Veelvorming geweld tegen collaborateurs

In heel Europa rekenen regeringen en burgers na de bevrijding in 1944-1945 af met collaborateurs. Dat gebeurt via institutionele juridische weg door rechtbanken, maar eveneens op meer spontane en gewelddadige wijze door leden van verzetsgroepen en burgers. Ook in België worden echte en vermeende collaborateurs opgepakt, gemolesteerd en in enkele gevallen vermoord. Daarnaast is er sprake van meer symbolisch getint geweld: huisraad wordt vernield en woningen worden beklad. Het straatgeweld is een reactie op de jarenlange bezetting, maar wordt vandaag  – en op het moment zelf vaak ook – als onrechtvaardig (en buitengerechtelijk) beschouwd.

Een beter begrip van het naoorlogse justitiële apparaat

In het IUAP-project 'Bevrijdingsmoorden en de Belgische justitie: de Brusselse casus' staat de reactie van de Belgische justitie op rondom de bevrijding door verzetsgroepen gepleegd geweld tegen (vermeende) collaborateurs in de hoofdstad centraal. Is er, na de voor justitie zeer complexe en problematische bezettingstijd, ook na de bevrijding sprake van een ordehandhavingscrisis? Hoe probeert justitie haar tijdens de bezetting aangetaste imago te herstellen op een moment waarop verzetsgroepen over meer legitimiteit lijken te beschikken dan de politie en de rechterlijke macht? Welke rol speelt de reactie op het geweld in het herstel van het justitieel apparaat? Hoe maakt de bevolking, binnen de context van het geweld tegen collaborateurs, al dan niet gebruik van justitie en wat zegt dit over de maatschappelijke positie van het gerechtelijk apparaat tijdens de sortie de guerre?

Aan de hand van een lokale case study (arrondissement Brussel) streeft dit onderzoek ernaar meer inzicht te verwerven in de werking van justitie tijdens de onstuimige naoorlogse periode.

• Projectverantwoordelijke: Dirk Luyten

• Projectmedewerkster: Jan Julia Zurné

• Looptijd: Januari - december 2017