Het Rijksarchief is een essentiële partner voor het beheer van lokaal archief in het Waals Gewest. Virton, een stad die erg te lijden had tijdens WO I, plukt mee de vruchten van deze aanpak.
Het historisch archief van de stad Virton dreigde in december 2010 verloren te gaan tijdens een brand die de jeugdclub van Ruette in de as legde. Op de bovengelegen verdieping werd immers het archief bewaard. Deze ramp en de risico’s verbonden aan het overbelasten van de vloeren van de archieflokalen van het stadhuis deden de gemeenteraadsleden beslissen om een partnerschap aan te gaan met het Rijksarchief. De situatie in Virton gaf mee aanleiding tot het opzetten van het project ‘Lokaal archief Wallonië: vrijwaring en valorisatie van lokaal archivalisch erfgoed’.
In 2025 werden bijna 200 meter archief van de oude gemeenten Virton, Latour, Bleid, Èthe, Ruette en Saint-Mard geïnventariseerd. Het is een zeer rijk bestand, ook voor de 19de eeuw en de periode van de twee wereldoorlogen. De gemeenten in kwestie betaalden immers een hoge tol tijdens de Slag der Grenzen: moordaanslagen, vernielingen, deportaties. Zo werden op 24 augustus 1914 in Latour 71 inwoners vermoord door Duitse troepen.
Maandenlang werden in de gemeentelokalen de diensten geholpen bij het selecteren en ordenen, het leegmaken van burelen, het opstellen van vernietigingslijsten en het centraliseren van het gemeentearchief in een archieflokaal dat volledig gerenoveerd en modern uitgerust is. Het gemeentebestuur is nu gewapend om de komende tientallen jaren in zijn archiefbehoeften te voorzien.
Reportages TV-Lux over de brand in Virton in 2010
- http://www.tvlux.be/video/communes-aides-pour-archiver_7453.html
- http://www.tvlux.be/video/communes-aides-pour-archiver_7454.html
De inventarissen
De inventarissen van de gemeentearchieven van Latour, Bleid en Èthe zijn gepubliceerd in onze webshop en raadpleegbaar in AGATHA. Voor Ruette, Saint-Mard en Virton zijn de inventarissen op komst.
