Met de steun van de Koning Boudewijnstichting werden 35 registers van de Geheime Raad van het Prinsbisdom Luik gerestaureerd. De 16de- en 17de-eeuwse registers zijn nu raadpleegbaar via de online zoekomgeving van het Rijksarchief. De digitalisering van de archieven van de Geheime Raad wordt intussen verdergezet.
De Geheime Raad was het voornaamste regeringsorgaan van de prinsbisschop en stond in voor het centrale bestuur van het Prinsbisdom en voor het dagelijks beheer van de overheidsaangelegenheden. De Raad had een stem in diverse regeringszaken zoals de voogdij over de lokale gemeenschappen, het economisch beleid (controle op de omloop van het geld en op maten en gewichten, toezicht op de markthandel, reglementering van werkplaatsen, organisatie van het openbaar vervoer), veld- en boswacht; wegen- en verkeerspolitie, gebouwen, waterlopen, gezondheidszorg, geneeskundebeleid, preventie van ongelukken en branden, handhaving van de openbare orde, preventie van misdrijven, garnizoens-, vreemdelingen- en zedenpolitie, militaire opeisingen, bestuur van justitie, organisatie van het notariaat, toezicht op drukkerijen en boekhandels; nazicht van adeldomstitels, beoordeling van de kandidaturen voor door de prinsbisschop verleende ambten en functies.
De persoonlijke (“geheime”) adviseurs die de prinsbisschop uitkoos, vormden een dominante oligarchische groep in de Luikse samenleving: kanunniken van Sint-Lambertus, schepenen van Luik, leden van de gewone Raad en van het leenhof van Luik, oud-burgemeesters, rechtsgeleerden, advocaten, edellieden.
De beslissingen van de Raad werden opgetekend in 94 registers met verslagen of “protocollen”, die de periode 1587-1793 beslaan.
Helaas gingen in 1944 bij het bombardement op het Rijksarchief Luik 18 registers in vlammen op. Heel wat andere stukken leden brand- of waterschade door de tussenkomst van de brandweer of door sneeuw. Het papier was bros geworden en aan de randen zo kwetsbaar dat de stukken niet raadpleegbaar waren. Sommige registers vertoonden schimmelsporen en de bladzijden kleefden aan elkaar.
Enter het Fonds David Constant, dat een subsidie toekende om de registers te restaureren en verder verval tegen te gaan. Het herstelproces verliep in meerdere fasen: ontsmetting, scheiding en nummering van de bladzijden, schoonmaak en versteviging (aanbrengen op Japans papier met alkaline ter bescherming tegen verzuring, met een pH-neutrale lijm; zo worden de documenten verstevigd en toch soepel gehouden). De registers zijn opnieuw perfect leesbaar, hanteerbaar en zitten in verstevigde, op maat gemaakte kokers.
Online raadpleging
De 35 eerste registers van de Geheime Raad van het Prinsbisdom Luik zijn online raadpleegbaar (als je aangemeld bent met je account). Je kan ze ook digitaal raadplegen in alle leeszalen van het Rijksarchief. De registers beslaan de periode van 21 januari 1587 tot 24 december 1701.
De inventaris van het archief van de Raad kan gratis online worden geraadpleegd en gedownload (meer dan 3.000 inventarisnummers!). In de inventaris vind je de beschrijvingen van de 35 registers die online staan, soms met een analyse van de genomen beslissingen.
