Juridisch archief vormt een onuitputtelijke bron aan informatie. In het archief van het Assisenhof van Henegouwen, dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Bergen, zit bijvoorbeeld een dossier over de zaak van de “gehaktballetjes van Wasmes”, een affaire die in de Borinage welbekend is. In het verlengde van enkele weetjes over deze affaire volgt een overzicht van de gerechtelijke archieven die raadpleegbaar zijn in het Rijksarchief te Bergen.
Bij de herinventarisatie van de reeks testamenten in het Antwerpse Kathedraalarchief vond een archivaris van het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren een vermelding van een wel heel bijzonder gezelschap: De Maaltijd van de Verloren Zoon. De voornaamste, zoniet de enige, activiteit van dat gezelschap was het jaarlijks inrichten van een meer dan copieuze feestmaaltijd, net zoals in de parabel, maar dan wel tijdens de vasten. Maar één van de leden van het gezelschap, priester Jan Coomans, bleek op zijn sterfbed wroeging te hebben…
In 2014 nam de vzw Archives photographiques namuroises haar intrek in het gebouw van het Rijksarchief te Namen, een nabuurschap dat ook leidde tot vruchtbare samenwerking. Op 28 maart 2017 verscheen de publicatie Une ville en chantier ! Het boek, waarvan de helft uit beeldmateriaal bestaat, biedt een politieke kroniek van Namen van 1830 tot 1976.
Op woensdag 15 maart 2017 verdedigde Flore Plisnier, archivaris bij het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve, aan de ULB met succes haar doctoraatsverhandeling ‘Pluralisme, autonomie culturelle et tutelle politique. La RTB 1960-1977. Structuration d’un service public de l’audiovisuel’. Het doctoraat is gebaseerd op het archief van de RTB (Radio-Télévision belge) dat wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief, en dat door Flore Plisnier geïnventariseerd werd.
Het Rijksarchief bewaart enkele uiterst interessante bronnen over de geschiedenis van de Belgische koopvaardij, zoals de archieven van het Antwerpse Schepenbeheer, de archieven van nationale Bestuur van het Zeewezen, monsterrollen van koopvaardijschepen, passagierslijsten en migratie-verslagen van trans-Atlantische vaarten. Deze pas gepubliceerde zoekwijzer maakt u wegwijs in deze bronnen en is onder meer geïllustreerd met foto’s uit de collectie van het CegeSoma.
De Witte Brigade (Fidelio) is de enige gewapende verzetsbeweging met nationale dimensie die tijdens de Tweede Wereldoorlog werd opgericht in Vlaanderen. Het archief dat de Witte Brigade vormde, en dat onlangs aan het CegeSoma werd geschonken, is des te waardevoller omdat het niet alleen op de naoorlogse periode betrekking heeft, maar ook op de bezettingstijd zelf. Bovendien bestaat er reeds een inventaris van dit archief, zodat het ineens toegankelijk wordt voor onderzoek.
Begin 2017 startte historica Jan Julia Zurné, in maart 2017 gepromoveerd tot doctor in de geschiedenis, in het CegeSoma met een onderzoek naar de reactie van de Belgische justitie op door verzetsgroepen gepleegd geweld tegen (vermeende) collaborateurs tijdens en na de bevrijding. De centrale vraag van haar onderzoek is hoe de rechterlijke macht probeerde de openbare orde te handhaven (of te herstellen) op een moment waarop verzetsgroepen over meer legitimiteit leken te beschikken dan de politie en justitie.
