Op 20 mei vond in Eupen de Dag van de Nieuwste Geschiedenis plaats: place to be voor Belgische historici van de hedendaagse geschiedenis. Dit jaar stond de tweejaarlijkse conferentie in het teken van het thema ‘publieksgeschiedenis’, met presentaties en discussies over de stand van zaken op dit gebied in België en Europa. Publieksgeschiedenis draait in grote lijnen om de omgang met en de valorisatie van geschiedenis buiten de academische wereld. Het spreekt vanzelf dat archieven in het algemeen en het Rijksarchief in het bijzonder daarover een belangrijke stem hebben.
Oorspronkelijk zou worden bijeengekomen in 2020, in het kader van de herdenking van 100 jaar aansluiting van de voormalige Pruisische districten Eupen en Malmedy bij België, maar COVID-19 zorgde voor uitstel. De dag werd georganiseerd door het Rijksarchief, de BVNG/ABHC, het Zentrum für Ostbelgische Geschichte en het Centre for Contemporary and Digital History van de Universiteit van Luxemburg (C2DH).
De centrale positie van het Rijksarchief binnen het thematische veld van de publieksgeschiedenis wordt duidelijk als de bijdragen van medewerkers van het Rijksarchief onder de loep worden genomen:
- Histoire publique et histoire régionale : une alliance « naturelle » ? Le cas de la Communauté germanophone de Belgique
Els Herrebout, diensthoofd van het Rijksarchief Eupen, en Vitus Sproten, archivaris in het Rijksarchief Eupen, spraken over wat archiefinstellingen in de Duitstalige Gemeenschap doen op het gebied van publieksgeschiedenis. - Publieksgeschiedenis is koorddansen: spreken met de praktijk over evenwichten en valkuilen
Paneldeelname van Nico Wouters, hoofd van het CegeSoma. - Histoire publique et outils numériques
Paneldeelname van Chantal Kesteloot, verantwoordelijke Publieksgeschiedenis bij het CegeSoma. - « Archisols », dynamique de recherche multidisciplaire et cocréative
François Antoine, diensthoofd van het Rijksarchief Brussel (Vorst), hield een presentatie over het Archisols-project. - Gezocht: duurzame online geschiedenis
Koen Aerts, deels verbonden als onderzoeker aan het CegeSoma, sprak over het platform BelgiumwwII.be. - Bruggen bouwen tussen academische historici, heemkundigen en erfgoedwerkers
Bijdrage van Chantal Kesteloot (CegeSoma) over het thema Villes en guerre: des livres, un site Internet et une exposition - Leeszaal of alles digitaal?
Paneldeelname van Gertjan Desmet, archivaris bij het CegeSoma
Het panel Leeszaal of alles digitaal? Visies op het digitaal beschikbaar stellen van erfgoedcollecties werd met belangstelling gevolgd door talrijke archivarissen van het Rijksarchief.
Vanuit het standpunt van de archieven waren de belangrijkste vragen welke rol archieven vandaag en in de toekomst (zullen) spelen in een meer digitale wereld, welke rol archieven hebben bij het toegankelijk maken van en in contact komen met lokale en regionale geschiedenis, hoe archieven verbindingen kunnen leggen tussen geschiedenisliefhebbers/andere disciplines en professionele historici, en welke rol archieven in het algemeen spelen op het gebied van publieksgeschiedenis.
In verschillende bijdragen werd duidelijk dat archiefinstellingen in België de motor vormen van deze beweging, een centrale rol spelen als communicatoren en onmisbaar zijn als links tussen de academische en niet-academische wereld.
