Om de selectie en overbrenging van overheidsarchieven naar het Rijksarchief in goede banen te leiden, stelt de instelling archiefselectielijsten op. Tot voor kort moesten de selectielijsten op de website van het Rijksarchief opgezocht worden in tabellen, maar deze tabellen hebben nu plaats gemaakt voor een handig zoekscherm. De nieuwe zoekfunctie is in de eerste plaats ontwikkeld met het oog op een betere dienstverlening naar ambtenaren en archiefvormers toe, maar betekent ook efficiëntiewinst voor het Rijksarchief zelf.
Sinds 25 mei 2018 is de ‘Algemene Verordening Gegevensbescherming’, beter bekend als de ‘GDPR’, in de Europese Unie van kracht, dus ook in België. Wat verandert er concreet voor het Rijksarchief en voor jou als gebruiker?
Het Rijksarchief staat in voor het toezicht op de archiefvorming en het archiefbeheer in de overheidsdiensten en ziet erop toe dat een selectie van deze archieven, na het verstrijken van het administratief-juridisch nut, voor permanente bewaring wordt overgebracht. Archieftoezicht is een zaak van het hele Rijksarchief, en levert een caleidoscopisch beeld op van het Belgische archieflandschap.
Het Rijksarchief te Gent en Archief Gent (Stads- en OCMW-archief Gent) organiseren op maandag 1 oktober 2018 de 35e editie van het Vlaams-Zeeuws Archivarissenoverleg. Het thema dit jaar is ‘Verhuizen/Reorganiseren’. Zo delen de archivarissen van het Rijksarchief te Gent onder meer hun ervaringen over de verhuis van de collecties van het Rijksarchief in Oost-Vlaanderen vanuit het Rijksarchief te Gent in het Duivelsteen en vanuit het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren naar de nieuwbouw van het Rijksarchief te Gent in de Bagattenstraat.
In het kader van het SATURN-project is recent een nieuwe reeks archieven van registratiekantoren beschreven en raadpleegbaar gemaakt: de archieven van de registratiekantoren van Borgloon, Bree, Maasmechelen, Beringen, Boom, Kapellen, Brasschaat, Geel en Herentals. Registratiekantoren staan in voor het waarborgen van het registratie- en successierecht, op basis van erfenisaangiften. Hun archief biedt een unieke inkijk in de levensloop van onroerende goederen.
Moord en doodslag, verduistering van overheidsgelden, frauduleus bankroet, valsemunterij, … Je vindt het allemaal terug in het archief van het Hof van Assisen van Henegouwen en zijn rechtsvoorgangers, dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Bergen. De publicatie van een inventaris maakt het archief voortaan vlot toegankelijk voor onderzoek.
Sinds 2014 werd stapsgewijs circa 145 meter archief van het Directoraat-generaal Luchtvaart overgebracht naar het Rijksarchief. De recentste aanwinst is een vijftal meter archief van het Von Karman Instituut, het voormalig Belgisch aerotechnisch laboratorium, waaronder een prachtige fotocollectie over de bouw en werking van het aerotechnisch laboratorium, het onderzoek van luchtvaartongevallen, het onderzoek naar nieuwe types vliegtuigen en helikopters, en de uitbouw van de luchthaven van Melsbroek.
Federale administraties adviseren bij hun archiefbeheer is een van dé kerntaken van het Rijksarchief. En dat de nadruk hierbij steeds meer op digitaal werken komt te liggen, hoeft geen betoog. Het Opleidingsinstituut van de Federale Overheid en het Rijksarchief sloegen de handen in elkaar om een leertraject uit te werken voor federale ambtenaren dat gericht is op Duurzaam Digitaal Werken. Enkele impressies van de eerste lading deelnemers op een rijtje!
De verhuis van de Directie Vervoersinfrastructuur van de FOD Mobiliteit en Vervoer (Beliris) naar een nieuwe site in Sint-Joost-ten-Node eerder dit jaar bracht voor het Rijksarchief de vraag mee naar de selectie, de overbrenging en de desgevallende vernietiging van het archief van deze administratie. Een mobiele archiefploeg beoordeelde en verwerkte bijna 1,2 strekkende kilometer documenten die werden bewaard in de twee vestigingen van Beliris.
‘Hoe lang moeten we deze documenten bewaren?’ is de meest gestelde vraag aan de archivaris of informatiebeheerder. Het antwoord zit vervat in administratieve, juridische of historisch-wetenschappelijke redenen die worden gebundeld in een selectielijst. Steden en gemeenten in Vlaanderen hebben sinds kort een nieuwe versie ter beschikking van de selectielijst voor hun archieven.
