In 1999 werd een dubbele inventaris gepubliceerd van het archief van het Arenbergpaleis in Brussel over het hertogdom Aarschot en zijn domeinen tijdens het ancien régime. Enkele maanden geleden verscheen een nieuwe uitgave van de inventaris over het archief van de heerlijkheid Aarschot.
In de nieuwe uitgave worden de stukken over de domeinen Aarschot-Rotselaar en Bierbeek-Heverlee nader beschreven. Claude de Moreau de Gerbehaye identificeerde meer dan 10.000 minder bekende stukken waardoor het bestand met ruim 11% aan beschrijvingen kon worden aangevuld.
In 1612 werden de domeinen Aarschot, Rotselaar, Bierbeek en Heverlee gelijktijdig verworven met het hertogdom Aarschot toen Anne de Croÿ, echtgenote van Karel, de eerste vorstelijke graaf van Aarschot, erfde van haar broer Karel III de Croÿ, de vierde hertog van Aarschot.
Het domein omvatte vastgoed, rechten op grond, onroerend goed en obligaties. Het archief bestrijkt de periode 1345-1795, maar enkele recentere stukken gaan tot 1903. De dossiers moesten de rechten van de heer en eigenaar vastleggen of doen gelden. Het overgrote deel van de archieven echter gaat over het beheer van de domeinen. De stukken werden opgemaakt in het Frans en het Nederlands, soms in het Latijn.
Het archief toont aan dat de vorsten veel belang hechtten aan goed beheer en bewaring van en controle op hun boekhoudkundige stukken. Ondertekende vermeldingen wijzen erop dat de boekhouding rechtstreeks en nauwgezet werd nagekeken.
De inventaris
De papieren versie van de inventaris is voor € 10,00 te koop in het Algemeen Rijksarchief of kan besteld worden (+ verzendingskosten) via publicat@arch.be. De elektronische versie van de inventaris is gratis online beschikbaar via onderstaande links.
DE MOREAU DE GERBEHAYE Claude, Inventaire des archives du Palais d’Arenberg à Bruxelles : Série Domaines : Domaines d’Aarschot-Rotselaar et de Bierbeek-Heverlee (1345) 1612-1795 (1903) : Deuxième édition, reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 719, publicatie nr. 6553, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2025.
