Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Het verhaal van een Armeense aartsbisschop in Antwerpen

Texte petit  Texte normal  Texte grand
21/05/2016 - Divers - Rijksarchief te Beveren

In juli 1708 arriveerde Thomas Vardapiet de Wanand, abt van de orde van Sint-Anthonius en aartsbisschop van het Heilig Kruis in de kerkprovincie Gochtan in Perzisch Armenië, met twee knechten in Antwerpen. Hij logeerde er in de kapittelkelder op kosten van het vicariaat van het toen vacante bisdom. Daar overleed de hoogbejaarde man – luidens een andere bron was hij ongeveer 90 jaar oud – enkele maanden later. Hij werd op 10 september begraven in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, voor het hoogaltaar, onder de zerk van een andere prelaat, Huguinus of Miller O’Higgin, aartsbisschop van Thuam in Ierland.

Dezelfde dag werd door notaris Jacques Boeye een inventaris opgemaakt van de “pampieren ende effecten” die Thomas Vardapiet had nagelaten. Dat waren voornamelijk Armeense boeken, waaronder een wereldkaart, de Imitatio Christi van Thomas a Kempis, een brevier en een Nieuw Testament. Vardepiet bleek immers 13 jaar eerder, in 1695, naar het Westen te zijn gekomen om er in Amsterdam een drukkerij op te richten “in de Armeniaensche taele ende letter”. Notaris Boeye vervolledigde de inventaris met afschriften van de belangrijkste documenten die hij had aangetroffen, veelal paspoorten en aanbevelingsbrieven. Drie daarvan waren in het Armeens opgesteld, of tenminste “in Armeniaensche letteren”, waarvoor hij de hulp moest inroepen van de twee knechten die Vardapiet had meegebracht naar Antwerpen. Van het geheel leverde hij tot slot een kopie af aan het vicariaat, met inbegrip van zelfs voor een geoefende Westerse paleograaf onleesbare Armeense stukken. Die kopie wordt nu bewaard in het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren (Bisdom en Seminarie van Antwerpen, nr. 4).

Archivaris Michel Oosterbosch, verbonden aan het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren, spreekt van een herontdekking. Het was dr. Sebouh Aslanian, professor Armeense geschiedenis aan de UCLA in Los Angeles, die hem wees op het bestaan van dit document en tegelijk op het signalement ervan dat archivaris Jules Vannérus al in 1906 publiceerde (Revue des Bibliothèques et Archives de Belgique, dl. IV (1906), p. 299-314).

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement