Twee inventarissen over Bruyelle, een dorp in de provincie Henegouwen, deelgemeente van de stad Antoing, rolden zopas van onze persen. Het gaat om het archief van de schepenbank en het leenhof van Bruyelle enerzijds, en het gemeentearchief van Bruyelle anderzijds. De inventarissen bevatten indexen met persoons- en plaatsnamen. Het in omvang beperkte archief is vrij raadpleegbaar in het Rijksarchief Doornik.
Tijdens de middeleeuwen was Komen een belangrijke heerlijkheid van 5000 ha. Komen lag destijds in het graafschap Vlaanderen. De 11,3 strekkende meter archief van de heerlijkheid, het leenhof en de gemeente Komen is recent geïnventariseerd: helemaal klaar voor onderzoek in onze leeszaal in Doornik!
Het Algemeen Rijksarchief heeft een studie gepubliceerd over de zegelafgietsels van de schepenen van Namen (13de-14de eeuw), als hulde aan Albert Huart. Deze heraldicus doorzocht het archief van het graafschap van Namen uit het ancien régime en beschreef alle zegels die hij terugvond. René Laurent vervolledigt in deze nieuwe studie uit 2023 de aantekeningen van Huart. Het werk bevat beschrijvingen van en verwijzingen naar alle afgietsels die verband houden met de schepenen van Namen tot het jaar 1629.
De 10,7 strekkende meter archief van het Weldadigheidsbureel en van de Commissie voor burgerlijke hospitiën van Zinnik is geïnventariseerd: een rechtstreekse blik op de acties die van eind 18de eeuw tot 1925 in Zinnik werden genomen ten voordele van de armsten. Het archief is raadpleegbaar in het Rijksarchief Bergen. In 1925 smolten het Weldadigheidsbureel en de Commissie voor burgerlijke hospitiën samen tot de Commissie voor Openbare Onderstand, voorloper van het huidige OCMW.
Eind jaren 1950 lijkt de oorlog en wederopbouw alsmaar verder weg. Er heerst een optimistische stemming in België, maar tegelijk wordt het land geconfronteerd met ernstige structurele problemen op economisch vlak. Een sleutelrol in de sanering en vernieuwing van de economie is weggelegd voor het Ministerieel Comité voor Economische en Sociale Coördinatie (MCESC). Het MCESC groeit vanaf 1961 uit tot het tweede belangrijkste nationale besluitvormingsorgaan na de Ministerraad. Via de archieven van het MCESC, nu ontsloten voor onderzoek, krijg je nagenoeg alle economische, financiële en sociale aspecten van het regeringsbeleid in het vizier.
De gevangenis van Oudenaarde kent een bewogen geschiedenis. Het archief van de oude gevangenis ging integraal verloren in november 1918. In 1999 werd een deel van het archief van na 1918 naar het Rijksarchief Gent overgebracht en geïnventariseerd, maar de belangrijkste bronnen bleven nog jaren achter. In 2022 werd ook het resterende deel overgebracht naar het Rijksarchief Gent en daar ontsloten voor onderzoek. De inventaris is intussen beschikbaar.
Op donderdag 26 januari 2023 werd een charter van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen, dat werd bewaard in de benedictijnenabdij van Mesen in West-Vlaanderen en aan het begin van de Eerste Wereldoorlog verdween, officieel overgedragen aan het Rijksarchief. Het stuk dook in december 2016 op in het Metropolitan Museum of Art van New York City (The Met). Begin 2020 werd met The Met overeengekomen om dit kostbare document, dat deel uitmaakt van het Belgisch cultureel erfgoed, terug te geven aan België.
‘Na 8 jaar onderzoek legt Geert Sels de puzzelstukken bij elkaar die hij aantrof in verschillende archieven.’ Zo staat het op de flaptekst van het boek ‘Kunst voor das Reich’, dat voor het eerst omvattend het verhaal van nazi-roofkunst in België vertelt. Het gaat dan onder andere om archieven in Parijs, Koblenz en Den Haag. Maar veel van de archiefbestanden die de auteur in die periode stelselmatig doorzocht, bevinden zich in het Rijksarchief.
Bijna een eeuw na de oprichting van de maatschappij in mei 1923 werden op 20 december 2022 de archieven van Sabena, de voormalige Belgische nationale luchtvaartmaatschappij, overgebracht naar het Rijksarchief Beveren. Dit bedrijfsarchief met een groot belang voor de Belgische economische en sociale geschiedenis van de 20ste eeuw wordt in de komende jaren verder ontsloten voor onderzoek.
De fatsoensregels vormen een spiegel van hun tijd. Dankzij een manuscript van schrijfster Coraly Pirmez (1833-1888), familie van Marguerite Yourcenar, kunnen wij mee in de spiegel kijken. De tekst werd gevonden in familiearchieven die momenteel worden geïnventariseerd in het Rijksarchief Bergen. "Souvenirs des politesses et impolitesses", een bloemlezing van adviezen voor jonge meisjes uit "goede gezinnen”, werd geschreven rond 1885-1886.
