Een ongewoon zicht in het Gentse STAM op 13 april 2019: bezoekers troffen er de inkomhal feestelijk versierd met ballonnen aan. Een deel van de balie werd ingenomen door een stevig uit de kluiten gewassen taart. Hier viel duidelijk iets te vieren… En niet zomaar iets!
450 jaar geleden overleed Pieter Bruegel de Oude (ca. 1527/8 - 1569). Voor kunstminnend Europa de ideale gelegenheid om de beroemde schilder voor het voetlicht te plaatsen. Over het leven van Bruegel is weinig met zekerheid geweten, en ook de reconstructie van zijn œuvre heeft specialisten al veel hoofdbrekens bezorgd. De puzzel is nog niet compleet, maar onlangs deed een vaste bezoeker van het Rijksarchief te Gent een intrigerende ontdekking…
Onder het motto 'Hoe maakt u het?' richt de 19e editie van Erfgoeddag op zondag 28 april 2019 volop de schijnwerpers op vakmanschap. Centraal staat het cultureel erfgoed van en over vakmanschap, meesterschap, leren en maken in Vlaanderen. En uiteraard springt het Rijksarchief mee op de kar! Ontdek bijzondere boekbanden in het Rijksarchief te Brugge, maak kennis met kunstwerken die achter de tralies werden gemaakt in het Rijksarchief te Gent, vier in Gent mee de verjaardag van "Lodewijk" die 1200 jaar wordt, ga in Hasselt mee op zoek naar restanten van tijdens WOII neergestorte vliegtuigen, treed in Kortrijk in de voetsporen van een 17e-eeuwse landmeter, bewonder in Leuven de restauratie van de matrikels van de oude universiteit te Leuven of bezoek er de mini-expo over fraude en vervalsingen, ...
Op zaterdag 13 april 2019 heeft het Rijksarchief te Gent een heel bijzondere verjaardag te vieren: die dag wordt het privilege van keizer Lodewijk de Vrome voor de Gentse Sint-Baafsabdij uit 819 precies 1200 jaar! De ouderdomsdeken van onze Gentse collectie is daarmee het oudste intact gebleven ambtelijke document dat in België wordt bewaard en dat handelt over Belgisch grondgebied. Het charter heeft de tand des tijds bijzonder goed doorstaan. Achter de lange, zwierige letters gaat bovendien een ware schat aan informatie schuil… Genoeg redenen voor een feestje én wat extra aandacht dus!
Altijd al willen lezen hoeveel beschuldigden ook in het ancien régime claimden dat ze by drancke waren tijdens het plegen van misdrijven? Hoe creatief men in het toenmalige graafschap Vlaanderen was bij het uitspreken van erestraffen? Of hoe lastig de raadsheren de langdurige ondervraging van een vermeend valsmunter wel niet vonden? Dan zijn de gedigitaliseerde registers van de Raad van Vlaanderen de geknipte bron: 329 dikke turven geschiedenis van Vlaanderen en omstreken, goed voor tienduizenden folio’s aan digitale beelden, raadpleegbaar in alle leeszalen van het Rijksarchief.
"Mijn huis zou tijdens WOII schade hebben opgelopen. Kan ik hierover info vinden in de oorlogsschadedossiers die het Rijksarchief bewaart?" Ontdek ons antwoord.
Tijdens deze Vrouwenweek (4 - 8 maart 2019) richten we onze spots op ‘vergeten vrouwen’ uit de geschiedenis. Elke dag een nieuw verhaal, met dank aan Joke Verfaillie en Annelies Somers, onze archivarissen in het Rijksarchief te Gent.
1. Elisabeth Van Duyse (1670-1748), “vroede vrouw”
2. Drukkersvrouwen, creatief met mannen én met wetgeving
3. De abdissen van de Roosenbergabdij als luis in de pels van de Gentse bisschoppen
4. Anna van Huerne, leven als een voetnoot in een relaas van rebellie, hoogverraad en politieke intriges
5. De “ongrijpbare” Catharina vande Put, een geestelijke dochter op het slappe koord van de orthodoxie
Geestelijke dochters (ook kwezels genoemd) waren een fenomeen dat vooral in de 17e en 18e eeuw opgang maakte. Het ging om particuliere vrouwen die de wens hadden zich intensief aan het geestelijk leven te wijden, maar zonder zich aan te sluiten bij een kloostergemeenschap. Het feit dat zij zich ergens tussen kerk en wereld in situeerden, maakte hen in de ogen van tijdgenoten ietwat verdacht. Zeker vanuit de Kerk zelf werden dergelijke vrouwen met argusogen gevolgd en werd gepoogd hen zoveel mogelijk onder controle te houden. Catharina van Put of vande Putte, ook “Catharina met de stigmata” genoemd, was zo’n geestelijke dochter. Enkele beeldrijke getuigenissen uit de periode 1697-1699 geven ons een idee van de ophef die ze veroorzaakte met haar bijzondere levenswandel.
Sint-Veerleplaats, centrum Gent, 4 augustus 1584. Ondanks de loodgrijze hemel was een gigantische mensenmassa op de been, die het moment niet wou missen waarop notoir calvinist en politicus Jan van Hembyze het schavot naast de pilaren van het Gravensteen zou beklimmen. Een opvallende afwezige in de verslaggeving rond die fatale vierde augustus, is Hembyzes jonge vrouw Anna. Hoewel ze nauwelijks een voetnoot in de marge van de Grote Geschiedenis krijgt, maakte ze alles van op de eerste rij mee.
De Gentse bisschop Antonius Triest (1577-1657) stond bekend als een spreekwoordelijke kampioen van de katholieke reformatie. Hij was vermaard om zijn vroomheid en zijn streven naar katholiek herstel, in de nasleep van de beeldenstormen en de reformatorische onrust van de 16e eeuw. Eén van de instellingen die in zijn vizier kwam, was de abdij van Roosenberg in Waasmunster, een gemeenschap van reguliere kanunnikessen. Vooral de omgang van de zusters met het slot of de clausuur was hem een doorn in het oog. Dat de abdissen waarmee Triest de confrontatie aanging geen volgzame schapen waren, blijkt uit de correspondentie en overgeleverde processtukken uit die tijd …
