Door de coronamaatregelen is de publicatie van de eerste teksten van het Rijksarchief te Hasselt op de Nederlandse website Wat staat daer?, een online oefentool voor het lezen van oude handschriften, wat onopgemerkt voorbijgegaan. De voorstelling van dit initiatief was gepland in Borgloon op 13 maart, en was de eerste publieksactiviteit die het Rijksarchief moest afgelasten. Intussen staan een tiental Limburgse oefenteksten en een vijftal woordenreeksen – dierennamen en scheldwoorden – online.
Het Rijksarchief te Hasselt voegde twee bijzondere teksten toe. De eerste gaat over de lenteschoonmaak in de velden van Genoelselderen. In de 18de eeuw was het in de dorpen van Haspengouw gebruikelijk dat na de winter de wegen en de beken een onderhoudsbeurt kregen. Bomen en hagen werden gesnoeid zodat de karren weer door konden. Beken werden uitgediept zodat het overtollige water weer vlot kon wegvloeien. Bovendien mochten vanaf de lente geen dieren meer gehoed worden op akkers waarop veldvruchten groeiden. Op 19 maart 1767 bracht de dorpsheer van Genoelselderen de gebruikers van landerijen in zijn heerlijkheid in herinnering dat ze de wegen en beken langs hun land moesten onderhouden en dat ze hun velden moesten afsluiten.
Een tweede tekst bevat een verbod van de heer van Meldert bij Lummen om nog feestelijke optochten te houden wanneer een knecht of meid van werkgever veranderde. In Meldert in Belgisch Limburg was het in het begin van de 18de eeuw de gewoonte dat een (jonge) knecht of meid die voor een andere baas ging werken, feestelijk werd ingehaald. Hebben en houden werd op een versierde (gemeijde) wagen geladen, die dan met gesanck en geklanck naar zijn bestemming begeleid werd. Knechten werden door mannen begeleid, die bij die gelegenheid graag hun geweren lieten knallen. In juni 1735 vaardigde de heer van Meldert een verbod op dit soort optochten uit.
Zin gekregen om de teksten te ontcijferen?
