In het Rijksarchief te Kortrijk werd op 22 juni 2017 de inventaris van de handschriftenverzameling van Joseph de Bethune voorgesteld. Deze historisch waardevolle collectie werd in 2015 door de stad Kortrijk in bewaring gegeven bij het Rijksarchief. De wetenschappelijke inventaris bevat de beschrijving van 269 handschriften uit de periode 1330-1911: middeleeuwse oorkonden, prachtige figuratieve kaarten uit het ancien régime, maar net zo goed eigenhandig geschreven gedichten van Guido Gezelle.
In het Rijksarchief te Leuven is het archief van het arrondissementscomité Leuven en de plaatselijke comités van het arrondissement Leuven van Winterhulp geïnventariseerd. Winterhulp was een liefdadigheidsorganisatie die op 29 oktober 1940, tijdens de bezetting, werd opgericht door de secretarissen-generaal.
Hubert Pierlot leidde van 1940 tot 1944 de Belgische regering in ballingschap te Londen. Zijn archief wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief en is recent geïnventariseerd. Het archief bestrijkt de hele politieke loopbaan van Pierlot, met bijzondere aandacht voor de periode van de Duitse bezetting en de regering in ballingschap (1940-1944).
Het Rijksarchief te Gent heeft drie kleine archiefbestanden van gemeenten, met hoofdzakelijk 19de-eeuwse stukken, geïnventariseerd en op die manier vlot raadpleegbaar gemaakt. Het betreft het archief van de voormalige gemeenten Dikkelvenne, Gavere, en Vurste, die sinds 1977 deel uitmaken van de huidige fusiegemeente Gavere. De gemeente Gavere is gelegen in het midden van Oost-Vlaanderen, langs de Schelde, halverwege tussen Gent en Oudenaarde.
Procesdossiers uit de vroegmoderne periode zijn een erg rijke bron, die veel prijs geeft over het dagelijks leven van onze voorouders. Van de 15de tot de 18de eeuw was de Raad van Brabant de belangrijkste rechtbank in het Hertogdom Brabant en de “Landen van Overmaas”. In het Rijksarchief te Brussel wordt sinds tien jaar hard gewerkt om de procesdossiers van deze rechtbank te ontsluiten voor het publiek. Recent verschenen vijf nieuwe inventarissen.
Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan 400 meter archief afkomstig van de Dienst Erediensten van het voormalige Ministerie van Justitie. Dit unieke bestand documenteert de politieke, financiële en juridische verhoudingen tussen religieuze instanties en de overheid en dit voor een periode van bijna twee eeuwen. Om het archief over de erediensten beter toegankelijk te maken voor onderzoek, zijn we op zoek naar enthousiaste vrijwilligers.
Raadpleeg via de zoekrobot van het Rijksarchief (opgelet: eerst inloggen) een duizendtal geïllustreerde affiches uit de oorlogsperiode. Bernard Wilkin, de archivaris die de voorbije maanden de affiches heeft geïnventariseerd, legt in een filmpje uit hoe zijn inventaris is opgebouwd en waar de affiches online te vinden zijn.
In het Rijksarchief te Gent is het lokaal ancien régimearchief van Waterdijk geïnventariseerd. Het gaat om het archief van een minder bekende heerlijkheid die anno 1504, met de toestemming van hertog Filips de Schone (toenmalig graaf van Vlaanderen), door een zekere Hiëronymus Lauwereyns werd opgericht. De voormalige heerlijkheid situeert zich in Nederlands-Belgisch grensgebied en kende in de loop der eeuwen wisselende grenzen, zoals duidelijk wordt in het archiefbestand.
Juridisch archief vormt een onuitputtelijke bron aan informatie. In het archief van het Assisenhof van Henegouwen, dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Bergen, zit bijvoorbeeld een dossier over de zaak van de “gehaktballetjes van Wasmes”, een affaire die in de Borinage welbekend is. In het verlengde van enkele weetjes over deze affaire volgt een overzicht van de gerechtelijke archieven die raadpleegbaar zijn in het Rijksarchief te Bergen.
Bij de herinventarisatie van de reeks testamenten in het Antwerpse Kathedraalarchief vond een archivaris van het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren een vermelding van een wel heel bijzonder gezelschap: De Maaltijd van de Verloren Zoon. De voornaamste, zoniet de enige, activiteit van dat gezelschap was het jaarlijks inrichten van een meer dan copieuze feestmaaltijd, net zoals in de parabel, maar dan wel tijdens de vasten. Maar één van de leden van het gezelschap, priester Jan Coomans, bleek op zijn sterfbed wroeging te hebben…
