Het archief van de Heilig Hart van Jezus en Sint-Amandusparochie uit Spiere, een dorpje in het uiterste zuiden van West-Vlaanderen dat deel uitmaakt van de faciliteitengemeente Spiere-Helkijn, werd in 2015 in bewaring gegeven bij het Rijksarchief te Kortrijk. De inventaris die deze 2,4 strekkende meter archief ontsluit, is zonet van de persen gerold.
Het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier bewaart 111 strekkende meter archief van de vennootschap Union Minière. Welke onderzoekspistes opent dit? Het archief is vooral interessant voor de studie van de geschiedenis van de non-ferronijverheid, maar ook voor onderzoek naar de koloniale geschiedenis, de sociale en medische geschiedenis, de geschiedenis van wetenschap en techniek of de internationale geschiedenis. Twee inventarissen zorgen voor de ontsluiting van het Union Minière-archief.
57 meter archief dat in 2008 werd overgedragen van de hoofdzetel van Umicore naar het Rijksarchief is vandaag ontsloten voor onderzoek. Het Umicore-archief is een belangrijke bron voor de studie van de geschiedenis van talrijke Belgische en buitenlandse ondernemingen, vooral uit de sector van de non-ferrometalen. Het archief van Umicore wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier, waar het een mooie aanvulling vormt op het archief van Union Minière.
Sinds 1976 maken de dorpen Buzet, Liberchies, Luttre, Obaix, Thiméon en Viesville deel uit van de gemeente Pont-à-Celles. Bijna 14 meter archief m.b.t. tot deze dorpen, in 2003 overgedragen aan het Rijksarchief, is dankzij een nieuwe inventaris voortaan beschikbaar voor onderzoek. Belangrijke noot: in 1982 ging een groot deel van het archief van de fusiegemeente Pont-à-Celles verloren bij een brand in het gemeentehuis.
Met de inventaris van het archief van de gemeente Felenne (1809-1950) beschikken heemkundigen weer over een extra bron voor hun opzoekingen! De 2,5 strekkende meter archief wordt bewaard in het Rijksarchief te Namen.
Archivarissen van het Rijksarchief zijn samen met enthousiaste vrijwilligers al jaren bezig met de ontsluiting van de procesdossiers van de Raad van Brabant. Hun jongste vrucht is een inventaris die ruim 3.000 procesdossiers van particulieren beschrijft. De processen schetsen een zeer levendig beeld van het dagelijks leven in late 18de eeuw, maar ook voor onderzoek naar de Brabantse Omwenteling bevatten ze een schat aan informatie.
Archieven van gemeenten bieden zeer interessante gegevens voor de lokale geschiedenis. Jammer genoeg werden (en worden!) sommige lokale archieven verwaarloosd, en is heel wat historisch patrimonium verloren gegaan. In Vorst werd enkele jaren geleden een kentering ingezet, waarvan de publicatie van de inventaris van het gemeentearchief het levende bewijs vormt!
Het dienstplichtarchief van de stad Luik uit de periode 1780-1890 bevat lijsten met geboortedata, registers van de mannen die werden opgeroepen voor dienstplicht per lottrekking, registers van mannen die uitstel van dienstplicht verkregen, enz. Dankzij een nieuwe inventaris is dit dienstplichtarchief voortaan toegankelijk voor onderzoek.
Het archief (1850-1876) van notaris Louis Calixte Urbin-Choffray uit Houffalize kan voortaan worden geraadpleegd in het Rijksarchief te Saint-Hubert. Het archiefbestand bevat enkel de minuten van de notaris, maar het Rijksarchief te Saint-Hubert bezit gelukkig kopieën van de repertoria. De repertoria en minuten van notaris Henri Louis Joseph Dayeneux, die van 1872 tot 1884 actief was in Durbuy, zijn eveneens ontsloten voor onderzoek.
Het BRAIN-onderzoeksproject TIC-Belgium werkt een nieuw Virtual Research Environment-model uit om internationale organisaties te bestuderen. Doelstelling is aan te tonen dat lokaal activisme, nationale hervormingsagenda’s en transnationale ideeënuitwisseling over sociale hervormingen nauw verweven waren. Nicolas Surdiacourt, projectmedewerker van het Rijksarchief voor TIC-Belgium, legt uit hoe dit project nieuwe perspectieven opent voor geschiedkundig onderzoek naar sociale hervormingen in de periode 1815-1914. Bekijk hier de projectfilm.
