Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Het archief van de Wetenschappelijke Internationale Stichting: Congo in beeld

Texte petit  Texte normal  Texte grand
03/04/2018 - Onderzoek - Inventarisatie - Publicaties - Algemeen Rijksarchief

De passie van koning Leopold III voor natuurwetenschappen en etnologie én voor fotografie en film leidde in 1956 tot de oprichting van de vzw Wetenschappelijke Internationale Stichting. Een film uit 1958 over de Congolese fauna en flora en over de leefgewoonten van de inlandse bevolking mag tot de belangrijkste realisaties van de vzw worden gerekend. De inventaris van het archief van de vzw, zopas verschenen, beschrijft onder meer heel wat stukken over de genese van deze film.

De Wetenschappelijke Internationale Stichting (WIS) - Fondation Internationale Scientifique (FIS) werd in 1956 mee op initiatief van koning Leopold III als een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) opgericht. De vorst stond bekend om zijn passie voor natuurwetenschappen en etnologie én voor fotografie en film. Bovendien was hij staatshoofd van België én van Belgisch Congo geweest en zou hij meermaals – meer bepaald in 1925, 1933, 1957 en 1959 – reizen in de kolonie ondernemen. Deze drie thema’s zijn ook zichtbaar in de eerste en belangrijkste realisatie van de Wetenschappelijke Internationale Stichting: de uit 1958 daterende film en het bijhorende boek “Vrijheren van het Woud” - “Les Seigneurs de la Forêt” over de Congolese fauna en flora en over de leefgewoonten van de inlandse bevolking.

Stukken uit het archief duiden er op dat de stichting nog projecten op stapel had staan, maar mogelijk werden deze plannen onder meer doorkruist door de onverwacht snelle en bijzonder turbulente dekolonisatie van Belgisch Congo en van Ruanda-Urundi, waardoor alle bestaande netwerken en contacten in Afrika wegvielen. De stichting leidde vervolgens een veeleer sluimerend bestaan en werd uiteindelijk in 1977 ontbonden. De Algemene Vergadering besliste in overeen­stemming met de statuten van de vereniging om het resterende actief over te dragen aan de in 1972 opgerichte vzw Leopold III-Fonds voor Natuuronderzoek en Natuurbehoud.

Dankzij de beslissing van prinses Esmeralda van België om het vzw-archief aan het Rijksarchief te schenken en open te stellen voor onderzoek, kan iedereen nu de genese van deze film bestuderen. Zo bevat het archief een plan van het kamp van de filmploeg nabij Itebero in de Kivu-regio, met onder meer aanduiding van huizen en hutten, een eetzaal, een garage, een volière en stallen. Een bijhorende, gedetailleerde lijst signaleert de aanwezigheid van elektriciteit en water.

     

Raadpleging

Het archief is vrij raadpleegbaar in de leeszaal van het Algemeen Rijksarchief. Wel zal steeds rekening gehouden worden met de wettelijke bepalingen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Deze openbaarheidsbeperkende bepalingen gelden in het bijzonder voor de recentere personeelsdossiers met inventarisnrs. 102, 103 en 104. Deze nummers kunnen tot 100 jaar na de geboortedatum van de betrokkene enkel geraadpleegd worden na het invullen van een onderzoeksverklaring in de leeszaal van het Algemeen Rijksarchief. Voorts wordt in de verklaring van schenking van archief gestipuleerd dat eenieder die het archief of delen ervan raadpleegt en op basis daarvan een artikel, boek, thesis, verhandeling of eenieder welke studie via een medium uitgeeft (pers, boek, internet,…) eraan gehouden is het secretariaat van het Leopold III-Fonds voor Natuuronderzoek en Natuurbehoud (Vautierstraat 29, 1000 Brussel) voorafgaandelijk te informeren.

Inventaris

De inventaris (31 blz.) is voor € 3,00 te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of kan besteld worden via publicat@arch.be. Je kan de inventaris ook gratis downloaden (in pdf-formaat) door op onderstaande titel te klikken.

LELOUP Geert, Inventaris van het archief van de vzw Wetenschappelijke Internationale Stichting (1955-1978), reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 640, publicatie 5841, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2018, € 3,00 (+ eventuele verzendingskosten).

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement