De archiefploeg van SATURN heeft de archiefselectielijst van het kadaster afgerond, in nauwe samenwerking met de administratie. Het doel? Homogene overdrachten mogelijk maken, efficiënte selectie en vernietiging uitvoeren en digitaliseringsoperaties ondersteunen.
Al twee eeuwen lang verzamelen ambtenaren van het kadasterbestuur van lokale controlekantoren en regionale directies informatie over vastgoedmutaties die ze verkrijgen via de registratiekantoren, gemeentes, particulieren en landmeters. Die gegevens worden samengebracht en verwerkt in een complexe en gestructureerde documentatie. Bedoeling is om een follow-up te organiseren van de landschapstransformaties, van de evolutie van eigendomstitels en om een update te hebben van het kadastraal percelenplan en de bijhorende evaluaties.
Om de kilometers registers, dossiers, steekkaarten en plannen – op papier, microfiche of digitale drager – die zijn ingezameld bij de Administratie Opmetingen en Waarderingen (MEOW, voordien het Kadaster) de baas te kunnen, hebben de FOD Financiën en het Rijksarchief in 2013 het project SATURN opgezet. Drie SATURN-teams selecteren, inventariseren en verpakken archief (waaronder dat van het Kadaster) dat permanent bewaard moet blijven. De prioriteiten van SATURN worden vaak bepaald door logistieke vereisten (verhuisoperaties en reorganisaties) en wijzigingen in de werkpraktijk van MEOW (digitalisering, informatisering).
Vóór de overbrengingen staan de SATURN-archivarissen de MEOW-diensten bij om hun archief te beheren en te bewaren. Ze maken een stand van zaken op over het archief ter plaatse en geven aanbevelingen over bijvoorbeeld de selectie. Om een efficiënte selectie te garanderen, heeft het SATURN-project in samenwerking met de diensten een archiefselectielijst opgesteld van de administratie Opmetingen en Waarderingen.
De selectielijst zorgt ervoor dat de vernietiging en overbrenging van archieven op een uniforme manier gebeurt voor alle diensten verspreid over heel België. Uit het inventarisatiewerk dat al verricht is, kwamen verschillende richtlijnen naar voren die in deze selectielijst zijn opgenomen en die in verschillende provincies al worden toegepast door de projectteams. De kadastrale leggers (registers en toegangen) zijn volledig overgebracht (1835-1979). De belangrijkste reeksen “mutatiebronnen” moeten worden overgebracht tot de datum van de gemeentefusies (1835-1976). Wat de selectie voor vernietiging betreft, ging het erom duidelijke en werkbare criteria vast te leggen voor de selectie van bepaalde reeksen die als dubbele exemplaren werden beschouwd, of manieren te bedenken om steekproeven te nemen van bepaalde categorieën van tussentijdse documenten – met het oog op het documenteren van werkpraktijken en het bewaren van bronnen voor perceelgeschiedenis.
De selectielijst is ook belangrijk voor de digitalisering van het papieren archief van de MEOW-diensten. Het SATURN-project moet ervoor zorgen dat kadastraal archief zorgvuldig wordt bewaard, met bijzondere aandacht voor de oudere stukken zoals de oorspronkelijke "aanwijzende tafels" (1835-1980) en de “mutatieschetsen” (1835-2005). Die unieke en essentiële documenten – die tot nu toe goed werden bewaard bij de diensten maar die gedurende twee eeuwen vaak ter hand werden genomen – zullen onmiddellijk na de digitalisering worden overgebracht naar het Rijksarchief.
De selectielijst
DURIEUX Romain en PRENEEL Marij, Archief van de Federale Overheidsdienst Financiën : Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie : Administratie Opmetingen & Waarderingen : Centra en Antennes : Kadaster: Archiefselectielijst 2025, reeks Archiefbeheersplannen en selectielijsten nr. 292, publicatienr. 6566, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2025.
Deze publicatie is enkel elektronisch beschikbaar. Je kan de pdf-versie downloaden via onze webshop of de selectielijst opzoeken op onze website via de zoekfunctie voor selectielijsten.
