Zeventig jaar geleden werd Julien Lahaut, parlementslid en voorzitter van de Belgische Communistische Partij, in zijn woning in Seraing doodgeschoten. Deze politieke moord – een zeldzame gebeurtenis in België –, in de dubbele context van de koningskwestie en de Koude Oorlog, vormt een van de grootste Belgische strafzaken van de 20e eeuw. Naar aanleiding van de overdracht van het fotoarchief van de Luikse Technische en Wetenschappelijke Politie aan het Rijksarchief blikt Laurence Druez, archivaris in Rijksarchief Luik, terug op het leven van een politicus met een buitengewone lotsbestemming en op de omstandigheden van zijn terechtstelling op 18 augustus 1950.
De voorbije jaren heeft het Hof van assisen van Luik heel wat archief overgebracht naar het Rijksarchief te Luik. Deze bijzonder rijke archieven zijn nu geïnventariseerd en ontsloten voor onderzoek. Stukken ouder dan 100 jaar zijn vrij raadpleegbaar.
De “minimale dienstverlening” die sinds half maart van kracht is binnen het Rijksarchief belet niet dat achter de schermen hard gewerkt wordt, ook door onze vrijwilligers! We vroegen hen met spijt in het hart om voorlopig niet naar de leeszalen te komen, maar van thuis uit bleven en blijven ze het stamboomonderzoek in België meer dan ooit mee vooruit helpen. Daarvoor willen we onze vrijwilligers nog eens heel expliciet bedanken! Naast de opvolging van de bestaande projecten (DemoGen, DemoGenVisu, enz.) werden de afgelopen weken ook nieuwe databanken opgestart.
Van 30 maart tot 9 april liep de enquête ArchPoll, waarmee we peilden welke archieven (bestanden/bestanddelen) ons publiek graag zo snel mogelijk online wil. Niet minder dan 2.888 mensen brachten hun stem uit: een aantal dat onze verwachtingen ruim overtrof! We willen alle stemmers dan ook bedanken voor hun deelname. Het werd een experiment dat duidelijk naar meer smaakt. En we houden rekening met jullie voorkeur. De top 10 die uit de ArchPoll naar voren kwam, staat intussen online!
- Vrijgeleiden uit Wereldoorlog I (nrs. 414-607)
- Brabantse volkstellingen (17de-18de eeuw) (nrs. 314-405)
- Vonnisboeken van de Raad van Vlaanderen (14de-18de eeuw) (nrs. 164-170, 2327-2605 en 8557-8596)
- Vonnisboeken van de Grote Raad van Mechelen (1475-1794) (nrs. 977-1045)
- Archief van de Raad van Beroerten (1567-1576) (nrs. 1-400)
- Penningkohieren in het archief van de Audiëntie (1569-1574) (nrs. 618/1-39)
- Kortrijkse poortersboeken (1413-1796) (nrs. 1-5)
- Archief van de oude universiteit Leuven (15de-18de eeuw) (nrs. 3, 22-29, 51-88, 99, 273-286, 288, 298-306, 387-391, 502-511, 689, 710-725, 812-815, 4751-4755)
- Kortrijkse wezerijregisters (1403-1796) (nrs. 1-179)
- Repertoria van notarisarchieven uit Bergen (19de-20ste eeuw) (nrs. 1-57)
In de loop van maart sloten de archiefinstellingen in Europa één voor één hun deuren voor het publiek. In België gebeurde dat op 13 maart 2020, na de beslissing van de Nationale Veiligheidsraad (NVR) van 12 maart. Het Rijksarchief sloot zijn leeszalen en ging een periode van minimale dienstverlening in. Maar achter de schermen wordt meer dan ooit ingezet op het toegankelijk maken van archieven voor onderzoek.
Tussen 1990 en 1992 werd een deel van het archief van FN Herstal, de bekende Belgische wapenfabriek, aan het Rijksarchief te Luik geschonken. Het gaat voornamelijk over de reclameactiviteiten van het bedrijf, maar ook de technische knowhow van de onderneming komt erin aan bod. Dit bijzonder rijke bestand is nu geïnventariseerd en ontsloten voor onderzoek.
Het Rijksarchief moest in 2019 helaas afscheid nemen van enkele ex-collega’s die bijzonder veel betekend hebben voor de instelling. Een postuum eerbetoon aan Jocelyne Puraye, Chantal Vancoppenolle en Rudi Willockx.
Drie vrijwilligers van de Historische Commissie van Grâce-Hollogne hebben drie jaar lang elke maandagochtend afgesproken in het Rijksarchief te Luik om het collectieve geheugen van hun gemeente veilig te stellen. Het resultaat van de arbeid van deze drie musketiers? 55.000 gescande pagina’s van de schepenbanken van de oude gemeenten van Grâce-Hollogne. Een onuitgegeven operatie in het Luikse!
Op 24 december 2019 herdenken het Rijksarchief te Luik en de vzw CELIDA de 75e verjaardag van het bombardement op Luik, waarbij ook het Rijksarchief werd getroffen, destijds gevestigd in de stationsgebouwen van Jonfosse. Een deel van de onschatbare archieven over de geschiedenis van het prinsdom Luik ging daarbij verloren. Naar aanleiding van deze herdenking organiseert het Rijksarchief te Luik op donderdag 12 december 2019 vanaf 19.00u een lezingenavond. En van 13 december 2019 tot 31 januari 2020 kan je in het Rijksarchief te Luik ook een tentoonstelling bezoeken rond het depotleven tijdens het conflict, de relatie van het Rijksarchief te Luik met de bezetter en de omstandigheden van het bombardement van 24 december 1944. De inspanningen die werden (en worden) geleverd om de destijds beschadigde documenten te redden/restaureren, komen in de expo eveneens aan bod.
Tijdens het ancien régime was de provincie Limburg een van de zeventien provinciën van de Spaanse – en later Oostenrijkse – Nederlanden. In de praktijk ging het om een federatie van vier verschillende entiteiten: het Hertogdom Limburg, het Land van Dalhem, het Land van Valkenburg en het Land van ‘s-Hertogenrade (Rolduc). De acta van het internationaal colloquium over de geschiedenis van het hertogdom Limburg en de Landen van Overmaas zijn nu gepubliceerd.
