Stichtingen kunnen studenten een financieel duwtje in de rug geven voor het bekostigen van hun studies. Dit is een lange filantropische traditie. Sommige van die stichtingen gaan terug tot de 16de eeuw, zoals blijkt uit een archiefbestand dat recent ontsloten werd in het Rijksarchief Bergen. De 80 strekkende meter archief over het beheer van studiebeurzen van de 16de eeuw tot heden is van groot belang voor de geschiedenis van gender, onderwijs en familieleven op provinciaal en lokaal niveau. Naast informatie over de stichtingen en hun begunstigden bevat het archief onder meer talrijke genealogische notities en schetsen.
DigHiMapper betrekt het publiek bij twee belangrijke stappen in de verwerking van historische kaarten tot analyseerbare informatiebronnen. Door kaarten te ‘georefereren’ en ‘annoteren’ wordt het mogelijk landschapsevoluties in beeld te brengen en kaarten gericht te doorzoeken op plaatsnamen. Centraal in een eerste fase van dit platform staan de prachtige kaarten van de familie Arenberg, bewaard in het Algemeen Rijksarchief.
Sinds 2000 bewaart het Rijksarchief Namen archieven van de families van der Straten en Ponthoz. Begin 2023 werd nog een aanvulling op dit familiearchief overgebracht naar het Rijksarchief Namen. Verschillende dagboeken van de familie werden eind 2022 online raadpleegbaar gemaakt.
8 maart is Internationale Vrouwendag, een dag waarop wereldwijd extra (en spijtig genoeg nog steeds broodnodige) aandacht wordt gevraagd voor vrouwenrechten en de emancipatie van de vrouw. In onze archieven zijn tal van sporen te vinden van militantes van de feministische zaak. Als eerbetoon en bron van inspiratie dit portret van Vogelina Dille-Lobe (1912-1997), een geëngageerde feministe pur sang. Al in 1933 was Vogelina Lobe een voorvechtster van bewust moederschap, anticonceptie en geboortecontrole. Ze stelde ook de loonkloof tussen vrouwen en mannen aan de kaak en andere zaken die vandaag de dag nog steeds onderwerp van maatschappelijk debat zijn. Ontdek haar verhaal.
De metissen uit de koloniale periode en hun nakomelingen zullen binnenkort makkelijker informatie over hun familiegeschiedenis kunnen raadplegen. Het wetsontwerp dat de toegang tot archieven mogelijk maakt met het oog op de hereniging van families na gedwongen grensoverschrijdende scheidingen, werd op 16 maart 2023 aangenomen door de plenaire vergadering van het Parlement. Een wetsvoorstel hiertoe werd eind februari 2023 aangenomen door de Kamercommissie. Het wetsvoorstel werd opgesteld met de hulp en expertise van het projectteam “Resolutie-Metissen” van het Rijksarchief.
Een wetsvoorstel hierover werd zopas goedgekeurd in de Kamercommissie en zal binnenkort in de plenaire vergadering worden besproken. Dit wetsontwerp kwam tot stand dankzij de tussenkomst en expertise van het onderzoeksteam “Resolutie-Metissen” van het Rijksarchief.
Het Studiecentrum voor Onderneming en Beurs droeg begin 2023 niet minder dan 1,3 strekkende kilometer archief met grote onderzoekswaarde voor de economische geschiedenis van België over aan het Rijksarchief Beveren. Het gaat om de archieven van de beurzen van Brussel, Antwerpen, Gent en Luik, de archieven van het Comité voor het Nazicht van Effecten, en een collectie dossiers over bedrijven aangelegd door de Kredietbank.
Een jaar geleden werd het vrijwilligersluik van het PARDONS-project opgestart. Vrijwilligers helpen bij de ontsluiting van de omvangrijke reeksen gratiebrieven die het Rijksarchief bewaart. In de eerste fase richt het project zich op de gratiebrieven uit het hertogdom Brabant. Alle 2.601 brieven in kwestie zijn nu verzameld in een databank, die zal toelaten om specifieke brieven op te zoeken op locatie of persoonsnaam. De eerste 100 namen zijn al ingevoerd in de online zoekomgeving!
In de context van de ontsluiting en valorisatie van archief over de kolonisatie heeft het Rijksarchief een inventaris gepubliceerd van het archief van de Maatschappij voor Krediet aan de Middenstand en aan de Nijverheid. Deze twintig meter archief bevat dossiers met kredietaanvragen van een honderdtal ondernemingen en zowat 1.300 privépersonen. Het gaat om de periode 1947-1960.
Ruim tien jaar geleden besloot de familie Lindemans om haar archief in bewaring te geven aan het Algemeen Rijksarchief. Dankzij inventarisatie is dit familiearchief nu beschikbaar voor historisch onderzoek. De oudste sporen van de familie Lindemans gaan terug tot de tweede helft van de 14de eeuw. De onderzoeksmogelijkheden van dit familiearchief? Onderwijsgeschiedenis, lokale geschiedenis, genealogie en familiekunde.
Het bronnenmateriaal dat in het Rijksarchief wordt bewaard, bevat een schat aan informatie voor genealogisch en (lokaal) historisch onderzoek. Na het succes van een eerste lessenreeks over 19de-eeuws archief in 2018-2019 gaan we nu aan de slag met materiaal van vóór de Franse Revolutie. Daarbij komen heel wat documenten aan bod die al online beschikbaar zijn. Tijdens de workshops geeft een medewerker van het Rijksarchief je telkens praktische informatie voor het gebruik van het bronnentype in kwestie.
