Op 5 oktober heeft het Rijksarchief meer dan 550 documenten die tussen 1980 en 2001 werden gestolen door een georganiseerde bende teruggegeven aan Frankrijk. Bij de stukken zit een brief van Lodewijk XIII uit 1628 over het beleg van La Rochelle. Spijtig genoeg hadden de daders vooraleer ze werden opgepakt reeds duizenden archiefstukken verkocht aan privépersonen. Heb je twijfels over de oorsprong van het archief dat je bewaart? Aarzel dan niet om ons te contacteren!
Net zoals voor ander cultureel erfgoed bestaat ook voor archief een nationale en internationale “trafiek”. 
Zo werden tussen 1980 en 2001 in verscheidene Belgische en Franse archiefdiensten documenten gestolen door een georganiseerde bende en vervolgens illegaal verkocht in België en Frankrijk.
Dankzij de opmerkzaamheid van het personeel van het Rijksarchief Luik werden de dader van de diefstallen en zijn medeplichtigen – Belgische en Franse helers – opgepakt en veroordeeld. De Gerechtelijke Politie nam in de woning van de daders meer dan twee ton documenten in beslag. De stukken dateerden in de meeste gevallen uit de periode van de Franse revolutie, het Consulaat en het Keizerrijk. Ze werden overgebracht naar het Rijksarchief.
Op 5 oktober 2021 heeft het Rijksarchief aan de ambassadeur van Frankrijk, mevrouw Farnaud-Defromont, meer dan 550 documenten overhandigd die werden ontvreemd uit het Franse Nationaal Archief en de Geschiedkundige Dienst van Defensie in Vincennes. De meest opmerkelijke stukken? Een brief die Lodewijk XIII schreef aan kardinaal Richelieu tijdens het beleg van La Rochelle (1628), honderden paspoorten die in de Napoleontische tijd en tijdens de Restauratie nodig waren om binnen Frankrijk te kunnen rondreizen, stukken over de Duitse aanwezigheid in de Elzas, documenten van een orgelbouwer, afkomstig uit de Archives nationales du Monde du travail, en akten over de inschrijving van de schepen van de Franse koopvaardijvloot.
Begin 2021 gaf het Rijksarchief al een 600-tal documenten terug die door dezelfde daders waren ontvreemd uit de archiefdienst van het departement Marne.
Diefstal van archief brengt ernstige schade toe aan het nationaal erfgoed. Frankrijk en België zetten dan ook sterk in op diefstalpreventie en op de teruggave van cultureel erfgoed. Ook vandaag nog neemt het Rijksarchief regelmatig een kijkje op online verkoopplatformen en websites van veilinghuizen. Zo nodig wordt in samenwerking met de politie actie ondernomen om documenten te recupereren.
Heb je twijfels over de oorsprong van bepaalde archiefstukken?
Als je twijfelt aan de oorsprong van archief dat je bewaart of dat op internet te koop staat, aarzel dan niet om ons te contacteren zodat kan worden nagegaan of het al dan niet gaat om een stuk uit onze collecties. Wettelijk gezien behoort overheidsarchief toe aan de overheid. Het is onvervreemdbaar en mag niet worden verkocht of gekocht, noch verworven door schenking, legaat of verjaring, ongeacht het feit of de verkoper het te goeder trouw had verkregen.
Lees- en kijktips (in het Frans)
- Des centaines de documents d’archives publiques restitués à la France (artikel op de portaalsite FranceArchives, 3 november 2021)
- La France récupère 550 documents volés dans ses archives nationales et départementales (Le Monde, 8 oktober 2021)
- Archives volées : restitution à la France (reportage RTC, 6 oktober 2021)
- La Belgique "rétrocède" à la France plus de 550 documents, dont une lettre de Louis XIII (reportage RTL, 5 oktober 2021)
- Trafic d'archives : rétrocession à la France d'une lettre de Louis XIII (reportage RTBF, 5 oktober 2021)
- La Belgique rend à la France plus de 550 archives volées, dont une lettre de Louis XIII (RTBF en ligne, 5 oktober 2021)
- La France s’intéresse de près aux archives volées et retrouvées à Liège (L'Avenir, 6 oktober 2021)
- Liège rend 550 archives volées à la France dont une lettre de Louis XIII (La Meuse, 6 oktober 2021)
