Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

NaPol-Intel - Nationalisatie van de politionele informatiegaring in België (1918-1961) : democratiseringsproces en bureaucratisch kennisbeheer

Texte petit  Texte normal  Texte grand

Inhoud

Het BRAIN-onderzoeksproject NaPol-Intel moet leiden tot een beter inzicht in de evolutie van het beheer van de politionele informatiegaring en in het proces van centralisatie van de politiediensten in België, van het einde van WOI tot het begin van de jaren 1960. Het is ook de bedoeling een analyse te maken van de link tussen de verregaande wijzigingen in de Belgische samenleving en de ontwikkeling van de politiediensten, die op alle niveaus alsmaar professioneler werden. Daarnaast zal worden onderzocht hoe de politionele informatiegaring tot stand kwam, hoe die inlichtingen verspreid en hoe ze gebruikt werden. Zo kan worden bepaald hoe het beheer van die informatie het beleid en de praktijk van de politie- en veiligheidsdiensten van ons land heeft vormgegeven en gelegitimeerd. Om op al die vragen te kunnen antwoorden, werden drie assen uitgetekend: openbare orde, morele orde en “politionele legitimatie”. Die onderwerpen moeten leiden tot een beter begrip van de democratische vooruitgang die de Belgische samenleving heeft geboekt in de loop van de 20ste eeuw. Door beter te verstaan hoe de Staat omging met de inname van het openbaar domein, de toegenomen vrijheid van meningsuiting en de grotere vrijheid van politiek actievoeren, kan ook een beter inzicht worden verkregen in de evoluties van onze tijd.

Het project draait om de ontsluiting van archiefstukken, de verbetering van de toegankelijkheid van dit archief, de valorisatie ervan en het in perspectief plaatsen van de documenten. De klemtoon zal liggen op de aanwending van het archief van twee belangrijke instellingen: de Rijkswacht en de Algemene Rijkspolitie (ARP). De ARP werd in 1943 opgericht binnen het ministerie van Binnenlandse Zaken om informatie in te zamelen over mogelijke bedreigingen van de openbare orde. Ze werd uitgesplitst over verschillende onderdelen van de politie en kende gedurende lange tijd veel problemen om haar opdracht uit te voeren. Toch heeft de ARP duurzaam haar stempel gedrukt op de geschiedenis van de Belgische politiediensten.

Het project, dat met steun van het Federaal Wetenschapsbeleid (Belspo) wordt gevoerd binnen het Algemeen Rijksarchief, zal leiden tot de ontsluiting van duizenden lijsten met rijkswachters, processen-verbaal van uitzonderlijke gebeurtenissen, registers met orders en foto’s van brigades. In 2021 werd een eerste reeks personeelsdossiers van rijkswachters online beschikbaar gesteld. Tijdens de zomer van 2021 werden bijkomend 30.000 scans gemaakt van de archieven van de Belgische rijkswacht.

Zo zal innovatief onderzoek worden gestimuleerd, waarvan de resultaten zeker de belangstelling zullen wegdragen van onderzoekers én het grote publiek. We houden je op de hoogte van de verdere ontwikkelingen van het project.     

 

     

Partners

  • Algemeen Rijksarchief (ARA)
  • Universiteit Gent (UGent)        
  • Université catholique de Louvain (UCLouvain)

Medewerkers

Wetenschappelijk comité

Coördinatie en supervisie:

  • Michaël Amara (ARA), promotor
  • Margo De Koster (UGent)
  • Xavier Rousseaux (UCLouvain)

Publicaties

Nieuws

Momenteel geen nieuws over dit lopend onderzoek.

Links

Update pagina: 21 november 2023

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement