Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

De “comme” van Vorselaar geeft na honderd jaar haar geheim prijs

Texte petit  Texte normal  Texte grand
21/06/2018 - Aanwinsten - Rijksarchief te Beveren

In de trouwzaal van het gemeentehuis van Vorselaar staat sinds jaar en dag een “comme”: een robuuste houten kist, voorzien van ijzerbeslag en twee sloten. In vroegere tijden deed zo’n comme dienst als bergplaats voor belangrijke documenten. Een systeem met meerdere sleutels die door verschillende personen werden bewaard, moest ongeoorloofde toegang en diefstal voorkomen. De beveiliging mocht dan wel goed doordacht zijn, maar als een sleutel zoekraakt, is er een probleem... Na bijna 100 jaar stuurde de burgemeester van Vorselaar een slotenmaker op de kist af. Benieuwd welke archieven werden aangetroffen?

In Vorselaar sprak men van de “kercke-comme” voor het archief van de kerk en armentafel en van de “gemeynte-comme” voor de documenten van de gemeentelijke overheid. De “gemeynte-comme” bleef bijna 100 jaar gesloten, totdat burgemeester Lieven Janssens het initiatief nam om de kist te laten openmaken door een slotenmaker.

Het archief dat in de kist werd aangetroffen, was best de moeite waard. Roger Vermeulen van de Vorselaarse heemkring ordende de bestofte pakken papier. De belangrijkste stukken die werden aangetroffen? De reeksen rekeningen van het Vorselaars Bureel van Weldadigheid, de voorloper van het OCMW, van 1907 tot en met 1919, en de begrotingen en rekeningen van de kerkfabriek uit de jaren 1849-1913. Vermeldenswaard is zeker een collectie van vele tientallen puntgave oorlogsaffiches met verordeningen van de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het gaat om exemplaren die nooit geafficheerd werden, maar dienden om bewaard te worden.

Vermoedelijk bleef de kist sinds 1920 gesloten. Volgens Roger Vermeulen is de reden misschien te zoeken in de burgemeesterskwestie die Vorselaar destijds beroerde, waarbij de oorlogsburgemeester werd beschuldigd van collaboratie met de bezetter. Toch is de inhoud op zichzelf niet zó spectaculair. Wel sluiten de genoemde reeksen mooi aan bij het archief van de gemeente Vorselaar dat in 1964 in bewaring werd gegeven bij het Rijksarchief. De rekeningen van het Weldadigheidsbureel van 1797 tot 1906 worden sindsdien bewaard in het Rijksarchief Antwerpen(-Beveren), en de documenten betreffende de kerkfabriek beslaan de periode 1817-1830 en 1914-1930. De inhoud van de comme sluit dus perfect hierbij aan, en het is dan ook volkomen logisch dat die stukken voortaan in het Rijksarchief te Antwerpen-Beveren worden bewaard.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement