gewoon werkjaar is geweest, hoeft eigenlijk niet eens te worden vermeld. In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. Na een periode van minimale dienstverlening werd gefaseerd heropgestart. In het najaar volgde een tweede sluiting van de leeszalen. Elk Rijksarchief bleef evenwel steeds bereikbaar. En achter de schermen werd meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek. De retroconversie raakte in 2020 in een stroomversnelling. Maar de aandacht ging ook naar het online brengen van meer en meer gedigitaliseerde archieven. Deze uitzonderlijke situatie heeft uiteraard sporen nagelaten in de jaarcijfers: minder leeszaalbezoek, nauwelijks publieksevenementen, minder naar het Rijksarchief overgebrachte archieven… Maar dus ook: een grotere digitale toegankelijkheid.
