Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Alle nieuwsberichten

Kleine letters  Normale letters  Grote letters
Zoekresultaten filteren
Op categorie
Op archiefbewaarplaats
08/12/2020 - Onderzoek - Inventarisatie - ARA

De spoorwegarchieven die in deze nieuwe inventaris beschreven staan, beslaan voornamelijk de 19de en een deel van de 20ste eeuw: de periode waarin de spoorwegen in België tot ontwikkeling kwamen en waarin de Belgische Staat privéconcessies op spoorlijnen terugkocht.

Vanaf september 1944 werden in België in het kader van de bevrijding tienduizenden personen die verdacht werden van samenwerking met de Duitse bezetter in gevangenissen en interneringscentra opgesloten, op basis van de besluitwet van 12 oktober 1918. Ook het Auffanglager Breendonk werd 'omgevormd' tot een interneringscentrum voor al dan niet vermeende collaborateurs. Aanvankelijk werden ze door verzetsmensen bewaakt. De archieven uit deze nieuwe inventaris handelen echter over de periode waarin het interneringscentrum van Breendonk onder de bevoegdheid van het ministerie van Justitie viel, nl. vanaf eind 1944.

Het Rijksarchief te Brussel bewaart 215 strekkende meter archief van de Dijle-prefectuur (de latere provincie Brabant), tot voor kort slechts summier ontsloten. Volgens de grondwet van het jaar VIII (1799) vormden de prefecturen een essentiële schakel in de institutionele structuur van de Franse Republiek. Om deze onmisbare bron voor de geschiedenis van de Franse tijd beter te kunnen gebruiken, heeft François Antoine, archivaris bij het Rijksarchief te Brussel, een meer analytische inventaris opgesteld van de dossiers in verband met interne aangelegenheden.

16/11/2020 - Divers

Er bestaat nogal wat onduidelijkheid over de recente wetswijziging m.b.t. de raadpleging van de registers van de Burgerlijke Stand (wet van 21 december 2018). Er is een Koninklijk Besluit in voorbereiding dat uitvoering geeft aan de bepalingen in verband met (1) afschriften en uittreksels van akten van de burgerlijke stand (art. 29) en (2) de raadpleging voor genealogische, historische of wetenschappelijke doeleinden (art. 79). Het gaat zowel om de openbare als de niet-openbare akten. De FOD Justitie laat ons weten dat – in afwachting van dit KB – de huwelijksakten van 75 jaar oud en de overlijdensakten van 50 jaar oud kunnen geraadpleegd worden onder dezelfde voorwaarden als die voor de raadpleging van de akten ouder dan 100 jaar. Voor het Rijksarchief verandert er in de praktijk momenteel niets.

13/11/2020 - Onderzoek - Archiefbeheer - Divers - ARA

Het Social Sciences and Digital Humanities Archive ‘SODHA’ werd zopas gelanceerd. SODHA is een gegevensarchief: een archief voor gegevensreeksen die werden aangemaakt bij wetenschappelijk onderzoek, en waarin onderzoekers herbruikbare gegevens (data) uit alle takken van de sociale wetenschappen en digitale menswetenschappen kunnen opslaan en terugvinden.

10/11/2020 - Onderzoek - Publicaties - ARA

Migranten zijn onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van België. Toch is in de historische literatuur over de Belgische geschiedenis de betekenis van migratie en migranten nog onderbelicht. Migratiegeschiedenis is een relatief jonge, maar b(l)oeiende tak van de geschiedwetenschap die de volksverhuizing naar/uit/in een bepaalde regio en periode onderzoekt. Nadat in 2017 al een Nederlandstalige zoekwijzer verscheen die de weg toont naar bronnen over migratie in België die in het Rijksarchief worden bewaard, is nu ook een Franstalige versie van deze zoekwijzer verschenen.

10/11/2020 - Onderzoek - Publicaties - ARA

Op het einde van zijn leven schreef de Hasseltse augustijnermonnik Johannes Mantelius (1599-1676) een geschiedenis van het graafschap Loon. Met dit werk zette de monnik niet alleen een eerste stap in de Loonse geschiedschrijving, maar bevestigde hij ook de eigen identiteit van het graafschap. Vele eeuwen later doctoreerde archivaris Johan Van der Eycken met een proefschrift over edelen in het graafschap Loon, dat in herwerkte versie nu verschenen is in onze reeks Studies in Belgian History.

16/10/2020 - Divers

Kersvers staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine bezocht samen met zijn kabinetsmedewerkers op donderdag 15 oktober 2020 het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier. De staf van het Rijksarchief gaf hem eerst een uitgebreide briefing over de huidige werking én de uitdagingen en verwachtingen naar de toekomst toe. Tijdens de rondleiding in de archiefruimtes die daarop volgde, maakte de staatssecretaris kennis met enkele grote, relevante reeksen hedendaags archief, zoals het zgn. ‘Afrika-archief’ – waarvan de overdracht door de FOD Buitenlandse Zaken naar het Rijksarchief volop bezig is –, het archief van het militair gerecht (o.m. repressie-archieven), honderdduizenden dossiers ‘oorlogsschade WOII’, bedrijfsarchieven, …

20 jaar geleden kocht de Koning Boudewijnstichting het archief van de familie Goffinet. Als vertrouwelingen van de koninklijke familie bieden de ‘Goffinets’, via hun archieven, een uitzonderlijke blik op de Belgische monarchie ‘achter de schermen’. Vooral het koningschap van Leopold II en zijn rol in Congo trekken de aandacht, maar ook de documenten over de koninklijke financiën zullen ongetwijfeld heel wat onderzoekers interesseren. Nu het archief Goffinet geordend en geïnventariseerd is, ligt de weg voor onderzoek open.

Heel wat plattegronden uit het archief van de kadastercontrole van Bergen, in 2011 overgebracht naar het Rijksarchief te Bergen, werden nog niet opgenomen in de inventaris van dit archief die in 2013 verscheen. Ze moesten eerst stuk voor stuk in detail worden beschreven. Dankzij vrijwilligster Arlette Dendal is dit titanenwerk intussen gebeurd en zijn nu ook deze plannen raadpleegbaar.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement