Genealogisch onderzoek is bijzonder boeiend en leert je heel wat over jouw voorouders en hun leefwereld. Als je graag jouw stamboom wil opmaken, heb je ongetwijfeld heel wat vragen: waar begin ik mijn opzoekingen? Hoe ver kan ik terug in de tijd? Wie kan mij helpen? Welke fouten mag ik zeker niet maken?
Blijf vooral geduldig en begin je speurtocht bij informatie over jezelf. In tweede instantie kan je dan op zoek naar de geschiedenis van jouw voorouders.
- Verzamel wat voor het rapen ligt
- Bevraag jouw familieleden
- Vraag uittreksels of reproducties van akten van de burgerlijke stand
- Wandel over kerkhoven
- Gebruik de zoekrobot 'Zoeken naar personen' van het Rijksarchief
- Raadpleeg gedigitaliseerde genealogische (en andere) bronnen
- Bezoek een leeszaal van het Rijksarchief
- Neem deel aan vrijwilligersprojecten
- Word lid van een genealogische vereniging of een heemkundige kring
Verzamel wat voor het rapen ligt
Verzamel alle informatie waarover je eigenlijk al beschikt, zoals geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten, oude foto’s en andere familiedocumenten. Noteer geboortedatum en -plaats van jouw ouders, grootouders, enz.
Bevraag je familieleden
Stel vragen aan (oudere) familieleden om meer te weten te komen over de vorige generaties.
Vraag uittreksels of reproducties van akten van de burgerlijke stand
Voor de akten van de burgerlijke stand is de wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van toepassing. Gegevens over de burgerlijke stand worden openbaar na 50 jaar voor overlijdensakten, na 75 jaar voor huwelijksakten en na 100 jaar voor geboorteakten. De digitalisering van de registers van de burgerlijke stand van 1910 tot 1950 ging in 2022 van start in de Rijksarchieven van Bergen, Beveren en Leuven. Deze gegevens zijn momenteel dus nog niet online beschikbaar. Lees meer hierover in dit nieuwsartikel.
- Meer informatie over de raadplegingsmodaliteiten van de akten van de burgerlijke stand vind je hier.
Wandel over kerkhoven
Kerkhoven zijn een bron van informatie, al was het maar omdat grafstenen geboorte- en sterfdatum vermelden van jouw familieleden evenals de naam van hun echtgeno(o)t(e). Wie weet vind je toevallig het graf van een ver familielid!
Gebruik de zoekrobot 'Zoeken naar personen' van het Rijksarchief
De zoekrobot Zoeken naar personen bevat meer dan 42 miljoen namen uit geboorte-, doop-, huwelijks-, overlijdens- en begrafenisakten. De gegevens in deze zoekrobot zijn samengebracht door talrijke vrijwilligers. In de eerste plaats worden namen genoteerd, maar voor zover beschikbaar ook andere gegevens zoals geboortedatum, geboorteplaats, ... De databank geeft toegang tot deze gegevens, maar – op enkele uitzonderingen na – niet tot de akten zelf.
Regelmatig worden updates uitgevoerd. Het aanbod breidt dus beetje bij beetje uit.
- Raadpleeg de handleiding voor de zoekrobot Zoeken naar personen of de veelgestelde vragen hierover.
- Bekijk de instructievideo over de zoekrobotten van het Rijksarchief
- Meer info over de zoekrobot Zoeken naar personen
Raadpleeg gedigitaliseerde genealogische (en andere) bronnen
Bij het opstellen van een genealogie begin je met je eigen persoonsgegevens om nadien op te klimmen naar je ouders, grootouders, overgrootouders, betovergrootouders, enz. Omwille van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer worden de gegevens van de burgerlijke stand pas na verloop van tijd openbaar: overlijdensakten na 50, huwelijksakten na 75 en geboorteakten na 100 jaar. De eerste decennia moet je bijgevolg zelf overbruggen met behulp van trouwboekjes, doodsbrieven, bidprentjes, grafschriften, …
Registers van de burgerlijke stand
Van zodra je aanknopingspunten hebt die ouder zijn dan 50 jaar, kan je in de registers van de burgerlijke stand aan de slag. Die worden in elke gemeente door de ambtenaar van de burgerlijke stand bijgehouden en bevatten in chronologische orde de akten van geboorte, huwelijk en overlijden. Meestal zijn die in aparte reeksen samengebracht. Soms worden de verschillende aktetypes door elkaar geregistreerd. De registers worden in tweevoud opgemaakt: één exemplaar blijft in de gemeente, het andere gaat naar de griffie van de rechtbank van eerste aanleg en wordt daarna naar het Rijksarchief overgebracht. De registers van de burgerlijke stand beginnen omstreeks 1796-1797, het jaar V van de toenmalige Franse tijdrekening.
Geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten, opgemaakt als rechtsgeldig bewijsstuk, vormen de basisdocumentatie voor genealogisch onderzoek na 1796.
Omdat alle indexen op parochieregisters en burgerlijke stand per gemeente werden opgemaakt, dien je te achterhalen in welke parochie of gemeente de akte werd geregistreerd. Over het algemeen is dat (voor een huwelijksakte) de woonplaats van de bruid. In de index of tienjarige tafel van de betrokken parochie of gemeente zoek je de datum en/of het volgnummer op van de akte en vervolgens zoek je in het aangegeven register de akte op. Met de hierin gevonden namen en data ga je weer terug naar de indexen en tienjaarlijkse tafels en zo verder tot je bij de oudste (bekende) voorouders bent aanbeland.
Parochieregisters
Eenmaal de kaap van het jaar 1796 voorbij, moet je op de parochieregisters (doop-, trouw- en begraafboeken), opgemaakt door pastoors, overstappen. Vanaf de 16de eeuw werden de parochiegeestelijken verplicht om dopen, huwelijken en overlijdens/begrafenissen te registreren. Veel van deze registers vangen pas aan tussen 1610 en 1630 en talrijke registers gingen verloren. Hou er rekening mee dat vaak de datum van het doopsel of de begrafenis en niet de datum van geboorte of overlijden vermeld worden.
Parochieregisters, meestal opgemaakt in (eenvoudig) Latijn, bevatten doorgaans minder gestandaardiseerde informatie dan de registers van de burgerlijke stand.
In het laatste kwart van de 18de eeuw is de opgenomen informatie vaak uitgebreider: naam van de vader van de huwelijkspartners, herkomst van bruid en bruidegom, handtekeningen van de partners en getuigen, omstandigheden van het overlijden,… Dopen van onwettige kinderen (illegitimi) worden soms apart geregistreerd.
Omdat alle indexen op parochieregisters en burgerlijke stand per gemeente werden opgemaakt, dien je te achterhalen in welke parochie of gemeente de akte werd geregistreerd. Over het algemeen is dat (voor een huwelijksakte) de woonplaats van de bruid. In de index of tienjarige tafel van de betrokken parochie of gemeente zoek je de datum en/of het volgnummer op van de akte en vervolgens zoek je in het aangegeven register de akte op. Met de hierin gevonden namen en data ga je weer terug naar de indexen en tienjaarlijkse tafels en zo verder tot je bij de oudste (bekende) voorouders bent aanbeland.
Maar... kijk ook verder dan de parochieregisters en de registers van de burgerlijke stand
Opgelet: het integraal digitaliseren van alle documenten die met genealogie te maken hebben is onmogelijk. Het Rijksarchief bewaart immers meer dan 370 km aan archieven... Alleen de meest geraadpleegde en/of meest kwetsbare documenten zijn online raadpleegbaar.
Bezoek een leeszaal van het Rijksarchief
Elke leeszaal van het Rijksarchief (behalve die van het Archief van het Koninklijk Paleis) heeft computers waarop je online archieven kan raadplegen. Je krijgt er ook toegang tot bijna 112.000 gedigitaliseerde kaarten en plattegronden, die de steden en dorpen van jouw voorouders in beeld brengen. Sommige van deze kaarten en plannen zijn online beschikbaar op www.cartesius.be.
Bovendien zijn de meeste parochieregisters en registers van de burgerlijke stand ouder dan 100 jaar beschikbaar op microfilm in de leeszalen van het Rijksarchief. De locatie van de archieven en microfilms hangt meestal af van de zetel of locatie van de producent van het archief.
Parochieregisters en burgerlijke stand zijn niet de enige bronnen om meer te weten te komen over jouw voorouders. Het Rijksarchief bewaart vele andere nuttige documenten voor je onderzoek, zoals notariële akten, gerechtelijke dossiers, enz. Onze archivarissen maken je graag wegwijs in de collecties die in de verschillende Rijksarchieven worden bewaard.
Inventarissen en zoekwijzers tenslotte zijn ook aardige hulpmiddelen voor jouw onderzoek.
- Praktische richtlijnen voor een (eerste) leeszaalbezoek
- Archief te raadplegen in de leeszalen van het Rijksarchief
Neem deel aan vrijwilligersprojecten
Een boon voor ons archief? Ontdek hier de vrijwilligersprojecten van het Rijksarchief. Je kan van thuis uit ook deelnemen aan het Demogen-project.
Word lid van een genealogische vereniging of een heemkundige kring
Vele Belgische gemeenten hebben een genealogische en/of heemkundig kring. Hun leden hebben vast een antwoord op jouw vragen of kunnen je wegwijs maken in jouw onderzoek. Surf eens rond of wend je tot jouw gemeentebestuur voor hun contactgegevens.
Update pagina: 20/01/2023
