In maart 2013 droeg het provinciebestuur van Antwerpen zijn archieven ouder dan 30 jaar over aan het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren. De deelarchieven uit deze overdracht die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog en haar nasleep zijn nu geïnventariseerd. Het gaat om archiefstukken die een goed beeld geven van de opdrachten die het Antwerpse provinciebestuur vervulde tijdens de mobilisatie, de bezetting en de directe naoorlogse periode. Zo kan deze inventaris een impuls vormen voor het onderzoek naar de Tweede Wereldoorlog in de provincie Antwerpen, maar ook voor lokaal historisch onderzoek in bredere zin.
Sinds 1830 zijn de douanediensten van de FOD Financiën belast met een reeks opdrachten van primair belang: bestrijding van de handel in namaakproducten en drugs, controle van de invoer aan de grenzen, inning van de douanerechten, toepassing van de douanetarieven, ... Na de ontsluiting in 2015 van duizenden individuele dossiers van douaniers, heeft het Algemeen Rijksarchief nu de centrale dossiers van de douanedienst raadpleegbaar gemaakt. Onderzoekers beschikken voortaan over dezelfde zoekinstrumenten als de toenmalige ambtenaren!
Stamboeken van zeelui bevatten gegevens die geschikt zijn voor zowel stamboomonderzoek als onderzoek naar migratiepatronen. In het kader van het IMMIBEL-project werden de klappers op de stamboeken die worden bewaard in het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren digitaal verwerkt én geïntegreerd in onze online zoekrobot.
De 107 strekkende meter archief van het aankoopcomité van Bergen (verantwoordelijk voor de aankoop en onteigening van vastgoed voor rekening van de Staat) die in 2014 werd overgebracht naar het Rijksarchief te Bergen is dankzij de publicatie van een inventaris nu ook raadpleegbaar. Het archief beslaat vooral de periode 1938-1976 en alle gemeenten van de provincie Henegouwen komen erin aan bod. Het archiefbestand bevat onder meer de minuten van akten die door het comité werden verleden, briefwisseling met onteigende personen, plattegronden en uittreksels van het kadaster, onteigeningsplannen, foto’s, expertiseverslagen, hypotheekattesten, enz.
Het kasteel van Annevoie was drie eeuwen lang in handen van de familie de Montpellier, nadat deze het had verworven van de familie de Halloy. Het archief van de familie de Montpellier d'Annevoie en aanverwanten (1587-1983), dat lange tijd in het kasteel werd bewaard, is nu raadpleegbaar in het Rijksarchief te Namen.
De late 17e eeuw is een wat mysterieuze periode, die historici nog maar weinig hebben bestudeerd. Een nieuwe inventaris werpt nieuw licht op dit tijdvak. Het gaat om procesdossiers van de Raad van Brabant over de adel. De adel speelde in deze periode een belangrijke maatschappelijke, militaire en politieke rol. De 1.400 dossiers die staan beschreven in de nieuwe inventaris bieden een schat aan informatie voor de lokale geschiedenis van honderden dorpen uit het ancien régime (o.a. over molens, hoeves, kastelen,…), naast een massa aan biografische en genealogische data.
Het archief van Patrice de Neny (1716-1784), telg uit een oude Ierse adellijke familie, kwam in 1877 in het Algemeen Rijksarchief terecht, maar bleef tot dusver vrij onbekend omdat het ‘verstopt’ zat in de Handschriftenverzameling. Dankzij een aparte inventaris die zopas verscheen, haalden we de Neny uit de vergetelheid.
Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan 600 eretekens uit de periode van de Eerste Wereldoorlog. Deze getuigenissen van het Belgisch patriottisme tijdens WO I werden gefotografeerd en kunnen voortaan online bekeken worden via de zoekrobot van het Rijksarchief.
Al vijf jaar lang levert het SATURN-project (Selection of Archives and Transfer Under Right coNditions) mooie resultaten op, die een heuse aanwinst betekenen voor de FOD Financiën, het Rijksarchief én de onderzoeksgemeenschap. Eind augustus 2018 werd bijvoorbeeld een bundel gepubliceerd met 17 inventarissen van het archief van de registratiekantoren van het voormalig gerechtelijk arrondissement Bergen. De publicatie vormt een onmisbaar zoekinstrument voor al wie opzoekingen doet naar een erfenisaangifte, een afstand van muurgemeenschap of een onderhandse akte.
