Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Zeevaarder Adrien de Gerlache de Gomery en de oorlogswezenwerking

Texte petit  Texte normal  Texte grand
29/07/2016 - Inventarisatie - Publicaties - Algemeen Rijksarchief

Zeeman en Zuidpoolreiziger Adrien de Gerlache de Gomery kwam ter wereld op 2 augustus 1866, 130 jaar geleden. De Belgische regering zond hem uit om de belangen en de betekenis van België als slachtoffer van de Eerste Wereldoorlog uit te dragen. Hij was ook de vaandeldrager van de Scandinavische afdeling van het Belgian Orphan Fund. Zijn archief, dat wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief, bestaat onder meer uit identificatie - en plaatsingsfiches, en foto’s’ en brieven van Belgische oorlogswezen.

Adrien de Gerlache de Gomery werd 130 jaar geleden geboren. Hij verwierf bekendheid met de “Belgica”-expeditie, waarbij het schip Belgica als eerste ooit overwinterde op Antarctica (1897-1899).

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij een van de persoonlijkheden die door de regering werden uitgestuurd om de belangen en de betekenis uit te dragen van België als slachtoffer van de oorlog. Commandant Adrien de Gerlache de Gomery voerde voor de Belgische regering propaganda in Zweden, Noorwegen en Denemarken.

Van de bekendheid die hij verwierf met zijn Belgica-reizen maakte hij gebruik om schenkers te werven ten voordele van de Belgische oorlogswezen. Hij wordt ook de vaandeldrager van het Belgian Orphan Fund.

Het Belgian Orphan Fund werd in 1914 opgericht in Londen door mevrouw E. Pollet, echtgenote van de Consul-generaal van België. Het fonds streefde ernaar giften in te zamelen voor de oprichting van instellingen ten behoeve van Belgische oorlogswezen. De giften werden tijdens de langdurige oorlog overgemaakt aan het Nationaal Werk voor Oorlogswezen te Brussel.

Archief

Het archief van het  Belgian Orphan Fund (1916 - 1922) wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief. Het bevat onder meer gegevens over de werking van de organisatie en haar Scandinavische afdeling, briefwisseling ontvangen door Adrien de Gerlache de Gomery, bankrekeninguittreksels van schenkers, en identificatie- en plaatsingsfiches van Belgische wezen.

De (vaak door volwassenen gedicteerde) bedankbrieven en foto’s van Belgische wezen illustreren treffend hun vaak moeilijke levensomstandigheden. Het zijn stuk voor stuk belangwekkende documenten voor de studie van familie- en kindergeschiedenis tijdens de Eerste Wereldoorlog.

In het Algemeen Rijksarchief kunnen ook documenten worden geraadpleegd over de “Scandinavische periode” (1914-1919) van Adrien de Gerlache de Gomery, waaronder zijn briefwisseling met instellingen en persoonlijkheden (Belgische ministers in Stockholm en Kopenhagen, Henri Davignon, Belgisch Documentatiebureau, Office belge de propagande, de Zweedse dichter K. G. Ossiannilsson), pers- en krantenknipsels, enz.

Adrien de Gerlache de Gomery overleed op 4 december 1934 in Brussel.

Inventarissen

De inventarissen zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of via publicat@arch.be. Ze kunnen ook gratis worden gedownload in pdf-formaat. Klik hiervoor in onderstaande beschrijvingen op de titel van de inventaris.

TALLIER Pierre-Alain, Inventaire des archives d’Adrien de Gerlache de Gomery concernant ses activités d’information et de propagande en Scandinavie pour le compte du gouvernement belge durant la Première Guerre mondiale 1914-1919, reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 564, publ. nr. 5322, Algemeen Rijksarchief, 2014, € 2,00 (+ eventuele verzendingskosten).

TALLIER Pierre-Alain, Inventaire des archives de la Section scandinave du Belgian Orphan Fund (remises par Adrien de Gerlache de Gomery) 1916-1922, reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 557, publ. 5306, Algemeen Rijksarchief, 2014, € 2,00 (+ eventuele verzendingskosten).

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement