2021 was opnieuw een jaar met restricties, met social distancing, met mondmaskers. Niettegenstaande de soms moeilijke omstandigheden slaagden we erin om de leeszalen in alle Rijksarchieven open te houden, heel het jaar door. Dat was mogelijk dankzij het voorafgaand reserveren van werkplekken en van stukken. Maar ook en vooral dankzij 258 flexibele personeelsleden, die ruim 15 km nieuwe archieven verwerkten (wat het totaal op 373 km beheerd archief brengt!), 513 inspectiebezoeken deden, 102 publicaties schreven en drukten, meer dan een half miljoen unieke bezoekers naar de zoekrobotten wisten te leiden, ... Jaarcijfers zijn voor elke organisatie cruciaal. Ze zorgen voor interne duidelijkheid, maar veruitwendigen daarnaast op transparante wijze hoe de organisatie het voorbije jaar zijn missie en taken vormgaf. Data helpen verantwoording af te leggen naar beheersorganen toe en kunnen ingezet worden om op het beleid te wegen. Op welke domeinen gaan we voor- of achteruit?
In de loop der eeuwen gingen vele archieven die eigenlijk in het Rijksarchief thuishoren om de meest uiteenlopende redenen 'verloren'. Het Rijksarchief zet zich actief in om deze verloren gewaande publiekrechtelijke archieven maximaal op te sporen. Zo werden onlangs enkele loten middeleeuwse charters die door een veilinghuis te koop werden aangeboden, op vraag van het Rijksarchief uit de veiling gehaald en via de politie van Eigenbrakel gerecupereerd.
Toen iets meer dan twee jaar geleden de eerste lockdown zich aandiende, werd zoals in alle Rijksarchieven ook in het Rijkarchief Gent de omschakeling naar meer telewerk gemaakt. Als resultaat daarvan, konden grote stappen worden gezet in de zogenoemde “retroconversie”, het omzetten van de bestaande leeszaaltoegangen naar digitale en online doorzoekbare exemplaren. Met hulp van de afdeling DiVa konden op deze manier heel wat archiefinventarissen snel in de zoekrobot worden ingevoerd. Maar een aantal moeilijke gevallen (toegangen met veel kruisverwijzingen naar andere bestanden bijvoorbeeld) bleef voor hoofdbrekens zorgen. Voor twee van deze “lastigaards” werd de klus (integratie in de zoekrobot) recent evenwel geklaard!
In januari 2019 kondigde het Rijksarchief Gent een groot avontuur aan: de restauratie en herverpakking van de chartercollectie van de Graven van Vlaanderen. Niet minder dan 4.055 bestanddeelnummers werden de afgelopen jaren dankzij de financiële steun van het Fonds Baillet Latour gereinigd, waar nodig behandeld of hersteld en vakkundig herverpakt. Na drie jaar uithuizigheid zorgde de terugkeer van de charters voor een blij en langverwacht weerzien in het Rijksarchief Gent!
De archieven van de voormalige militaire rechtscolleges bevatten een schat aan informatie voor de studie van de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse repressie. Het Rijksarchief ontvangt van nabestaanden en onderzoekers jaarlijks honderden vragen om inzage in deze dossiers. Om hen in de toekomst nog beter te kunnen helpen, worden de oorspronkelijke archiefreeksen, die in de loop der jaren over de verschillende depots van het Rijksarchief verspreid zijn geraakt, opnieuw samengesteld. In een eerste fase zullen archieven vanuit ARA 2 naar de Rijksarchieven van Antwerpen, Hasselt en Leuven worden overgebracht. Later volgen nog transporten richting Gent en Brugge. En volgend jaar zijn de Rijksarchieven in Wallonië aan de beurt. We doen er alles aan om de archieven gedurende deze verhuisoperaties maximaal operationeel te houden, maar hou er rekening mee dat opzoekingen tijdelijk – voor de duur van de verhuisoperaties – meer tijd zullen vragen.
Op donderdag 10 maart 2022 besliste de Internationale Archiefraad (ICA), waarvan het Rijksarchief een van de stichtende leden is, om alle betrekkingen op te schorten met de vier Russische en Wit-Russische overheidsinstellingen die momenteel lid zijn van de ICA.
Het Rijksarchief draagt het standpunt van het federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) inzake de huidige situatie in Oekraïne mee uit. Alle federale wetenschappelijke instellingen willen collectief hun volwaardige en volledige solidariteit betuigen met de Oekraïense wetenschappelijke en culturele gemeenschap. Specifiek voor de archiefsector onderschrijft het Rijksarchief als stichtend lid de steunbetuiging van de International Council on Archives (ICA) aan de collega's uit de Oekraïense archiefsector.
Op 14 februari 2022 werd de symbolische kaap gerond van 10.000 volgers op de Franstalige Facebook-pagina van het Rijksarchief! Ook aan Nederlandstalige zijde volgen duizenden mensen het reilen en zeilen in het Rijksarchief: enorm motiverend voor iedereen die met hart en ziel mee aan de kar trekt. Dankjewel daarvoor!
- Nog geen volger van het Rijksarchief? Klik snel op "Vind ik leuk" op onze Facebook-pagina om op de hoogte te blijven van al het laatste nieuws uit het Rijksarchief!
- Wél al een volger van het Rijksarchief? Aarzel niet om ons via Facebook te laten weten naar welke informatie/berichten je op zoek bent!
Eind januari bereikte ons het droevige nieuws dat dr. Ernest Persoons, ere-Algemeen Rijksarchivaris, overleden is in het WZC Sint Bernardus in Bertem. Het Rijksarchief herinnert en eert Ernest Persoons als een civil servant in de beste betekenis van het woord.
Sinds 2013 hebben de archiefploegen van SATURN al ruim 30 kilometer archief van de FOD Financiën verwerkt. Wegens succes wordt de samenwerking tussen het Rijksarchief en de FOD Financiën voor de selectie, inventarisatie en overbrenging van de archieven verlengd tot 2025. Meer nog, omdat er veel extra werk op de plank ligt, wordt het aantal archiefploegen uitgebreid van drie naar vier: één in Vlaanderen, één in Wallonië en twee in Brussel.
